Το σύνδρομο της «μη φιλικής» χώρας

Η Ρωσία κατηγορεί τη Μεγάλη Βρετανία για τις εκρήξεις που έχουν παρατηρηθεί στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream.

Σύμφωνα με όσα μεταδίδει το πρακτορείο Reuters, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι οι εκρήξεις στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream στη Βαλτική Θάλασσα τον περασμένο μήνα προκλήθηκαν από Βρετανούς στρατιώτες του πολεμικού ναυτικού.

Το ίδιο το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας αναφέρει στην ανακοίνωση που εξέδωσε ότι «σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, αντιπρόσωποι αυτής της μονάδας του Βρετανικού (Βασιλικού) Ναυτικού συμμετείχαν στον σχεδιασμό, την προετοιμασία και την υλοποίηση μιας τρομοκρατικής επίθεσης στη Βαλτική Θάλασσα στις 26 Σεπτεμβρίου φέτος, ανατινάζοντας τους αγωγούς Nord Stream 1 και Nord Stream 2».

Στο κείμενο της ανακοίνωσης δεν αναφέρεται πουθενά κάποιο αποδεικτικό στοιχείο αυτού του βαρύτατου ισχυρισμού εναντίον ενός άλλου κράτους. Το μόνο που τονίζεται σχετικά, είναι ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες θα μείνουμε έκπληκτοι όταν μάθουμε την «αλήθεια».

Έτσι, όμως, μένει μετέωρος ένας ιδιαίτερα βαρύς ισχυρισμός μιας ιστορικής χώρας εναντίον μιας, επίσης ιστορικής, χώρας: H Ρωσία κατηγορεί τη Μεγάλη Βρετανία για μποϋκοτάζ στους αγωγούς φυσικού αερίου που διαθέτει.

Για την ακρίβεια, το υπουργείο Άμυνας του καθεστώτος του Βλαντιμίρ Πούτιν διατυπώνει αυτήν την αιτίαση εναντίον της νέας κυβέρνησης υπό τον Ρίσι Σούνακ. Το άμεσο πολιτικό μήνυμα είναι σαφές από την πλευρά του Κρεμλίνου προς τον νέο Πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας και παραπέμπει ευθέως στην έκφραση της ευθείας πολιτικής αντιπαλότητας προς τον Ρ. Σούνακ.

Μάλιστα, ο Ρώσος Πρόεδρος δεν συνεχάρη τον νέο Πρωθυπουργό και Πρόεδρο των Συντηρητικών, διότι η Μεγάλη Βρετανία είναι μια «μη φιλική χώρα».

Συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ήταν ξεκάθαρος: «Η Βρετανία είναι μεταξύ των χωρών που εμπίπτουν στην κατηγορία που δεν είναι φιλική, επομένως δεν υπάρχουν συγχαρητήρια».

Και πράγματι, είναι ακριβές ότι η Μ. Βρετανία είναι ένας από τους σταθερούς υποστηρικτές της Ουκρανίας, στον αμυντικό πόλεμο που διεξάγει απέναντι στα ρωσικά στρατεύματα. Αυτή ακριβώς η στάση της Μ. Βρετανίας, η οποία εγκαινιάστηκε από τον τότε Πρωθυπουργό Μ. Τζόνσον, έχει ως συνέπεια το Ηνωμένο Βασίλειο να συμπεριλαμβάνεται από το υφιστάμενο ρωσικό καθεστώς μεταξύ των «μη φιλικών χωρών», στις οποίες έχει ενταχθεί και η χώρα μας από το καθεστώς του Β. Πούτιν.

Η ορολογία, που χρησιμοποιεί ο Πούτιν και οι κορυφαίοι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου, φέρει ένα ευρύτερο πολιτικό, σχεδόν πολιτισμικό φορτίο, κινητοποιώντας διαφορετικές πολιτικές κουλτούρες και, συγκεκριμένα, μία πολιτική κουλτούρα, που οι δυτικοί, με πρώτους τους Ευρωπαίους, επιθυμούμε να μη θυμόμαστε συχνά.

Το σχήμα που χρησιμοποιεί το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, συνοψίζεται στο δίπολο «φίλος – εχθρός» και, εν προκειμένω, η άλλη χώρα χαρακτηρίζεται ως «μη φιλική». Στην εξόχως συγκρουσιακή πολιτική σκέψη του υπουργού Άμυνας της Ρωσίας και του πολιτικού προϊσταμένου του, η διεθνής πολιτική δεν νοείται επ’ ουδενί ως διεθνής κοινότητα, αλλά ως ένα πεδίο εντάσεων, αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων.

Το άκρως αμφιλεγόμενο σχήμα είναι δάνειο, που μας έρχεται κατ’ ευθείαν από την εννοιολογική εργαλειοθήκη του ναζισμού και την πολιτική σκέψη του Carl Schmitt, που υπήρξε, για ένα χρονικό διάστημα, και θεωρητικός του ναζισμού. Ο άλλος είναι είτε φίλος, είτε εχθρός.

Κατ’ αναλογίαν, η Μεγάλη Βρετανία δεν μπορεί να είναι παρά φίλος ή εχθρός, μια χώρα φιλική ή μη φιλική, αποκλείοντας κάθε άλλο ενδιάμεσο τόπο. Και αφού έχει ταξινομηθεί στη λίστα των «μη φιλικών» χωρών, είναι δυνατόν να κατηγορηθεί για κάθε δεινό. Ακόμη και χωρίς την προσκόμιση κάποιου αποδεικτικού στοιχείου.