Le Monde: Ούτε ο ΗΠΑ ούτε η Ρωσία υποστηρίζουν τον Ερντογάν

Σε μια συνέντευξη στη Le Monde , ο Ντιντιέ Μπιλιόν , Αναπληρωτής Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων (IRIS) και ειδικός στην Τουρκία, πιστεύει ότι η προσέγγιση των προεδρικών εκλογών είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει να τοποθετηθεί ως «ο μόνος ικανός να πολεμήσει τις απειλές».

Γιατί η Άγκυρα χτυπά τώρα Κούρδους μαχητές;

Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει σχεδόν μια εβδομάδα χωρίς στρατιωτικές επιχειρήσεις χαμηλής έντασης που αντιτίθενται στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις στις ομάδες του PKK. Υπάρχει προφανώς μια συσχέτιση μεταξύ των πρόσφατων χτυπημάτων και της βομβιστικής επίθεσης στην Κωνσταντινούπολη, για την οποία Τούρκοι αξιωματούχοι έβαλαν αμέσως στο στόχαστρο το PKK. Τα προηγούμενα εικοσιτετράωρα, σημειώθηκαν πολλές συλλήψεις, συμπεριλαμβανομένης μιας γυναίκας που πιστεύεται ότι τοποθέτησε τη βόμβα. Πολύ γρήγορα της αποδόθηκαν ομολογίες στις οποίες λέει ότι στρατολογήθηκε και εκπαιδεύτηκε από το PKK, στη βόρεια Συρία.

Έκτοτε, ο αριθμός 2 του PKK αρνείται κατηγορηματικά οποιαδήποτε ανάμειξη. Ένας από τους αξιωματούχους του YPG είπε ότι η συλληφθείσα είχε τρία αδέρφια που ανήκαν στην οργάνωση Ισλαμικό Κράτος, τα οποία σκοτώθηκαν. Μπορούμε να δούμε ότι είναι ο πόλεμος των δελτίων τύπου, ως συνήθως. Αυτό είναι πάντα το πρόβλημα σε αυτού του είδους τις περιπτώσεις τρομοκρατίας: λόγω του ψυχολογικού πολέμου, του προπαγανδιστικού πολέμου, είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις το αληθινό από το ψεύτικο.

Αυτή η σκλήρυνση του Ερντογάν κατά των Κούρδων συνδέεται με το πλησίασμα των προεδρικών εκλογών το 2023;

Δεν λέω ότι είναι ο κύριος καθοριστικός παράγοντας, αλλά εδώ και μήνες ο Ερντογάν μας υπενθυμίζει συνεχώς ότι είναι ο μόνος ικανός να πολεμήσει ενάντια στις απειλές που αποκρυσταλλώνονται γύρω από την Τουρκία. Αν και οι εκλογές απέχουν μόλις έξι μήνες, οι δημοσκοπήσεις δεν είναι καλές. Το παιχνίδι απέχει πολύ από το να κερδηθεί, ειδικά αφού η οικονομική κατάσταση είναι καταστροφική. Ο Ερντογάν προσπαθεί, μεταξύ άλλων μέσω των στρατιωτικών του επιχειρήσεων, να επαναφέρει κοντά του το πιο εθνικιστικό τμήμα του εκλογικού σώματος. Όταν πρόκειται να χτυπήσουν τους Κούρδους, εκείνοι πάντα απαντούν.

Πώς βλέπουν η Ουάσιγκτον και η Μόσχα την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία;

Ο Ερντογάν δεν έχει την υποστήριξη ούτε της Ρωσίας ούτε των Ηνωμένων Πολιτειών. Καταλαβαίνει πολύ καλά ότι βρίσκεται στο επίκεντρο ενός διπλωματικού παιχνιδιού, στο οποίο δεν τα πάει και πολύ άσχημα, και δεν έχει καμία επιθυμία να κάψει τα πλοία του συγκρουόμενοι μετωπικά με το Κρεμλίνο. Ωστόσο, μετά την επίθεση στην Κωνσταντινούπολη, είναι πολύ πιθανό να δούμε χερσαία επιχείρηση τις επόμενες μέρες.

