Η επαγρύπνηση του κυρίαρχου ΝΑΤΟ

Οι πύραυλοι, που έπεσαν στο πολωνικό έδαφος, έδωσαν για λίγες ώρες την εντύπωση της επέκτασης και της όξυνσης της σύγκρουσης. Η σχετική ανησυχία δεν ήταν ποτέ ανομολόγητη, ιδίως για τον ευρωπαϊκό χώρο. Τα αντανακλαστικά που επέδειξε όμως το ΝΑΤΟ λειτούργησαν αποσβεστικά, επιβεβαιώνοντας την υπόθεση ότι η Ατλαντική Συμμαχία έχει γυρίσει σελίδα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ότι συμβάλλει αποφασιστικά στην ειρήνη.

Αυτό που ήθελε εξαρχής να επιτύχει εξαρχής η Ρωσία και ο Πούτιν προσωπικά επαληθεύεται στην πράξη: ο δυτικός κόσμος δεν διασπάται και το ΝΑΤΟ παίζει έναν πραγματικά πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την περαιτέρω ενίσχυση της δυτικής συνοχής.

Η Συμμαχία θεωρείτο, επί μακρόν, αδύναμη κατά τον Ντόναλντ Τραμπ ή ακόμη και «εγκεφαλικά νεκρή», σύμφωνα με τον διαδεδομένο χαρακτηρισμό του αρχηγού του γαλλικού κράτους.

Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση παρέμεινε προσκολλημένη σε μια παλαιότερη πρόσληψη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, σύμφωνα με την οποία αυτή δεν είναι παρά ένας μάλλον χαλαρός συνασπισμός κρατών με ένα ασαφές πεδίο δράσης. Μια προσέγγιση που θυμίζει επεξεργασίες της δεκαετία του ’90, μετά τη σοβιετική κατάρρευση και την αμήχανη ευτυχία του δυτικού κόσμου.

Κι όμως το ΝΑΤΟ είχε και έχει κι ένα πολιτικό σκέλος, που συνυπάρχει και συμβαδίζει με το αντίστοιχο στρατιωτικό. Ήταν και παραμένει ένας αμυντικός οργανισμός, αλλά ο αμυντικός χαρακτήρας του δεν συνεπάγεται αδράνεια ή, πολύ περισσότερο, γενικευμένη παραλυσία. Ο στόχος είναι σαφής και παραπέμπει σε διαρκή εγρήγορση, Πρόκειται για την ανάσχεση της επέκτασης της επιρροής χωρών που δεν είναι μέλη του. Και όπως συμβαίνει με το σύνολο των διεθνών αμυντικών συμμαχιών, το ΝΑΤΟ εδράζεται στην αποτροπή, η οποία, στην περίπτωση της Ρωσίας του Πούτιν και του πρόσφατου επεισοδίου στην Πολωνία, μεταφράζεται σε δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών να υπεραμυνθούν της Ευρώπης.

Η εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στο ουκρανικό έδαφος έρχεται, με τη γνωστή οίηση του Πούτιν, να θέσει υπό αμφισβήτηση την αποστολή και το ρόλο του ΝΑΤΟ, αφού η σύγκρουση διεξάγεται στο νοτιοανατολικό σκέλος της Γηραιάς Ηπείρου. Σε αντίθεση με τις προσδοκίες Πούτιν, που διαψεύδονται στην πράξη, η αποστολή και ο ρόλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας επικαιροποιούνται και προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα.

Οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ έδειξαν και δείχνουν συνοχή και ενότητα ως προς την επιλογή των μέτρων που υιοθετήθηκαν. Και μέτρα αυτά συνίστανται κυρίως στη διατήρηση μιας αποτρεπτικής στάσης στο έδαφος των κρατών μελών που βρίσκονται στην ανατολική πλευρά της Ευρώπης.

Πιο συγκεκριμένα, εκφράζεται από την αρχή της σύγκρουσης η πολιτική βούληση για την ανάσχεση του ρωσικού νεοιμπεριαλισμού. Τη σχετική αντίταξη στα σχέδια του Κρεμλίνου εκφράζει, κυρίως αλλά όχι αποκλειστικά, ο γενικός γραμματέας της Ατλαντικής Συμμαχίας.

Παράλληλα, μετά την παράνομη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ανατολική πλευρά ενισχύθηκε και συνεχίζει να ενισχύεται. Ο αριθμός των αεροσκαφών εναέριου ελέγχου αυξήθηκε και πλοία έχουν αναπτυχθεί στη Βαλτική Θάλασσα και τη Μεσόγειο, ενώ πρόσθετα στρατεύματα στάλθηκαν σε γειτονικές χώρες της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης και της Πολωνίας.

Οι κατευναστικές κινήσεις του ΝΑΤΟ δεν είναι, λοιπόν, ένας «κεραυνός εν αιθρία», όπως δηλώνουν «έκπληκτοι» οι δεξιόστροφοι και αριστερόστροφοι ραντικαλισμοί. Είναι η λογική συνέχεια μιας σειράς πολιτικών και στρατιωτικών κινήσεων για την προάσπιση της ειρήνης στην Πολωνία και στη  Γηραιά Ήπειρο συνολικά.