Το ευχάριστο ευρωπαϊκό παράδοξο

Αυτό που συμβαίνει με την αγορά εργασίας στην Ευρώπη είναι, αν μη τι άλλο, αντιφατικό και, συνάμα, ενθαρρυντικό. Με βάση όσα διαβάζει κάποιος στα επίσημα στοιχεία της Eurostat, η ανεργία στις 19 χώρες της ευρωζώνης μειώνεται, τη στιγμή που οι ενεργειακές κρίσεις είναι παρούσες στις εθνικά οικονομικά τοπία των χωρών μελών και η πανδημική κρίση της covid – 19 δεν έχει παρέλθει ακόμη.

Συγκεκριμένα, η δημιουργία θέσεων εργασίας αυξάνεται στην Ευρώπη, παρά την καχεκτική ανάπτυξη και τον υψηλό πληθωρισμό. Στην ευρωζώνη, η ανεργία βρίσκεται  στο 6,6% του ενεργού πληθυσμού, με ορισμένες χώρες να παρουσιάζουν το σχετικό δείκτη στο οριακό 3,5 ή και 3%.

Αυτό το ευχάριστο παράδοξο δεν ερμηνεύεται ακόμη επαρκώς, γιατί ακριβώς το οικονομικό πεδίο στη Γηραιά Ήπειρο είναι σαφώς επηρεασμένο από τον πόλεμο στα νοτιοανατολικά της.

Σε γεωπολιτικό επίπεδο, η ενεργειακή κρίση έρχεται να αναβιώσει παλαιές διαφορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27. Αν και είναι αλήθεια ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταρτίσει έναν κατ’ αρχήν οδικό χάρτη για τη μείωση της εξάρτησης των κρατών της Ε.Ε. από το ρωσικό αέριο, η μετάβαση προς μια «οικονομία χωρίς άνθρακα»,  όπως αναφέρεται στα δημοσιεύματα, είναι πιθανόν να διαρκέσει περισσότερο από το αναμενόμενο, γεγονός που συμβάλλει αντικειμενικά στην παράταση του ενεργειακού ζητήματος.

Κι όμως, η ανεργία μειώνεται και, μάλιστα, με ρυθμούς που φθάνουν στη «χρυσή περίοδο» του δεύτερου μισού της δεκαετίας του ’90. Από τότε έχει να εμφανισθεί μια τόσο χαμηλή ανεργία και, δη, στον «σκληρό πυρήνα» της Ένωσης – στην ευρωζώνη.

Ωστόσο, δεν υπάρχει μια ομοιομορφία στα σχετικά ποσοστά μεταξύ των χωρών μελών. Τη θέση με το υψηλότερο ποσοστό καταλαμβάνει η Ισπανία, ενώ ισχνότατη είναι η ανεργία στη Μάλτα και στη Γερμανία, όπου κινείται στις τρεις ποσοστιαίες μονάδες, αν και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούσαν ιδιαίτερα για τη γερμανική περίπτωση λόγω των στενών σχέσεων που διατηρούσε το Βερολίνο με τη Μόσχα.

Ο παράγοντας, ο οποίος μπορεί βάσιμα να θεωρηθεί ότι συμβάλλει στην εν γένει διατήρηση της ανεργίας σε χαμηλά ποσοστά, είναι οι πρωτοβουλίες και οι δράσεις που αναλαμβάνουν οι κυβερνήσεις των χωρών μελών. Στην Ευρώπη της μακράς παράδοσης της κυβερνητικής αρωγής, οι εκλεγμένες πολιτικές ηγεσίες παρεμβαίνουν στον δομικό αυτό τομέα της κοινωνικοοικονομικής ζωής. Τα μέτρα που λαμβάνουν σχετικά ο Γερμανός Σολτς, ο Γάλλος Μακρόν ή ο «ημέτερος» Μητσοτάκης, στοχεύουν ακριβώς στην καταπολέμηση της εξάπλωσης της ανεργίας και επιχειρείται να ενταχθούν σε ένα συνολικότερο, στρατηγικό σχέδιο περιστολής της.

Ακόμη, στον ευρωπαϊκό Τύπο, αναφέρεται ως ένας πιθανός παράγοντας η ευελιξία που επιδεικνύουν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις. Αυτές προσανατολίζουν την παραγωγή τους σε προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής ζήτησης ανάλογα με τη συγκυρία ή/και διαμορφώνουν συνθήκες για νέες μορφές εργασίας, αξιοποιώντας την τεράστια τεχνολογική πρόοδο.