Μέχρι τώρα, ο Ερντογάν είχε συμφωνήσει να αναβάλει τη στρατιωτική του επιχείρηση επειδή ο Βλαντιμίρ Πούτιν παρακολουθεί τη Συρία. Ο Ρώσος πρόεδρος παραμένει άνευ όρων υποστηρικτής του Μπασάρ Αλ Άσαντ και θέλει να κάνει τα πάντα για να αποτρέψει την επανέναρξη των μαχών, αλλά η κατάσταση στη χώρα είναι απείρως ασταθής. Είναι πολύ σημαντικό για τον Πούτιν να αποδείξει ότι είναι πιστός στις συμμαχίες του, ότι δεν απογοητεύει τους ανθρώπους στην πορεία, «σε αντίθεση με τους Αμερικανούς» , όπως συχνά επαναλαμβάνει. Γενικότερα, τα κράτη της περιοχής δεν είναι καθόλου στη γραμμή των Δυτικών όσον αφορά τη σύγκρουση στην Ουκρανία. Για παράδειγμα, κανένα δεν εφαρμόζει τις κυρώσεις. Ο Πούτιν δεν θέλει καθόλου να δει τους δεσμούς του να αποδυναμώνονται με αυτά τα σημεία υποστήριξης.

Όσο για τους Αμερικανούς, υποστηρίζουν το YPG γιατί θεωρούν ότι αυτές οι πολιτοφυλακές υπήρξαν καθοριστικές στον αγώνα κατά του ΙΚ στη Συρία.

Ο Ερντογάν χτυπά τους Κούρδους εχθρούς του στη Συρία, καθώς η Τεχεράνη βομβάρδισε τις κουρδικές δυνάμεις στο βόρειο Ιράκ που κατηγορούνται ότι πυροδοτούν ταραχές στο Ιράν. Επιδιώκει ο Τούρκος ηγέτης να εκμεταλλευτεί ένα απροσδόκητο αποτέλεσμα;

Δεν νομίζω ότι είναι ευκαιριακό φαινόμενο, γιατί οι στόχοι δεν είναι ίδιοι. Οι Ιρανοί έβαλαν στο στόχαστρο βάσεις του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν του Ιράν (PDKI) και του κόμματος Komala. Υπάρχει διαχρονική συνάφεια με τους βομβαρδισμούς της Άγκυρας και της Τεχεράνης, αλλά δεν στοχεύουν στα ίδια σημεία και δεν έχουν τους ίδιους λόγους.

Η πολιτική δυναμική διαφέρει μεταξύ των Κούρδων της Συρίας, του Ιράκ, του Ιράν ή της Τουρκίας. Για παράδειγμα, το PKK είναι εθνικιστικό και μαρξιστικό, ενώ στο Ιράκ το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PDK) είναι μάλλον ένα πατριαρχικό, φεουδαρχικό καθεστώς. Αυτό που αναζητά ο ηγέτης της, Νετσίρβαν Μπαρζανί, είναι η σταθερότητα στο βόρειο τμήμα της χώρας, την αυτόνομη περιοχή όπου βρίσκεται στην εξουσία. Για αυτόν, το PKK αποτελεί εμπόδιο στο να κάνει κύκλους. Οπότε μάλλον καλωσορίζει τις τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, ακόμα κι αν δεν μπορεί να το πει πολύ δυνατά.

Οι Κούρδοι αυτών των τεσσάρων χωρών έχουν βιώσει διαφορετικές μεθόδους πολιτικής κινητοποίησης και εκπαίδευσης, επειδή βρίσκονται σε διαφορετικά πλαίσια. Φυσικά, υπάρχουν κοινά σημεία μεταξύ αυτών των ομάδων. Όμως, πολιτικά, δεν υπήρξε ποτέ ακόμη ενιαίο κίνημα που να πηγαίνει προς τον ίδιο στόχο.