Τι σημαίνει η νέα αντιπαράθεση Σέρβων και Κοσοβάρων;

Ένας νέος κύκλος αντιπαράθεσης και περαιτέρω κλιμάκωσης της έντασης ανοίγει στη Βαλκανική, με την απόφαση των Σέρβων να αποχωρήσουν από τα θεσμικά όργανα του Κοσσυφοπεδίου.

Οι παραιτήσεις περιλαμβάνουν τις θέσεις στην κυβέρνηση και τη συνέλευση του Κοσσυφοπεδίου και εκείνες του δικαστικού σώματος της Αστυνομίας του Κοσσυφοπεδίου στο βορρά.

Οι τέσσερις δήμοι με σερβική πλειοψηφία στο βορρά είναι οι δήμοι Βόρεια Μιτρόβιτσα, Ζβετσάνι, Λεποσαβίκι και Ζούμπιν Ποτόκου, και η αποχώρηση από τους δήμους αυτούς σηματοδοτεί ένα νέο γύρο αντιπαραθέσεων στην «εύφλεκτη» περιοχή.

Οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου δεν υποστηρίζουν την απόφαση της Κυβέρνησης του Κοσσυφοπεδίου να επαναταξινομήσει αυτοκίνητα με παράνομες σερβικές πινακίδες, σε πινακίδες RKS – Republic of Kosovo (=Δημοκρατία του Κοσσόβου).

Στο Κόσοβο πιστεύεται ότι υπάρχουν περίπου 10.000 αυτοκίνητα με σερβικές πινακίδες. Ο Γκόραν Ράκικτς, ο πρόεδρος της Σερβικής Λίστας, δήλωσε μετά από συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών ότι η απόφαση θα εφαρμοστεί μέχρι τη στιγμή που η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου θα αποσύρει την απόφαση για την επανεγγραφή των αυτοκινήτων και θα σεβαστεί τις συμφωνίες των Βρυξελλών.

Από την 1η Νοεμβρίου έως τις 21 Απριλίου του επόμενου έτους, η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου σκοπεύει να ολοκληρώσει το σχέδιο σε τρία στάδια για την επανεγγραφή αυτοκινήτων με παράνομες σερβικές πινακίδες στο RKS.

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία υπέγραψαν τη συμφωνία για την ελεύθερη κυκλοφορία το 2011.

Πιο συγκεκριμένα, ο Γκόραν Ράκιτς παραιτήθηκε από τη θέση του υπουργού Κοινοτήτων και Επιστροφών στην κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου. Παραιτήθηκαν επίσης δέκα Σέρβοι βουλευτές από τις έδρες της Συνέλευσης του Κοσσυφοπεδίου, καθώς και Σέρβοι δικαστικοί και αστυνομικοί στη βόρεια περιοχή του Κοσσυφοπεδίου.

Η απόφαση κλιμακώνει την κατάσταση και, εάν επισημοποιηθεί, αποτελεί ένα βήμα πίσω για το βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου την περίοδο πριν από το 2013. Ο βορράς κινδυνεύει να βρεθεί μπροστά σε θεσμικό κενό.

Λίγο μετά την απόφαση για παραίτηση των Σέρβων, ορισμένα τοπικά ΜΜΕ στο Κόσοβο και τη Σερβία ανέφεραν ότι ειδικές μονάδες της Αστυνομίας του Κοσσυφοπεδίου έχουν κινηθεί προς τα βόρεια του Κοσσυφοπεδίου.

Ωστόσο, η αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου είπε ότι δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Με ανακοίνωσή της, η Αστυνομία ανέφερε ότι, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιχειρησιακές εκτιμήσεις, θα προσλάβει το προσωπικό της, προκειμένου να εκτελέσει τα καθήκοντα και τις νόμιμες εξουσιοδοτήσεις για την εγγύηση της ασφάλειας.

Δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό αν οι σημερινές παραιτήσεις της αποτελούν ένδειξη διαμαρτυρίας, ή αν θα επισημοποιηθούν τις επόμενες ημέρες. Η απόφαση των Σέρβων θα έχει νομική ισχύ εάν επισημοποιηθεί με την πράξη παραίτησης. Αυτό σημαίνει ότι ο μόνος τρόπος επιστροφής δικαστών και εισαγγελέων στα ιδρύματα είναι μέσω διαγωνισμών. Σε μια τέτοια κατάσταση, η διαδικασία θα έπρεπε να ξεκινήσει από την αρχή.

Η Πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου θεωρεί τις παραιτήσεις ως ενέργειες της Σερβίας με στόχο την αποσταθεροποίηση του βορρά του Κοσσυφοπεδίου, ενώ ο Πρωθυπουργός του Κοσσόβου κάλεσε τους Σέρβους να μην εγκαταλείψουν τους θεσμούς του Κοσσυφοπεδίου και να μην πέσουν θύματα «πολιτικών χειρισμών και γεωπολιτικών παιχνιδιών».

Απεναντίας, η Πρωθυπουργός της Σερβίας, Άνα Μπρνάμπιτς, υπερασπίστηκε την απόφαση των Σέρβων στο Κοσσυφοπέδιο να παραιτηθούν, τονίζοντας: «Στον αγώνα τους για ειρήνη, σταθερότητα, κράτος δικαίου και σεβασμό όλων των υπογεγραμμένων συμφωνιών, θα έχουν πάντα την πλήρη υποστήριξη της κυβέρνησης της Σερβίας».

Δικαιολογημένες είναι λοιπόν οι ανησυχίες για νέα σοβαρή επιδείνωση των σχέσεων ανάμεσα σε Σέρβους και Κοσσοβάρους.