Γιατί ο Μπόρις Τζόνσον προσβάλλει τον Σολτς και τον Μακρόν;

Στη συνέντευξή του στο CNN Portugal, ο Μπόρις Τζόνσον διατύπωσε βαριές προτάσεις με αποδέκτες τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς και τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν. Οι υψηλής έντασης προτάσεις του πρώην Βρετανού πρωθυπουργού είναι δυνατόν, ωστόσο, να ερμηνευθούν και αυτό μπορεί να γίνει με όρους ατομικής ψυχολογίας, αλλά, απεναντίας, με όρους διεθνών σχέσεων.

Έχουν γραφεί και έχουν ειπωθεί για το αλλοπρόσαλλο της ιδιοσυγκρασίας του πρώην πρωθυπουργού της Μ. Βρετανίας. Πιθανότατα, ισχύει η επαναλαμβανόμενα εκκεντρική συμπεριφορά του. Αυτό θα αφορούσε άλλα γνωστικά πεδία και είναι πλήρως σεβαστή η ιδιοσυγκρασιακή ιδιαιτερότητα του κάθε ανθρώπου, κυβερνώντος και κυβερνώμενου.

Ωστόσο, οι δηλώσεις του Τζόνσον διατρέχονται από μια εσωτερική λογική. Εστιάζει στη στάση του Σολτς και υποστηρίζει ότι, στις παραμονές του πολέμου, η σύγκρουση θα ήταν, κατά τον Γερμανό καγκελάριο, καταστροφική για τα συμφέροντα της Γερμανίας και ότι ο ηγέτης του SPD ζήτησε να τελειώνει το συντομότερο δυνατό η εμπόλεμη σύγκρουση.

Αναφερόμενος στην περίπτωση της Γαλλίας, ο Τζόνσον υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος Μακρόν αρνείτο τον πόλεμο έως την τελευταία στιγμή. Η Γαλλία δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να οδηγηθούμε σε σύγκρουση με τη Ρωσία στα ουκρανικά εδάφη.

Το ερώτημα σχετικά με τα αίτια της στάσης των δύο ανδρών, κατά τον Μπόρις Τζόνσον, δεν υποβάλλεται με την αναμενόμενη ευθύτητα από την δημοσιογράφο, αλλά ο πρώην πρωθυπουργός της Αγγλίας διαβεβαιώνει: η στάση τους υπαγορεύεται από μόνα τα συμφέροντα των εθνικών κρατών – της Γερμανίας και της Γαλλίας εν προκειμένω.

Αυτό το συμφέρον ανάγεται σε οικονομικούς λόγους. Το βαθύτερο αίτιο είναι οικονομικό. Το εθνικό συμφέρον της Γερμανίας καθορίζεται από την ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία. Το Βερολίνο προμηθευόταν φθηνό φυσικό αέριο από τη Μόσχα.

Ο Τζόνσον, με το γνωστό αμετροεπές ύφος αυτάρεσκου γνώστη προσώπων και καταστάσεων, αποκαλύπτει τον τρόπο μέσω του οποίου αντιλαμβάνεται τον διεθνή συνομιλητή του. Αυτό γίνεται επί τη βάσει του μόνου οικονομικού κριτηρίου.

Όσο και να αναζητήσει κανείς στις επίμαχες ερωταποκρίσεις της συνέντευξης δεν θα βρει καμία αναφορά ούτε σε ηθικές επιταγές, ούτε σε κανόνες του διεθνούς δικαίου.

Ο φιλελευθερισμός του Τζόνσον είναι η οικονομική παραφθορά του, αφού, όπως ο ίδιος δηλώνει, το οικονομικό στοιχείο είναι η μοναδική κινητήρια δύναμη που βρίσκεται πίσω από την αρχική θέση στις σχέσεις ανάμεσα στις χώρες.

Πρόκειται για μία ανεπεξέργαστη πραγματιστική πολιτική που οδηγεί βραχυπρόθεσμα στον καιροσκοπισμό – οπορτουνισμό.

Στο πιο ειδικό παράδειγμα των δηλώσεων Τζόνσον, ο βαθμός ενεργειακής εξάρτησης μιας χώρας από τη Ρωσία καθορίζει και τη στάση της απέναντι στη θηριωδία που μαίνεται ακόμη στα εδάφη της Ουκρανίας. Αυτός ο βαθμός υπαγορεύει τη στάση μιας χώρας απέναντι στο πολεμικό γεγονός.

Εντούτοις, το πολεμικό γεγονός, δηλαδή η εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία, είναι αντίθετη με το φιλελεύθερης υφής σύστημα κανόνων διεθνούς δικαίου, που θέτουν ως πρωταρχική αξία την ειρήνη ανάμεσα σε έθνη και λαούς.

Τις επιταγές αυτές, που απορρέουν από το δίκαιο και την ηθική, ο πρώην πρωθυπουργός της ανακαλύπτει – όχι πλήρως – σε δεύτερο χρόνο, μεταγενέστερα.

Βέβαια, ευτυχώς, δεν έχουμε φτάσει ακόμη στην πλήρη ζούγκλα της ατιμωρησίας των πολέμων και των μαζικών δολοφονιών αμάχων, εμφορούμενοι πλήρως από τον οικονομισμό και τη δεκάρικη συμφεροντολογία των πιο ακραίων οικονομιστικών παραποιήσεων του φιλελεύθερου επιχειρήματος. Οι υποστηρικτές τέτοιων επιστημονικών αυθαιρεσιών αδυνατούν, προφανώς, να αντιληφθούν ότι οι νομικές επιταγές και ηθικές προσταγές προηγούνται του ωμού οικονομισμού.

Εάν ο τελευταίος ίσχυε, μια μικρή χώρα θα προυπολόγιζε την αντίστασή της σε μια αυταρχική και θηριώδη πολεμική μηχανή και θα οδηγείτο μάλλον στον συμβιβασμό. Η εξέλιξη της πολεμικής σύγκρουσης διαψεύδει, άλλωστε, αυτές τις αντιλήψεις.

Θα επανέλθουμε.