Ε.Ε.: Το πλαφόν στην ενέργεια και ο φόβος του πολιτικού κόστους

Η επιβολή πλαφόν, η οποία έχει λάβει τη μορφή σήριαλ πλέον στην Ευρώπη των 27, είναι μία από εκείνες τις δυσάρεστες πολιτικές αποφάσεις που αναβάλλονται μέχρι μη περαιτέρω, λόγω του αυξημένου οικονομικού, αλλά και πολιτικού κόστους για ορισμένες πολιτικές ελίτ. Αυτό που συμβαίνει, με βάση και τις τελευταίες αναφορές από τις Βρυξέλλες, είναι η αποφυγή λήψης της πολιτικής απόφασης επιβολής πλαφόν, υπό το φόβο του εσωτερικού πολιτικού κόστους. Το πλαφόν, που ακόμη συζητείται, σημαίνει ένα ανώτατο όριο στην τιμή, δηλαδή διατίμηση, που καλό θα ήταν να δούμε κάπως πιο αναλυτικά.

Είναι βέβαιο ότι, αυτή τη στιγμή, έχουμε ακριβό ρεύμα, γιατί ακρίβυναν το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Τούτο συνέβη λόγω της μείωσης των επενδύσεων στο πλαίσιο της πράσινης ενεργειακής μετάβασης και, βέβαια, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και των συνεπακόλουθων κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας. Οι δυτικές εταιρείες μείωσαν τις επενδύσεις, σε αντίθεση με τη Ρωσία, με αποτέλεσμα η Ευρώπη να εξαρτάται ενεργειακά από τον Πούτιν, ο οποίος προσπάθησε να το εκμεταλλευτεί, προκειμένου να ισχυροποιηθεί γεωπολιτικά.

Καθώς η Ευρώπη μειώνει τις εισαγωγές από τη Ρωσία και δεν υπάρχουν επαρκείς άλλες πηγές, οι τιμές έχουν αυξηθεί και θα παραμείνουν υψηλές όσο η ζήτηση παραμένει υψηλότερη από την προσφορά.

Έτσι, αν, επί παραδείγματι,  η Ευρώπη επιβάλλει, όπως αναμένεται, πλαφόν στις τιμές που αγοράζει και οι οικονομίες της Ασίας δεν επιβάλλουν ανώτατο όριο, οι ποσότητες που επρόκειτο να πωληθούν στην Ευρώπη θα κατευθυνθούν προς την Ασία.

Εάν στην Ευρώπη επιβληθεί πλαφόν στις τιμές χονδρικής, προκειμένου να ελεγχθούν οι τιμές λιανικής, κάποιος θα πρέπει να πληρώσει τη διαφορά με την εκάστοτε πραγματική τιμή της αγοράς. Αν αποφασίσουμε να επιδοτήσουμε ως κράτος τους λογαριασμούς ηλεκτρικού, ο καταναλωτής που θα πληρώσει λιγότερα δεν έχει κανένα λόγο να μειώσει την κατανάλωση και αυτά που ο καταναλωτής θα πλήρωνε στον λογαριασμό του ηλεκτρικού θα τα πληρώσει στο εκκαθαριστικό της εφορίας.

Βέβαια, το μεγαλύτερο μέρος των φόρων προέρχεται από τον ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, εκεί όπου οι φόροι είναι ενσωματωμένοι στις τιμές. Τούτο σημαίνει πως ο ίδιος καταναλωτής πάλι πληρώνει, αλλά ίσως με διαφορετική κατανομή.

Η αγωνία αρκετών πολιτικών ηγεσιών στην Ευρώπη να δώσουν λύσεις, έστω και πλασματικές, προκειμένου να εξασφαλίσουν την επανεκλογή τους, μάλλον θα κάνει τα πράγματα χειρότερα απ’ ό,τι αν δεν έκαναν τίποτα ή έστω κάποια ελάχιστα.

Αντιθέτως, αν υπάρχει ένα μέτρο που θα μπορούσε να ισοπεδώσει τις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου είναι η μείωση των τελών ρύπων προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγή ενέργειας από άνθρακα και λιγνίτη, όσο υπάρχουν ακόμη μονάδες που μπορούν να τεθούν σε λειτουργία.

Υπάρχει, βέβαια, το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, αλλά, εάν αφεθούμε να κρυώνουμε και πτωχαίνουμε, θα είναι ζήτημα χρόνου να αναδειχθούν πολιτικές ηγεσίες, οι οποίες θα λάβουν τις ίδιες αποφάσεις, με χειρότερο τρόπο.