Τουρκία: Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ο Ερντογάν

Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν κηρύσσει σε τρίμηνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης δέκα επαρχίες λόγω του καταστροφικού σεισμού. Η συνταγματικά προβλεπόμενη διαδικασία είναι αρκετά περίπλοκη, αλλά, κυρίως, οι έκτακτες αρμοδιότητες και εξουσίες του Ερντογάν είναι ουσιαστικές και σημαντικές.

Ο Τούρκος πρόεδρος είναι σαφής και αναλυτικός, τονίζοντας πως «δηλώνουμε δέκα πόλεις όπου σημειώθηκε ο σεισμός ως ζώνες καταστροφής αποτελεσματικές στη γενική ζωή. Προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι οι δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης και οι επακόλουθες εργασίες μπορούν να πραγματοποιηθούν γρήγορα, αποφασίσαμε να κηρύξουμε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, βάσει της εξουσιοδότησης που μας δίνει το άρθρο 119 του Συντάγματος. Θα ολοκληρώσουμε γρήγορα τις διαδικασίες της Προεδρίας και της Βουλής σχετικά με αυτήν την απόφαση, η οποία θα καλύψει 10 επαρχίες όπου σημειώθηκε ο σεισμός και θα διαρκέσει τρεις μήνες».

Σύμφωνα με το σχετικό άρθρο του Συντάγματος, ο πρόεδρος δικαιούται να ενεργεί σε ολόκληρη τη χώρα ή σε περιπτώσεις «πολέμου», «κινητοποίησης», «εξέγερσης», «καταστροφής», «επικίνδυνης επιδημίας» ή «εμφάνισης σοβαρής οικονομικής ύφεσης» μπορεί να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε μια από τις περιφέρειές του για περίοδο που δεν υπερβαίνει όμως τους έξι μήνες.

Εν συνεχεία, η απόφαση πρέπει να υποβληθεί προς έγκριση στη Συνέλευση την ημέρα της δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ο Ερντογάν αναμένεται να δημοσιεύσει αύριο την απόφαση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Συνεπώς, την ίδια ημέρα, θα συνεδριάσει και η Συνέλευση για να συζητήσει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αναφέρεται ότι και η αντιπολίτευση θα υποστηρίξει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για καταστροφές.

Επίσης, ο πρόεδρος θα μπορεί να λάβει μέτρα κατά πιθανών κοινωνικών γεγονότων που μπορεί να προκύψουν σε περιοχές με καταστροφές. Σύμφωνα με τον  ειδικό Νόμο για την Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης, εάν οι δυνάμεις ασφαλείας είναι ανεπαρκείς για την πρόληψη επεισοδίων, μπορεί να ζητηθεί υποστήριξη από τον στρατό.

Σύμφωνα με το προαναφερόμενο νόμο, σε όσους διαδίδουν ψευδείς πληροφορίες κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, επιβάλλονται ποινές φυλάκισης από τρεις μήνες έως ένα έτος.

Στην ομιλία του, ο Ερντογάν ανακοίνωσε επίσης ότι οι δέκα επαρχίες κηρύχθηκαν «περιοχές καταστροφών που επηρεάζουν τη γενική ζωή». Ο ορισμός αυτός της προεδρικής έκφρασης ρυθμίζεται και από τη σχετική νομοθεσία. Με την απόφαση αυτή μπορούν να αναβληθούν στην περιοχή τα ασφάλιστρα, οι φόροι, οι υποχρεωτικές κρατικές πληρωμές, καθώς και η πληρωμή λογαριασμών ρεύματος-νερού-φυσικού αερίου. Σε περίπτωση μη πληρωμής, δεν θα κινηθεί καμία νομική ενέργεια. Ορισμένες οφειλές προς δημόσια ταμεία μπορούν να διαγραφούν, ενώ οι φόροι μπορούν να αφαιρεθούν.

Τα τρόφιμα και ο εξοπλισμός που απαιτούνται για τη χρήση των κατοίκων της περιοχής μπορούν να ληφθούν με κατάσχεση των αποθηκών από γειτονικές περιοχές.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα μπορεί επίσης να καθορίσει τις συνθήκες ανοίγματος και κλεισίματος εστιατορίων, εστιατορίων και μπαρ στην περιοχή.

Τέλος, στις αποφάσεις κατάστασης έκτακτης ανάγκης σχετικά με καταστροφές, ο Πρόεδρος μπορεί ακόμη να λάβει αποφάσεις, όπως είναι το άνοιγμα ξενοδοχείων στους πολίτες και η υποχρεωτική χρήση των κοιτώνων. Δύναται να λάβει αποφάσεις για τον έλεγχο της εισόδου και εξόδου από την περιοχή, απαγορεύοντας την εγκατάσταση σε ορισμένα σημεία.