Ο Δημ. Σκάλκος στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων για την Πολιτική Συνοχής στις Βρυξέλλες

Ο ρόλος της Πολιτικής Συνοχής ως βασικού μοχλού για την προώθηση της μακροπρόθεσμης σύγκλισης εντός της ΕΕ και τη μείωση των ανισοτήτων ήταν το αντικείμενο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων για την Πολιτική Συνοχής

Ο ρόλος της Πολιτικής Συνοχής ως βασικού μοχλού για την προώθηση της μακροπρόθεσμης σύγκλισης εντός της ΕΕ και τη μείωση των ανισοτήτων ήταν το αντικείμενο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων για την Πολιτική Συνοχής μετά το 2027, που συνήλθε στις 22 Νοεμβρίου 2022, στις Βρυξέλλες. Την Ελλάδα εκπροσώπησε, από το Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων, ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων & ΕΣΠΑ, κ. Δημήτρης Σκάλκος.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου περιλαμβάνονται μια γενική αξιολόγηση του ρόλου της Πολιτικής Συνοχής στην προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης στην ΕΕ, ο εντοπισμός των βασικών πλεονεκτημάτων της, οι προκλήσεις και οι μελλοντικές προοπτικές στην εφαρμογή της.

Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος υπογράμμισε στην τοποθέτησή του τα εξής τρία κύρια σημεία:

1. Είναι αναγκαίο να επαναβεβαιωθούν και να αναδειχθούν ακόμη περισσότερο τα διαχρονικά οφέλη της Πολιτικής Συνοχής, που δεν περιορίζονται μόνο στις λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες και τα περισσότερο χρηματοδοτικά ωφελούμενα κράτη-μέλη αλλά η επίδρασή τους είναι εμφανής και στις περισσότερο ανεπτυγμένες οικονομίες μέσω της διάχυσης των επιπτώσεων.

Η Πολιτική Συνοχής συνεχίζει να παραμένει το κύριο εργαλείο για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική σύγκλιση των ευρωπαϊκών περιφερειών, ικανή να ενισχύσει καταλυτικά την αναπτυξιακή διαδικασία των τοπικών οικονομιών. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να συνεχίζει να απολαμβάνει κεντρική θέση στις κοινές πολιτικές και τα χρηματοδοτικά εργαλεία της ευρωπαϊκής ένωσης. Η χρήσιμη συμπληρωματικότητα με νέες ευρωπαϊκές πολιτικές και νέα εργαλεία δεν πρέπει, σε καμία περίπτωση, να βλάπτουν την Πολιτική Συνοχής και τους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς της στόχους.

2. Σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο, έπειτα από περίοδο πολλών και μεγάλων κρίσεων, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η προσαρμογή της Πολιτικής Συνοχής και το επόμενο διάστημα, όπου πολλά μπορεί να αλλάξουν. Διαρκές ζητούμενο χρειάζεται να είναι η ευελιξία στο σχεδιασμό και στην εφαρμογή των Προγραμμάτων, και ειδικά στις ασύμμετρες επιπτώσεις που προκαλούν διάφορες κρίσεις. Έχει αποδειχτεί η αποτελεσματικότητα της αρχής της εταιρικότητας και της κοινής διαχείρισης (shared management) που πρέπει να διαφυλάσσονται, αλλά την ίδια στιγμή πρέπει να ενισχυθεί η «ιδιοκτησία» των Προγραμμάτων που προτείνουν και εφαρμόζουν τα κράτη-μέλη με προσεγγίσεις «από τα κάτω» (bottom-up). Και πρέπει να δίνεται έμφαση πιο πολύ στο αποτέλεσμα παρά στις διαδικασίες. Η ταχύτητα στην υλοποίηση των Προγραμμάτων έχει στενή σχέση με την επιτυχή εφαρμογή τους, ιδίως όταν ταυτόχρονα υλοποιούνται και άλλα φιλόδοξα εργαλεία όπως το Next Generation EU.
3. Είναι χρήσιμη η ανάπτυξη νέων εργαλείων που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά όσα νέα ζητήματα ανακύπτουν, όπως π.χ. τις ενδοπεριφερειακές ανισότητες ή την «αναπτυξιακή παγίδα» (developmental trap) στην οποία βρίσκονται περιφέρειες που αδυνατούν να διατηρήσουν την προηγούμενη αναπτυξιακή δυναμική τους. Και απαιτούνται πολιτικές για την αντιμετώπιση των ιδιαίτερων συνθηκών που αντιμετωπίζουν ορισμένες περιφέρειες, όπως η δημογραφική γήρανση ή η απομόνωση ορεινών και νησιωτικών περιοχών.