Δυτικά Βαλκάνια: Πρώτα μεταρρυθμίσεις, μετά ένταξη  

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης  επιβεβαίωσαν τις ενταξιακές προοπτικές για τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Ωστόσο, προαπαιτούμενα είναι οι μεταρρυθμίσεις, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η υιοθέτηση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων ολοκληρώθηκε με κοινή συνέντευξη Τύπου από τον Πρωθυπουργό Έντι Ράμα και τους Ευρωπαίους ηγέτες, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρ Μισέλ και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν στις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες, ξεκινώντας από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις που είχε στην Ευρώπη, καθώς και τη μετανάστευση.

Στη συνάντηση κορυφής που έγινε στα Τίρανα, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των χωρών της ΕΕ προέτρεψαν τους συναδέλφους τους από τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να εφαρμόσουν περαιτέρω μεταρρυθμίσεις. Επιβεβαίωσαν την απεριόριστη και ξεκάθαρη δέσμευσή τους στις προοπτικές ένταξης στην ΕΕ της Αλβανίας, της Σερβίας, της Βόρειας Μακεδονίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, του Μαυροβουνίου και του Κοσσυφοπεδίου, δηλαδή των έξι χωρών της δυτικής Βαλκανικής.

Ωστόσο, ταχεία πρόοδος μπορεί να επιτευχθεί μόνο στη βάση αξιόπιστων μεταρρυθμίσεων. Η Κομισιόν πρόκειται να εξετάσει πώς οι χώρες μπορούν να ενσωματωθούν σταδιακά στα προγράμματα της ΕΕ κατά τη διάρκεια της ενταξιακής διαδικασίας. Η «Διακήρυξη των Τιράνων» καλεί τη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο να διευθετήσουν τις διαφορές τους.

Βασική προϋπόθεση για περαιτέρω προσέγγιση είναι η υποστήριξη της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Αυτό αφορούσε ιδιαίτερα τη Σερβία, η οποία μέχρι στιγμής δεν έχει υποστηρίξει τα μέτρα της ΕΕ λόγω του ρωσικού επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας.

Εν είδει ανταλλάγματος για τις μεταρρυθμίσεις, η Ένωση σκοπεύει να συνεχίσει να παρέχει γενναιόδωρη οικονομική στήριξη στα Δυτικά Βαλκάνια. Πρόκειται για μία οικονομική και επενδυτική επίθεση που έχει ήδη δρομολογηθεί και προβλέπει την παροχή έως και εννέα δισεκατομμυρίων ευρώ σε επιχορηγήσεις τα επόμενα χρόνια.

Άλλο ένα δισεκατομμύριο ευρώ θα διατεθούν για τον μετριασμό των συνεπειών του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας. Τα χρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, για παράδειγμα, για τη στήριξη οικογενειών και εταιρειών που υποφέρουν από την απότομη αύξηση των τιμών της ενέργειας. Η οικονομική στήριξη θα πρέπει, επίσης, να βοηθήσει στην αποφυγή πιθανών εξαρτήσεων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων από την Κίνα.

Η Κίνα προσπαθεί να ασκήσει μεγαλύτερη επιρροή σε αυτήν την κρίσιμη, γεωπολιτικά και γεωοικονομικά, περιοχή, εδώ και χρόνια. Τα πρόβλημα της διείσδυσης μη ευρωπαϊκών δυνάμεων στην περιοχή δεν αφορά μόνον την Ρωσία. Ο Πούτιν προσπαθεί να εισχωρήσει στη βαλκανική γειτονιά της χώρας μας κυρίως μέσω της Σερβίας και, εν μέρει, διά μέσου της σερβικής μειονότητας που υπάρχει στο Κόσοβο.

Η σημερινή, όμως, διάσκεψη δείχνει ότι ο κοινός παρονομαστής και των έξι αυτών χωρών είναι η ευρωπαϊκή προοπτική. Το κείμενο της σημερινής διακήρυξης υπογράφουν, άλλωστε, και οι έξι υποψήφιες προς ένταξη χώρες.