Η ΕΕ υποχρεώνει τη Ρωσία να καταβάλει αποζημιώσεις

Μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, τα κράτη της ΕΕ πάγωσαν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ.

Πλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή  της ΕΕ προτείνει τρόπους για το πώς αυτά τα χρήματα θα μπορούσαν να ωφελήσουν πρακτικά την Ουκρανία.

Συγκεκριμένα, η Κομισιόν θέλει να χρησιμοποιήσει τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, για να αναγκάσει τη Ρωσία να καταβάλει αποζημίωση μετά από ένα πιθανό τέλος του πολέμου κατά της Ουκρανίας. Τα κεφάλαια δεν θα αποδεσμευτούν έως ότου η Ρωσία υπογράψει μια ειρηνευτική συμφωνία που περιλαμβάνει αποζημιώσεις.

Μέχρι στιγμής, περίπου 300 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν «μπλοκαριστεί» ως μέρος των κυρώσεων. Η Μόσχα αντέδρασε στα σχέδια και ανακοίνωσε αντίποινα σε περίπτωση κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων που ανήκουν στο ρωσικό κράτος ή ανήκουν στην ιδιοκτησιακή κατάσταση Ρώσων πολιτών που μένουν στην Ένωση.

Βραχυπρόθεσμα, θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια δομή για τη διαχείριση και την επένδυση κεφαλαίων που μπλοκάρονται από κυρώσεις, με βάση όσα δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Τα έσοδα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την Ουκρανία για την οικονομική ανοικοδόμησή της.

Οι προτάσεις πρόκειται τώρα να συντονιστούν με τα κράτη της ΕΕ και τους διεθνείς εταίρους. «Η ζημιά για την Ουκρανία υπολογίζεται σε 600 δισεκατομμύρια ευρώ», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν, η οποία πρόσθεσε πως «η Ρωσία και οι ολιγάρχες της πρέπει να αποζημιώσουν την Ουκρανία για τη ζημιά και να επωμιστούν το κόστος της ανοικοδόμησης της χώρας». Οι προτάσεις υπολείπονται αυτού που επιθυμεί πραγματικά η Ουκρανία. Στο παρελθόν, εκπρόσωποι της χώρας είχαν επανειλημμένως ζητήσει να δημευθούν τόσο ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία, όσο και ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό.

Στην Ευρώπη, ωστόσο, εκφράζεται φόβος ότι χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα εναλλακτικό διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα ως απάντηση στις απαλλοτριώσεις. Με τις τρέχουσες προτάσεις, η Επιτροπή θέλει να προστατεύσει τόσο το δικαίωμα στην ιδιοκτησία όσο και την κρατική ασυλία. Το τελευταίο αποτελεί αρχή του διεθνούς δικαίου και προστατεύει τα κράτη, μεταξύ άλλων, από τον αποκλεισμό των καταθέσεων και των περιουσιακών τους στοιχείων.

Η Ρωσία θα αντιδράσει με «επαρκή αντίμετρα» εάν τα περιουσιακά στοιχεία του ρωσικού κράτους ή των Ρώσων πολιτών και εταιρειών δημευθούν στην ΕΕ. Αυτό τουλάχιστον δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, σύμφωνα με το πρακτορείο TASS.

Σύμφωνα με πληροφορίες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πρόοδος έχει σημειωθεί και στη νομική βάση για την απαλλοτρίωση περιουσιών Ρώσων ολιγαρχών. Η καταστρατήγηση των κυρώσεων, για παράδειγμα όταν τα περιουσιακά στοιχεία μεταβιβάζονται σε τρίτους, προστέθηκε πρόσφατα στον κατάλογο των εγκλημάτων της ΕΕ. Αυτή η προσθήκη θα επιτρέψει στην Επιτροπή να προτείνει ελάχιστες κυρώσεις.

Για παράδειγμα, γιοτ, ελικόπτερα, ακίνητα και έργα τέχνης που ανήκουν σε άτομα που παραβιάζουν τις κυρώσεις της ΕΕ μπορούν να κατασχεθούν ευκολότερα στο μέλλον.

Αυτές οι κινήσεις της Κομισιόν μπορούν να επηρεάσουν τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία των Ρώσων ολιγαρχών, σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό, αν και, με βάση το ενωσιακό δίκαιο, ένας κανονισμός δεν μπορεί να ασκηθεί αναδρομικά.