Ενεργειακό Συμπόσιο Κύπρου: Οι ενεργειακοί σχεδιασμοί Λευκωσίας – Ανατολικής Μεσογείου

Οι τρέχουσες προκλήσεις του τομέα της ενέργειας και οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Κύπρου, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, βρέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων του 10ου Ενεργειακού Συμπόσιου με τίτλο «Κύπρος: Ενεργειακός Κόμβος στην Ανατολική Μεσόγειο», το οποίο διεξήχθη την Πέμπτη στο κέντρο της Λευκωσίας. Το Ενεργειακό Συμπόσιο Κύπρου, το οποίο έχει πλέον καθιερωθεί ως το κεντρικό συνεδριακό γεγονός στα ενεργειακά πράγματα της Μεγαλονήσου, συνδιοργανώνεται, για άλλη μία χρονιά, από την FMW Financial Media Way και το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) υπό την αιγίδα του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ)

Τους συμμετέχοντες καλωσόρισε εκ μέρους των διοργανωτών ο Διευθύνων Σύμβουλος της Financial Media Way Ιωσήφ Ιωσήφ, ο οποίος υπογράμμισε πως το ενεργειακό συμπόσιο επιδιώκει να διαφωτίσει το τοπίο σε τρεις πυλώνες της ενέργειας, το φυσικό αέριο, την ηλεκτρική ενέργεια και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Κωστής Σταμπολής, ανέφερε στον δικό του χαιρετισμό πως η βασική πρόκληση σήμερα αφορά στην ενεργειακή μετάβαση, ως προς την οποία καλούμαστε να υιοθετήσουμε μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση, δεδομένου πως το 85% του παγκόσμιου ενεργειακού μίγματος σήμερα εξακολουθεί να αποτελείται από ορυκτά καύσιμα, ενώ εστίασε και στον άξονα Ελλάδας-Κύπρου, ο οποίος προσφέρει πολλές δυνατότητες συνεργειών σε όλο το ενεργειακό φάσμα.

Στο δικό του μήνυμα ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης σημείωσε πως οι ενεργειακοί πόροι της κυπριακής ΑΟΖ μπορούν να αλλάξουν τα στρατηγικά δεδομένα στην περιοχή και να καταστήσουν την Κύπρο πόλο σταθερότητας και ασφάλειας στη ΝΑ Μεσόγειο, καθώς και περιφερειακό ενεργειακό κέντρο στην προσπάθεια απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Ο Ανώτερος Διευθυντής Τραπεζικής της Ελληνικής Τράπεζας Φοίβος Στασόπουλος αναφέρθηκε στις επενδύσεις της τράπεζας στον τομέα της ενέργειας και ιδιαίτερα των ΑΠΕ, όπως τα αιολικά πάρκα Αλέξιγρος και Ορείτες, ενώ ανέφερε ενδεικτικά και πιστωτικά προϊόντα τα οποία προσφέρουν ευνοϊκότερους όρου δανειοδότησης στη βάση οικολογικών κριτηρίων.

Στην ομιλία της, η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Αννίτα Δημητρίου είπε ότι η Κύπρος ως βασικός εταίρος των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου που διαθέτουν αποθέματα υδρογονανθράκων, έχει τη δυνατότητα ουσιαστικής συνεισφοράς στην απεξάρτηση της Ένωσης από τις ενεργειακές εισαγωγές από τη Ρωσία, τόσο μέσω της ανάπτυξης και εκμετάλλευσης των ενεργειακών αποθεμάτων της, αλλά και ως ενεργειακός κόμβος για τα αποθέματα υδρογονανθράκων της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.

Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, συνέχισε, υπάρχει ανάγκη ανάληψης αποφασιστικής και ολιστικής δράσης για την ανάπτυξη και την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της χώρας μας ως καυσίμου γεφύρωσης της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προσθέτοντας ωστόσο πως, λαμβανομένης υπόψη της προγραμματιζόμενης σταδιακής κατάργησης των υδρογονανθράκων από το ενεργειακό μίγμα που επιβάλλει τόσο η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αλλά και η παγκόσμια δράση ενάντια στην κλιματική κρίση, η υλοποίηση των σχεδιασμών μας θα πρέπει να είναι άμεση.

