Πώς πρέπει να διαχειριστεί η Ευρώπη τις σχέσεις με την Τουρκία

Τουρκία και Συρία έχουν χτυπηθεί από δύο φρικτούς σεισμούς, οι μετασεισμοί των οποίων συνεχίζονται. Χιλιάδες έχουν αναφερθεί νεκροί ή τραυματίες. πολλοί άλλοι παραμένουν κάτω από τα ερείπια, και το μέγεθος της τραγωδίας θα γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο όσο περνούν οι ώρες.

Τουρκία και Συρία έχουν χτυπηθεί από δύο φρικτούς σεισμούς, οι μετασεισμοί των οποίων συνεχίζονται. Χιλιάδες έχουν αναφερθεί νεκροί ή τραυματίες. πολλοί άλλοι παραμένουν κάτω από τα ερείπια, και το μέγεθος της τραγωδίας θα γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο όσο περνούν οι ώρες.

Αυτή την άνοιξη, πιθανότατα στις 14 Μαΐου 2023, οι Τούρκοι ψηφοφόροι θα κατευθυνθούν στις κάλπες για να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο και το κοινοβούλιο. Δεδομένης της στρατηγικής σημασίας της Τουρκίας, που ενισχύθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία, το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών είναι εξαιρετικά σημαντικό. Συμπίπτει με την 100ή επέτειο της δημοκρατίας, είναι επίσης μια από αυτές που ο Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία για δύο δεκαετίες, είναι αποφασισμένος να κερδίσει — και ο συμβολισμός είναι τεράστιος.

Εκτός από την εκατονταετηρίδα, η ημερομηνία εκλογών της 14ης Μαΐου συμπίπτει επίσης με την επέτειο των πρώτων ανταγωνιστικών εκλογών στην Τουρκία που διεξήχθησαν το 1950, οι οποίες (ειρωνικά) έφεραν τέλος στη μονοκομματική διακυβέρνηση της Τουρκίας, με τον Αντνάν Μεντερές να επικρατεί του κυβερνώντος Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος τότε — που είναι τώρα το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης της χώρας.

Το αποτέλεσμα των εκλογών, ωστόσο, δεν ήταν ποτέ τόσο αβέβαιο. Και σε αντίθεση με όλα τα άλλα από τότε που το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) ανέβηκε στην εξουσία το 2002, αυτό είναι για να χάσουν ο Ερντογάν και το ΑΚΡ.

Πριν από ένα χρόνο, ο Ερντογάν έκανε δημοσκοπήσεις κάτω από το 40 τοις εκατό — και δεν ήταν καθόλου έκπληξη. Με την οικονομία να βρίσκεται σε στασιμότητα, τη διψήφια ανεργία και τον πληθωρισμό στα ύψη, που τροφοδοτούνται από την περίεργη εμμονή του Ερντογάν στα επιτόκια, η δημοτικότητα του Τούρκου ηγέτη έπεσε κατακόρυφα. Τώρα σκύβει προς τα πίσω για να αντιστρέψει αυτή την τάση και, ως ένα βαθμό, τα καταφέρνει τόσο με δίκαιες όσο και με φάουλ κινήσεις.

Μέχρι στιγμής, ο Τούρκος ηγέτης έχει αξιοποιήσει εξαιρετικά καλά τα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας. Αντί να στριμώχνεται μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας, η Άγκυρα έχει εκμεταλλευτεί ρεαλιστικά -και μερικές φορές ανελέητα- το φράχτη της για να αποσπάσει οφέλη και από τις δύο πλευρές.

Πουλάει drones στην Ουκρανία ενώ τριπλασιάζει το εμπόριο με τη Ρωσία. αυτοπαρουσιάζεται ως ο μόνος μεσολαβητής μεταξύ Κίεβου και Μόσχας, υπερηφανευόμενος ότι μεσολαβεί για συμφωνίες ανταλλαγής σιτηρών και κρατουμένων. και αξιοποιεί τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ για να παραλάβει F16 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ κάνει παραχωρήσεις από τη Σουηδία και τη Φινλανδία καθώς περιμένουν στην πόρτα της Συμμαχίας. Το ίδιο κάνει και με τη Ρωσία, χρησιμοποιώντας τη στρατηγική υποβάθμιση της Μόσχας για να την πείσει να δώσει το πράσινο φως στις δραστηριότητές της στη Συρία.

Ορισμένες από αυτές τις κινήσεις στοχεύουν στην αποθάρρυνση των Κούρδων ψηφοφόρων στην Τουρκία και στη δημιουργία ενός υπερεθνικιστικού περιβάλλοντος για την υπονόμευση της αντιπολίτευσης. Στο εσωτερικό, ο Ερντογάν έχει σταθεροποιήσει την οικονομία προς το παρόν μέσω των ταμειακών ροών από τη Ρωσία και τον Κόλπο. Και αυτά, με τη σειρά τους, χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση λαϊκιστικών κινήσεων, όπως ένα τεράστιο στεγαστικό πρόγραμμα, αυξήσεις κατώτατου μισθού και πρόωρη συνταξιοδότηση για εκατομμύρια πολίτες.

Η μεταφορά των εκλογών στον Μάιο από την αρχικά προγραμματισμένη ημερομηνία τον Ιούνιο δίνει στην αντιπολίτευση, η οποία δεν έχει επιλέξει ακόμη τον προεδρικό υποψήφιο της, λιγότερο χρόνο για να οργανώσει την εκστρατεία της. Πολύ χειρότερα, ένα ολοένα πιο υποτελές δικαστικό σώμα έχει κινηθεί για να απαγορεύσει τους κύριους πολιτικούς αντιπάλους του Ερντογάν. Τον Δεκέμβριο, τουρκικό δικαστήριο καταδίκασε τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Ekrem Imamoğlu σε σχεδόν τρία χρόνια φυλάκιση. Εν αναμονή της προσφυγής του, ο Imamoğlu παραμένει στο αξίωμα και μπορεί ακόμη να είναι υποψήφιος εάν γίνει υποψήφιος της αντιπολίτευσης — αλλά η κίνηση δεν είναι τυχαία. Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης είναι ο μόνος πολιτικός που έχει εντυπωσιακό ιστορικό όσον αφορά την νίκη του ΑΚΡ, αφού το έκανε όταν επικράτησε το 2019, παρά την επανάληψη των εκλογών στην Κωνσταντινούπολη με πολιτικά κίνητρα.

Λίγες εβδομάδες αργότερα, το δικαστικό σώμα αποφάσισε επίσης υπέρ της δέσμευσης των τραπεζικών λογαριασμών του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών. Αυτό, παράλληλα με τη συρρίκνωση του χώρου για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την κοινωνία των πολιτών, σημαίνει ότι οι εκλογές στην Τουρκία θα διεξαχθούν σε ένα ολοένα και πιο αντιδημοκρατικό περιβάλλον — ένα περιβάλλον που μπορεί να γίνει περισσότερο αν ο Ερντογάν κάνει κατάχρηση της τρίμηνης κήρυξης έκτακτης ανάγκης που έχει ανακοινώσει σε 10 περιοχές που επηρεάζονται περισσότερο από οι δονήσεις.

Πηγή: politico.eu/BY NATHALIE TOCCI