Politico: Πότε θα καταλάβει η Ευρώπη ότι ο Σολτς δεν θα εγκαταλείψει την Κίνα;

Ήταν αρχές του φθινοπώρου του 1959. Ένας ανώτερος αξιωματούχος από την Κίνα του Μάο οδηγούσε μια αποστολή στο Κίεβο, τότε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Επιθεώρησε εργοστάσια, έμαθε για τον κρατικό σχεδιασμό και έκανε ένα ταξίδι με πλοίο στον ποταμό Ντνίπρο με τους 30 και πλέον συντρόφους του. Δεν μοιάζει με την Ουκρανία με την οποία έχει να αντιμετωπίσει ο γιος του σήμερα.

Ο Xi Zhongxun, πατέρας του σημερινού Κινέζου προέδρου Xi Jinping, ηγήθηκε της επίσκεψης. Ως γενικός γραμματέας του Συμβουλίου της Επικρατείας, του κυβερνητικού βραχίονα του Κομμουνιστικού Κόμματος, ο Σι ο πρεσβύτερος πέρασε συνολικά τέσσερις ημέρες στη σημερινή πρωτεύουσα της Ουκρανίας. Το ταξίδι τον οδήγησε επίσης στη Μόσχα και την Πράγα, και προφανώς άφησε σημάδι στο αγόρι που μια μέρα θα διοικούσε το μόνο ισχυρό Κομμουνιστικό Κόμμα που είχε απομείνει στη γη, για το οποίο μιλούσε αργότερα.

Καθώς ο Σι Τζούνιορ, τώρα ισόβιος πρόεδρος, ξεκινά μια ορόσημο τρίτη θητεία στην εξουσία αυτή την εβδομάδα, η Ευρώπη προετοιμάζεται για τα θολά  νερά. Από τον αγώνα για την υπεροχή της τεχνολογίας έως τις πιθανές ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον, η Ευρώπη δεν έχει πολλούς λόγους να γιορτάσει την κυριαρχία του πιο ισχυρού ηγέτη της Κίνας από τον Μάο.

Πράγματι, η διάθεση έχει αλλάξει τόσο δραματικά που οι Ευρωπαίοι ηγέτες την περασμένη εβδομάδα σήμαναν συναγερμό για τη στρατηγική απειλή που θέτει η Κίνα για τη Δύση. Εξαφανίστηκε ό,τι καλή θέληση υπήρχε για την κλιματική συνεργασία ή το εμπόριο.

Εν μέρει, η αφύπνιση της Ευρώπης είναι μια απάντηση στις βάναυσες πράξεις εσωτερικής καταστολής της Κίνας, στην περιφερειακή διεκδίκηση και στην επιθετική διπλωματία της. Όλα αυτά έχουν αποξενώσει τους δυτικούς πολιτικούς, είπε η Τζάνκα Ορτέλ, διευθύντρια για την Ασία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.Αλλά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι η στρατηγική συμμαχία της Κίνας με τη Ρωσία – εν μέσω του πολέμου του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία – που έχει οδηγήσει σε μια επείγουσα επανεξέταση στις πρωτεύουσες της ΕΕ. Ενώ το Πεκίνο δεν έχει παράσχει στη Ρωσία στρατιωτική βοήθεια, η σιωπηρή οικονομική και πολιτική υποστήριξη είναι σαφής.

Μια θεωρία για την απροθυμία του Σι να καταδικάσει τον Πούτιν για την Ουκρανία είναι οι φιλοδοξίες της ίδιας της Κίνας να θέσει την Ταϊβάν – ένα δημοκρατικό νησί 23 εκατομμυρίων κατοίκων – υπό τον άμεσο έλεγχο της.

Τα σχέδια του Σι για την Ταϊβάν μπορεί να είχαν περάσει απαρατήρητα αν ο άνθρωπος που κάποτε αποκαλούσε τον καλύτερο φίλο του, τον Πούτιν, δεν είχε αφυπνίσει την Ευρώπη με μια βάναυση εισβολή στην Ουκρανία. Η τεράστια κλίμακα των οκτώ πακέτων κυρώσεων της ΕΕ στη Ρωσία είδε ένα ασύλληπτο επίπεδο σχεδόν ολοκληρωτικής αποσύνδεσης για την Ευρώπη από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ακόμη κι αν αυτά τα μέτρα έχουν άμεσο, αρνητικό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Ο Σι συνεχίζει να μιλά για ειρηνική επανένωση ως προτιμώμενη επιλογή στις τελευταίες του παρατηρήσεις για την Ταϊβάν. Στην πραγματικότητα, τα περιθώρια για ειρήνη είναι μικρότερα από ποτέ.

Ο στρατός του Πεκίνου έκανε μια σκληρή επίδειξη δύναμης μετά την επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι στην Ταϊπέι, εκτοξεύοντας βαλλιστικούς πυραύλους που πέταξαν πάνω από την πρωτεύουσα της Ταϊβάν ενώ εκτελούσαν ασκήσεις με πραγματικά πυρά γύρω από το νησί σε κάτι που έμοιαζε με πρόβα για μελλοντική εισβολή .