Οι δράσεις της Κύπρου στον τομέα της ενέργειας θα πρέπει επίσης να καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων ικανών να ανοίξουν διάπλατα το δρόμο για τη μετάβαση της χώρας μας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή ενέργεια, η αιολική ενέργεια, αλλά και η μετάβαση στις καθαρές μορφές ενέργειας του μέλλοντος όπως είναι για παράδειγμα, το υδρογόνο, τόνισε η Πρόεδρος της Βουλής.

Συμπλήρωσε πως παράλληλα με τις δράσεις που θα πρέπει να αναληφθούν για την περαιτέρω εδραίωση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής, θα πρέπει να προωθηθούν και μέτρα ενίσχυσης του δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού της Κύπρου, ούτως ώστε να διαθέτει την αναγκαία χωρητικότητα για την αυξημένη παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, προοπτική στην οποία έρχεται να συμβάλει καθοριστικά ο EuroAsia Interconnector που συνδέει την Ευρώπη με την Ασία, μέσα από τα εθνικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας με την Ηπειρωτική Ευρώπη.

Η κ. Δημητρίου είπε τέλος ότι καθίσταται επίσης αναγκαία η ενίσχυση της έρευνας, της ανάπτυξης και της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, όπως και η επιδίωξη σύναψης συμφωνιών ηλεκτρικής διασύνδεσης της χώρας μας και με άλλες γειτονικές, ενώ διαβεβαίωσε πως η Βουλή των Αντιπροσώπων παραμένει αρωγός στην προσπάθεια δημιουργίας μιας ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού.

Τον λόγο στη συνέχεια έλαβε η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου, η οποία είπε στη ομιλία της ότι δεδομένης της ανάγκη εισαγωγής αερίου από εναλλακτικές πηγές για απεξάρτηση από τη Ρωσία, η ΕΕ δημιούργησε μία πλατφόρμα για την κοινή αγορά φυσικού αερίου, στην οποία μπορούν να συμμετάσχουν ήδη η Αίγυπτος και το Ισραήλ, ενώ και η Κύπρος έχει την ευκαιρία να συμβάλει, με τις ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ να εκτιμώνται συνολικά στα 340-420 bcm.

Είπε επίσης πως το Υπουργείο έχει εξασφαλίσει πέραν των 587 εκατ. σε χρηματοδοτικά προγράμματα για την περίοδο 2021-2027, σε σύγκριση με 120 εκατ. για την περίοδο 2014-2020, τα οποία συμπεριλάμβαναν και τα σχέδια για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και άλλα σχέδια για την ενέργεια.

Σε σχέση με την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην Κυπριακή Δημοκρατία, η Υπουργός Ενέργειας ανέφερε ότι έχουν δοθεί εννιά άδειες εξερεύνησης και μία άδεια εκμετάλλευσης, ενώ συνολικά οκτώ εταιρείες δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Συνολικά, από την έναρξη της πανδημίας της COVID-19, συνέχισε, έχουν γίνει εργασίες ύψους $200 εκατ. μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ, το 2023 έχει προγραμματιστεί η γεώτρηση Α3 στο κοίτασμα «Αφροδίτη», έχουν ολοκληρωθεί σεισμικές έρευνες στα τεμάχια 10 και 5, καθώς και η διαδικασία που ακολουθεί τη γεώτρηση στο «Ζευς-1» για τη συλλογή επιπρόσθετων στοιχείων σε σχέση με τα ευρήματα της γεώτρησης «Κρόνος-1» νωρίτερα φέτος στο τεμάχιο 6.

Σε σχέση με τις διασυνδέσεις ηλεκτρισμού, η κ. Πηλείδου αναφέρθηκε στο EuroAsia Interconnector που προβλέπει την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ, και εξέφρασε ότι οι κατασκευαστικές εργασίες θα ξεκινήσουν πριν το τέλος του έτους, καθώς και στο τερματικό εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG (FSRU), το οποίο προβλέπεται να ολοκληρωθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2023.

