Ε.Ε.: Το ενεργειακό ζήτημα είναι ουσιαστικά πολιτικό

Συνέρχεται σήμερα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες για την αντιμετώπιση του ενεργειακού ζητήματος, στον απόηχο της συμφωνία Ρωσίας και Τουρκίας. Πίσω από τις ποικίλες διαφωνίες που εκδηλώνονται και τον αδήριτα «τεχνικό» χαρακτήρα των προτάσεων της Κομισιόν, το πρόβλημα είναι ουσιαστικά πολιτικό.

Συγκεκριμένα, η Ρωσία του Πούτιν διατηρεί τις ελπίδες της ότι η παρατεταμένη αδυναμία εξεύρεσης κοινής λύσης θα αποτρέψει, τελικά, τους Ευρωπαίους από την πολιτική της συστηματικής υποστήριξης προς το Κίεβο. Αλλά εναπόκειται στους ηγέτες της Ένωσης, που βρίσκονται στις Βρυξέλλες, να δείξουν ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί στην πράξη και ότι ένας συνδυασμός καθορισμού ανώτατων τιμών και κοινών αγορών θα επιτρέψει στις χώρες της Ένωσης των 27 να περάσουν τουλάχιστον τον επερχόμενο χειμώνα χωρίς οξυμμένα προβλήματα.

Διατηρώντας μέχρι τώρα τη διαύγεια, τη σταθερότητά της και ακόμη περισσότερο την ενότητά της, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκπλήξει πολλούς αναλυτές και παράγοντες από τη Μόσχα μέχρι την Ουάσιγκτον.

Εξάλλου, η Ε.Ε. συγκροτήθηκε με την ελπίδα να μετατρέψει τη γηραιά ήπειρο από μια ήπειρο αλλεπάλληλων πολέμων και διαφωνιών σε μια ήπειρο ειρήνης και ασφάλειας για την ανθρωπότητα.

Σήμερα, ένα ιδιότυπο μείγμα υπέρμετρης ανησυχίας για τον επεκτατισμό του Πούτιν, ενσυναίσθησης για την Ουκρανία και μερικής αμφιβολίας για την αμερικανική συμπόρευση έχει ωθήσει τους Ευρωπαίους να αναθεωρήσουν ριζικά το πρότυπο αυτό. Κι όμως,  η Ευρώπη έχει επιτύχει περισσότερα σε μερικούς μήνες σχετικά με την άμυνα και την ασφάλεια από ό,τι είχε επιτύχει εδώ και αρκετές δεκαετίες.

Σε ένα πιο πρακτικό επίπεδο, οι τιμές του φυσικού αερίου συνεχίζουν να φτάνουν σε ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα στις αγορές. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε προχθές να περιοριστεί το κύριο «χρηματιστήριο» φυσικού αερίου της Ευρώπης, ο δείκτης TTF,  ένα εικονικό σημείο διαπραγμάτευσης και συναλλαγών φυσικού αερίου στην Ολλανδία.

 Εάν το μέτρο μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως πολύ τεχνικό, είναι στην πραγματικότητα εξαιρετικά πολιτικό. Η εφαρμογή του θα μπορούσε ακόμη και να επιδεινώσει την κρίση.

Πιο αναλυτικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκάλυψε ένα καινούργιο μηχανισμό που υποτίθεται ότι θα ανακόψει την άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου, τα επίπεδα του οποίου παραμένουν εξαιρετικά υψηλά στις ευρωπαϊκές αγορές. Αυτή τη φορά, η Κομισιόν έστρεψε τα πυρά της στον δείκτη TTF, υπεύθυνο, σύμφωνα με την Κομισιόν πάντοτε, για την ακραία αστάθεια των τιμών. Και τώρα εισηγείται την ανάπτυξη μιας εναλλακτικής πλατφόρμας αγοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Αυτό το μέτρο μπορεί να φαίνεται πολύ τεχνικό. Ωστόσο, είναι ουσιαστικά πολιτικό. Η εν λόγω μεταρρύθμιση θα μπορούσε να ενισχύσει την κρίση εφοδιασμού που πλήττει σοβαρά τους 27 και, συνεπώς, να επιδεινώσει τον κίνδυνο του ενεργειακού ελλείμματος.

Απέναντι σε αυτήν την πρόταση αντιτίθεται η «εθνοκεντρική» αντίληψη της Ολλανδίας και της Γερμανία, αλλά συναινούν οι πιο φεντεραλιστικές προσεγγίσεις χωρών, όπως είναι η Γαλλία, η Ελλάδα και το Βέλγιο. Αυτές οι δύο προσεγγίσεις πρόκειται εξάλλου να αντιπαρατεθούν εντός του Συμβουλίου που συγκαλείται στις Βρυξέλλες.