Στις αίθουσες συνεδριάσεων, στις διεθνείς διασκέψεις και στις κυβερνητικές συνεδριάσεις στις μέρες μας, η Ταϊβάν έχει γίνει το αναπόφευκτο ερώτημα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής. Πόσο σύντομα θα ξεκινήσει πόλεμο η Κίνα; Πώς θα αντιδράσει η Ευρώπη οικονομικά; Τι γίνεται με όλες τις επιχειρήσεις που έχουν με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο; Και τι θα λέγατε για τα πιο προηγμένα μικροτσίπ που έχουν προμηθευτεί κυρίως από την Ταϊβάν;

«Νομίζω ότι η αποτυχημένη ευρωπαϊκή πολιτική μας [για τη Ρωσία] κάνει πολλούς από εμάς στο δωμάτιο να ξανασκεφτούμε την προσέγγισή μας στην Κίνα», είπε στο POLITICO ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Gabrielius Landsbergis, αναφερόμενος στη στάση των συναδέλφων του στην ΕΕ. Οι χώρες δεν θέλουν να μετανιώσουν ξανά που θεώρησαν μια «εξουσιαστική εξουσία ως δεδομένη».

Στις Βρυξέλλες, αξιωματούχοι ενθαρρύνουν τις κυβερνήσεις της ΕΕ να επιδιώξουν ευρύτερη οικονομική δέσμευση με την Ταϊβάν. Την ίδια στιγμή, η ΕΕ λέει επίσης στις πρωτεύουσες να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους προηγμένους ημιαγωγούς στους οποίους ειδικεύεται η Ταϊβάν. Σχεδόν το 90% των πιο προηγμένων τσιπ που καταναλώνει η Ευρώπη προέρχονται από την Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC).

Το Βερολίνο πηγαίνει σόλο…

Όσο και αν επιθυμούν οι Βρυξέλλες την ευρωπαϊκή ενότητα ενόψει των αναταράξεων με την Κίνα, το Βερολίνο, τουλάχιστον, εξακολουθεί να προτιμά να κάνει τα πράγματα με τον δικό του τρόπο. Πράγματι, το ένστικτο του Σι ήταν να στραφεί στη Γερμανία όταν χρειαζόταν την Ευρώπη στο πλευρό του. Αυτό ήταν τουλάχιστον έως ότου η Άνγκελα Μέρκελ άφησε την θέση της καγκελαρίας.

Ο σημερινός συνασπισμός του Βερολίνου στέλνει μέχρι στιγμής μπερδεμένα μηνύματα για το πώς σχεδιάζει να χειριστεί τις σχέσεις με τον Σι. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς σχεδιάζει ένα ταξίδι στην Κίνα στις αρχές Νοεμβρίου, φέρνοντας μαζί του μια επιχειρηματική αντιπροσωπεία λίγους μήνες αφότου χρησιμοποίησε ένα ταξίδι στην Ιαπωνία για να τονίσει την ανάγκη διαφοροποίησης των επιχειρήσεων μακριά από το Πεκίνο.

Αναμένεται επίσης να ακυρώσει έξι από τα υπουργεία του για να εγκρίνει μια επίμαχη συμφωνία από τον κρατικό ναυτιλιακό γίγαντα της Κίνας για την απόκτηση μειοψηφικού μεριδίου σε ένα από τα λιμάνια του Αμβούργου, όπου ήταν δήμαρχος.

Η προσέγγιση του Σολτς έχει προκαλέσει το «συνοφρύωμα» των Βρυξελλών, όπου την περασμένη εβδομάδα είπε κατηγορηματικά στους ομολόγους του στην ΕΕ ότι δεν πρέπει να υπάρξει «αποσύνδεση» από το Πεκίνο.

Δεν είναι μια άποψη που υιοθετείται καθολικά στο Βερολίνο, αφού ο πόλεμος στην Ουκρανία αποκάλυψε την ανοησία του να βασίζεσαι σε ενεργειακούς δεσμούς με τη Ρωσία του Πούτιν.

Σε μια πρόσφατη συνέντευξη στη Süddeutsche Zeitung,  η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ επιτέθηκε στις επιχειρήσεις για την ενίσχυση της εξάρτησής τους από την Κίνα. «Η πλήρης οικονομική εξάρτηση που βασίζεται στην αρχή της ελπίδας μας κάνει πολιτικά εκβιάσιμους», είπε.

«Το καθήκον μιας υπεύθυνης οικονομίας – και ακόμη περισσότερο της πολιτικής – είναι να μην μας επιτρέψει να επιστρέψουμε σε μια κατάσταση όπου σε λίγα χρόνια, [εμείς] πρέπει να σώσουμε τις εταιρείες χημικών και αυτοκινήτων με δισεκατομμύρια φόρους, γιατί έχουν εξαρτηθεί από την κινεζική αγορά, καλώς ή κακώς».

Και στις ιδιωτικές συνομιλίες της ωστόσο είναι εξίσου απλή. Μιλώντας  με τον Κινέζο υπουργό Εξωτερικών Wang Yi, επαίνεσε πόσο δημοφιλής ήταν ο Κινέζος πρόεδρος, επικαλούμενος δημοσκοπήσεις. Είναι μια τακτική που χρησιμοποιούσε εδώ και χρόνια, με έναν τρόπο να υποτιμά τους «λιγότερους» δημοφιλείς ηγέτες στις δυτικές δημοκρατίες. Οι περισσότεροι ακροατές συνήθως χαμογελούν ευγενικά, αλλά όχι η Μπέρμποκ.

Σύμφωνα με το “No Limits”, ένα επερχόμενο βιβλίο του Andrew Small, η Μπέμποκ απάντησε ότι η εκλογική της περιφέρεια στην Ανατολική Γερμανία επικαλούταν  παρόμοιους αριθμούς στις σοβιετικές μέρες της