Η κ. Πηλείδου μίλησε επίσης για την υφιστάμενη κατάσταση σε σχέση με τις ΑΠΕ, λέγοντας ότι η χρήση ΑΠΕ σε ακαθάριστη τελική κατανάλωση το 2020 ήταν πάνω από 17% σε σύγκριση με τον υποχρεωτικό στόχο του 13%, ενώ σε παραγωγή ηλεκτρισμού η χρήση ΑΠΕ ήταν πάνω από 12% το 2020. Παρουσίασε επίσης προκαταρκτικά στοιχεία για το 2021, σύμφωνα με τα οποία η συμμετοχή ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή ήταν γύρω στο 15%, η οποία θα μπορούσε να ξεπεράσει ακόμη και το 20% αν δεν υπήρχαν προβλήματα σχετικά με την ανάγκη αναβάθμισης του δικτύου ηλεκτρισμού, η οποία δρομολογείται με επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο «Κύπρος-Το Αύριο» και άλλα ταμεία, αλλά και την ανάγκη για έργα αποθήκευσης.

Με τη βοήθεια της Επιτροπής Ενέργειας της Βουλής, προσέθεσε τέλος η Υπουργός, έχει δημιουργηθεί το one-stop centre για αδειοδότηση εμπορικών συστημάτων ΑΠΕ μέσω της δημιουργίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας η οποία έχει συνεισφέρει στη σημαντική μείωση των χρονοδιαγραμμάτων για την παροχή αδειών.

Στον χαιρετισμό του, ο οποίος εκφωνήθηκε από τον Πρέσβη της Ελλάδας στην Κύπρο, Ιωάννη Παπαμελετίου, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Κώστας Σκρέκας, είπε πως η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην επίτευξη της στρατηγική επιλογή της απεξάρτησης από τις εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων έως το 2027, αναδεικνυόμενες αφενός σε παραγωγοί και εξαγωγείς φυσικού αερίου μέσα από την εκμετάλλευση των δυνητικών κοιτασμάτων που βρίσκονται στις ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας τους, αφετέρου επιτυγχάνοντας την ενεργειακή τους μετάβαση μέσα από την παραγωγή περισσότερης καθαρής ενέργειας, βασική προϋπόθεση για την οποία είναι η ύπαρξη ισχυρών ηλεκτρικών διασυνδέσεων, όπως το EuroAsia Interconnector.

Η έναρξη της λειτουργίας του το 2027, συνέχισε ο κ. Σκρέκας, θα άρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και θα τη βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της πράσινης μετάβασής και την αξιοποίηση του μεγάλου ηλιακού της δυναμικού. Η Ελλάδα στέκεται αρωγός αυτής της προσπάθειας, σημείωσε, αναφερόμενος και στη συμμετοχή του στα εγκαίνια του έργου στη Λευκωσία.

Στον τομέα του φυσικού αερίου, είπε πως το συνυποσχετικό που υπεγράφη μεταξύ ΕΕ, Αιγύπτου και Ισραήλ τον περασμένο Ιούνιο μπορεί να διευκολύνει τις διαδικασίες για την παραγωγή και εξαγωγή κυπριακού φυσικού αερίου στην ΕΕ μέσω των αιγυπτιακών τερματικών υγροποίησης, την κατασκευή νέων πλωτών τερματικών, αλλά και την υλοποίηση αγωγών μεγάλης δυναμικότητας, όπως ο αγωγός EastMed.

«Ελλάδα και Κύπρος θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για το καλό όλης της Ευρώπης», κατέληξε ο Ελλαδίτης Υπουργός.

Χρυσός Χορηγός του εφετινού Ενεργειακού Συμποσίου ήταν η Ελληνική Τράπεζα ενώ στους υποστηρικτές του συγκαταλέγονται οι εταιρείες Energean, Cyfield, EuroAsia Interconnector, Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ), ESSO Δημόσια Εταιρεία Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) καθώς και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ). Η εταιρεία VTT Vasiliko Ltd (VTTV) ήταν χορηγός του γεύματος. Διαδικτυακοί χορηγοί του 10ου Ενεργειακού Συμποσίου Κύπρου ήταν οι ιστοσελίδες Energia.gr και Nomisma.com.cy, ενώ η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» ήταν ο χορηγός επικοινωνίας της διοργάνωσης.

πηγή:energia.gr