Bloomberg: Η Ουκρανία χρειαζόταν απεγνωσμένα τανκ – Τώρα χρειάζεται μαχητικά αεροσκάφη

Την τελευταία εβδομάδα, πολλές χώρες ανέλαβαν δεσμεύσεις για την παροχή προηγμένων τανκ και τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού στον ουκρανικό στρατό. Πώς θα επωφεληθούν οι Ουκρανοί από την απροσδόκητη προσφορά σε τεθωρακισμένη μαχητική ισχύ; Και γιατί η εικόνα των τανκ στα ευρωπαϊκά πεδία μάχης ξυπνάει αναμνήσεις;

Τους επόμενους μήνες, οι Ουκρανοί θα παραλάβουν μια δύναμη των λεγόμενων αρμάτων μάχης: Εξαιρετικά ικανά, σύγχρονα, καλά συντηρημένα και θανατηφόρα. Οι αρχικές υποσχέσεις περιλαμβάνουν τα γερμανικής κατασκευής άρματα μάχης Leopard 2 από ίσως καμιά δεκαριά χώρες, με σημαντικότερες τη Γερμανία και την Πολωνία, τα περίφημα M1 – A1 Abramds από τις ΗΠΑ και τα άρματα Challenger 2 από το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Γάλλοι έχουν υποσχεθεί τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Leclerc και οι ΗΠΑ θα στείλουν οχήματα μάχης Bradley και θωρακισμένα Strykers υψηλής ταχύτητας. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες, από την Ισπανία έως τη Σουηδία, υπόσχονται επιπλέον τεθωρακισμένα οχήματα.

Όσον αφορά τη Ρωσία, υπήρξαν αναφορές τις προάλλες ότι παρέλαβε μόλις πρόσφατα ένα πακέτο – παλαιότερων δεκαετιών – αρμάτων μάχης T-34 από το Λάος. Αποδεικνύεται ότι η Ρωσία πράγματι πρόσθεσε τέτοια άρματα μάχης στο οπλοστάσιό της, αλλά το φορτίο έφτασε πριν από μερικά χρόνια. Κατασκευάστηκαν τις τελευταίες ημέρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, δόθηκαν στο Βιετνάμ από τη Σοβιετική Ένωση και στη συνέχει πέρασαν τη δεκαετία του 1980 – σαν χαλασμένα παιχνίδια – στο Λάος. Ένας ρωσικός κρατικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός τα περιέγραψε πρόσφατα ως εξής: “Παρά τη μεγάλη ηλικία αυτών των θρυλικών T-34, αυτά εξακολουθούν να λειτουργούν. Τα πυροβόλα εδώ είναι επίσης σε λειτουργική κατάσταση”. Δεν το χαρακτηρίζεις και ως μια ενθουσιώδης αξιολόγηση.

Δεδομένου ότι εκατοντάδες ρωσικά άρματα μάχης καταστράφηκαν κατά τους πρώτους μήνες του πολέμου – τα περισσότερα από αντιαρματικούς πυραύλους και εξελιγμένα drones που παρείχε η Δύση στην Ουκρανία – ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επιθυμεί απεγνωσμένα ενίσχυση των αρμάτων μάχης.

Μια ματιά στην ιστορία μας βοηθάει να καταλάβουμε το γιατί. Οι μεγάλες πεδιάδες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης είχαν αποτελέσει οδούς για τις μηχανοκίνητες δυνάμεις σε μεγάλο μέρος του 20ού αιώνα. Υπό τον Χίτλερ, ο ναζιστικός στρατός έκανε πόλεμο με άρματα μάχης για να εξαπολύσει το περιβόητο Blitzkrieg, συντρίβοντας την Πολωνία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και τη Γαλλία στην έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα γερμανικά τανκ Panzer χρησιμοποιήθηκαν με θανατηφόρο αποτέλεσμα σε όλη την ανατολική Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας) και εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης.

Εν τέλει, καθώς η βιομηχανική υπεροχή των συμμάχων άρχισε να φθείρει τη γερμανική πολεμική μηχανή, ήρθε η σειρά των συμμάχων. Οι μηχανοκίνητες δυνάμεις του Πάττον διέσχιζαν την Ευρώπη, ο Κόκκινος Στρατός προωθούνταν προς το Βερολίνο. Τα τανκ αποτέλεσαν την κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη σε όλη την Ευρώπη στις μνήμες των παλαιότερων γενεών. Η επανεμφάνισή τους επανέφερε παλιές μνήμες, στη Μόσχα και στο ΝΑΤΟ.

Ο επικείμενος μεγάλος πόλεμος με τανκ έχει δημιουργήσει μια αίσθηση ευκαιρίας για τους Ουκρανούς. Και, παρά τον παλικαρισμό τους για τις δυτικές δεσμεύσεις – τα τανκ του ΝΑΤΟ “θα καούν όπως όλα τα άλλα”, δήλωσε εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, – δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Ρώσοι ανησυχούν πολύ.

Και θα έπρεπε να ανησυχούν. Τα τανκ παρέχουν στην Ουκρανία τρία βασικά πλεονεκτήματα.

