Ο πρώτος νόμος για τον προϋπολογισμό της Τζόρτζια Μελόνι θα είναι τεράστιος πονοκέφαλος. Η ηγέτης της σκληρής δεξιάς, που ορκίστηκε το Σάββατο ως η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας, σπεύδει να περιγράψει τα σχέδιά της για τον προϋπολογισμό για το 2023. Με χρέος στο 147% του ΑΕΠ και αυξανόμενες αποδόσεις ομολόγων, έχει ελάχιστο δημοσιονομικό περιθώριο για να μετριάσει μια συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση, πόσο μάλλον να κρατήσει άλλες υποσχέσεις δαπανών.
Μια σωστή καταπολέμηση της ενδημικής φοροδιαφυγής θα της έδινε τα τόσο αναγκαία πυρομαχικά.
Το πρώτο τεστ προϋπολογισμού της Μελόνι θα ενοχλούσε έναν βετεράνο της κυβέρνησης. Οι πιο πρόσφατες δημοσιονομικές προβλέψεις της Ιταλίας, που ολοκληρώθηκαν από τον απερχόμενο πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι, προβλέπουν δημοσιονομικό έλλειμμα 3,4% του ΑΕΠ το 2023. Αλλά αυτό από μόνο του δεν προϋποθέτει περαιτέρω δαπάνες και πλήρη ανάπτυξη κονδυλίων της ΕΕ μετά την πανδημία, που ισοδυναμεί με 2% του ΑΕΠ .
Η αναπαραγωγή των γενναιόδωρων ενεργειακών επιδοτήσεων του Ντράγκι, αξίας 54 δισεκατομμυρίων ευρώ έως τον Οκτώβριο ή 3% του ΑΕΠ, θα διπλασίαζε το δημοσιονομικό κενό του επόμενου έτους. Ενώ η Μελόνι μπορεί να υπολογίζει σε περίπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ δημοσιονομικής ελάφρυνσης το 2023 που κληρονόμησε ο Ντράγκι, τα φορολογικά έσοδα θα μειωθούν εν μέσω μιας επικείμενης ύφεσης. Και το κόστος που συνδέεται με τον πληθωρισμό θα αυξηθεί: οι συνταξιοδοτικές δαπάνες, ήδη από τις υψηλότερες της ΕΕ, προβλέπεται να αυξηθούν στο 16,2% του ΑΕΠ, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία.
Δεδομένης της κατάστασης, η καθιέρωση ενός ενιαίου φόρου 15%, ένα στοιχείο του μανιφέστου της που σύμφωνα με δημοσιονομικούς εμπειρογνώμονες θα κόστιζε τουλάχιστον 40 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως εάν προσφερόταν σε όλους, φαίνεται παράλογο. Εν τω μεταξύ, τα σχέδια να επιτραπεί στους Ιταλούς να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα θα κοστίσουν πιθανότατα περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Όλα αυτά θα δημιουργούσαν έλλειμμα πολύ πέρα από το επίπεδο του 4,5% που οι αναλυτές της Citi εκτιμούν ότι η Ιταλία μπορεί να διαπραγματευτεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ωστόσο, το νέο αφεντικό της Ιταλίας έχει επιλογές
Θα μπορούσε να στοχεύσει τα αφορολόγητα εγχώρια έσοδα, τα οποία ανήλθαν σε 100 δισ. ευρώ το 2019. Μια σοβαρή προσπάθεια για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής θα βοηθούσε ουσιαστικά τη δημοσιονομική θέση της.
Δυστυχώς, η Μελώνη και οι σύμμαχοί της φαίνεται να πηγαίνουν στον άλλο δρόμο. Το κυβερνητικό της μανιφέστο προβλέπει αύξηση του ορίου για τις συναλλαγές σε μετρητά, που επί του παρόντος ορίζεται στις 2.000 ευρώ. Αυτό περιορίζει την ικανότητα της κυβέρνησης να παρακολουθεί τις προκαταβολές.
Η Μελόνι φαίνεται τουλάχιστον διατεθειμένη να αντιμετωπίσει ένα σωρό απλήρωτων φόρων ύψους 1,1 τρισεκατομμυρίων ευρώ που έχουν κολλήσει σε νομικές διαφορές. Αλλά μπορεί να καταφύγει σε αμνηστίες, μια πολιτική που χρησιμοποιείται συχνά από τον σύμμαχο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που επιτρέπουν στους ενόχους να ξεφύγουν με ελάχιστες πληρωμές. Η προσέγγιση προσφέρει εκ των προτέρων απροσδόκητα κέρδη, αλλά δεν αποθαρρύνει τη φοροδιαφυγή μακροπρόθεσμα.
Η επίλυση του χρόνιου φορολογικού ζητήματος της Ιταλίας θα έκανε τη χώρα και τα οικονομικά της ισχυρότερα.
Χωρίς αυτό, η Μελόνι κινδυνεύει να χάσει ένα κόλπο.
πηγή: reuters