Αρχικά, η ενότητα της συμμαχικής απόφασης για την παροχή των τεθωρακισμένων δυνάμεων – έστω και μετά από μερικές εβδομάδες διαφωνιών – αποτελεί ισχυρό μήνυμα της διατλαντικής αλληλεγγύης. Το ηθικό αποτελεί μια ισχυρή και ουσιαστική δύναμη στο πεδίο της μάχης. Ο Πούτιν στοιχημάτιζε στο ότι οι σύμμαχοι θα είχαν “λυγίσει” μέχρι τώρα μπροστά στην ευρωπαϊκή έλλειψη φυσικού αερίου και τον ανήσυχο πληθυσμό, αλλά αυτές οι ανακοινώσεις διαψεύδουν αυτή τη θεωρία.

Δεύτερον, ένα σημαντικό στοιχείο της ικανότητας των αρμάτων μάχης είναι ο τρόπος με τον οποίο παρέχουν υποστήριξη στο πεζικό. Οι στρατιωτικοί ειδικοί μιλούν εδώ και καιρό για το πεζικό ως τη “βασίλισσα του πεδίου μάχης”, ικανό να κινείται προς οποιαδήποτε κατεύθυνση όπως η βασίλισσα στη σκακιέρα. Αλλά σε ένα σύγχρονο πεδίο μάχης, αυτός ο ελιγμός μπορεί να είναι πολύ αργός χωρίς μηχανοκίνητη θωράκιση. Εξοπλισμένες με άρματα μάχης για κινητή υποστήριξη πυρός, παράλληλα με τα σχετικά ταχύτατα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και τα Strykers, οι ουκρανικές δυνάμεις αναμένεται να είναι σε θέση να διανύουν με ταχύτητα εκατοντάδες χιλιόμετρα της γραμμής μάχης στο Ντονμπάς για να αναχαιτίσουν οποιαδήποτε ρωσική επίθεση.

Τέλος, τα άρματα μάχης και τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού μπορούν να συγκεντρωθούν και να χρησιμοποιηθούν για να πλήξουν τις ρωσικές γραμμές στο μέτωπο σε χρόνο που θα επιλέξουν οι Ουκρανοί. Με επαρκή ισχύ, θα μπορούσαν να διασπάσουν τις ρωσικές γραμμές και να κατευθυνθούν προς τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Κάτι τέτοιο θα διασπάσει τις ρωσικές δυνάμεις, θα εκθέσει τα πλευρά τους, θα περιπλέξει αφάνταστα την υλικοτεχνική τους υποδομή και θα απομονώσει τις ρωσικές δυνάμεις στην Κριμαία από την ίδια τη Ρωσία.

Φυσικά όμως, όλα αυτά ενέχουν και κινδύνους. Θα είναι πρόκληση να εκπαιδευτούν γρήγορα τα ουκρανικά πληρώματα, όχι μόνο στην ατομική λειτουργία των διαφορετικών τύπων αρμάτων μάχης και τεθωρακισμένων οχημάτων προσωπικού, αλλά και στο πώς να τα ενσωματώσουν σε μια ενιαία δύναμη μάχης. Η υλικοτεχνική υποδομή για τους συμμάχους για την απλή παράδοση των αρμάτων μάχης στα χέρια των Ουκρανών θα αποτελέσει πρόκληση. Τα οχήματα δεν θα εμφανιστούν όλα ως δια μαγείας την ίδια στιγμή, αλλά θα φτάσουν με χρονοκαθυστέρηση. Η συντήρηση και τα καύσιμα θα αποτελέσουν επίσης μια πρόκληση, ιδίων για τα Abrams.

Μια άλλη πτυχή των νέων τεθωρακισμένων δυνάμεων είναι σημαντική. Η άφιξη των αρμάτων μάχης απαιτεί άμεσα περισσότερα μαχητικά αεροσκάφη στον ουρανό, ιδίως MIG-29 της σοβιετικής εποχής και αμερικανικά F-16. Μέχρι στιγμής, η Δύση έχει συγκρατήσει την προμήθεια αεροσκαφών, αλλά αυτή η συζήτηση θα αναθερμανθεί σύντομα. Ενώ η προσφορά των αρμάτων είναι ζωτικής σημασίας, η πολεμική αεροπορική ισχύς μπορεί τελικά να είναι καθοριστική. Έχοντας περάσει χρόνια ως ανώτατος συμμαχικός διοικητής του ΝΑΤΟ μελετώντας τα ευρωπαϊκά πολεμικά σχέδια και την ιστορία του πολέμου των τεθωρακισμένων στην ήπειρο, δεν μπορώ να φανταστώ τη λειτουργία αυτής της τεθωρακισμένης δύναμης χωρίς επαρκή αεροπορική κάλυψη.

Οι μνήμες πολέμου με τανκ στοιχειώνουν ακόμη την Ευρώπη. Η άφιξη δυτικών τεθωρακισμένων σε σημαντικούς αριθμούς αναμένεται να γίνει ο επόμενος εφιάλτης του Πούτιν.

Πηγή: Bloomberg opinion/James Stavridis