Μοχλός πίεσης για τον Άσαντ οι καταστροφικές συνέπειες του σεισμού

Ο πρόεδρος Bashar al-Assad επιδιώκει πολιτικό πλεονέκτημα από τον σεισμό της περασμένης Δευτέρας που έχει καταστρέψει μεγάλα τμήματα της Συρίας και της Τουρκίας, πιέζοντας για την παράδοση ξένης βοήθειας μέσω της επικράτειάς του, καθώς στοχεύει να μειώσει τη διεθνή απομόνωσή του, λένε αναλυτές.

Εν μέσω ενός κύματος συμπάθειας για τους Σύρους που επλήγησαν από τον σεισμό, η Δαμασκός άδραξε την ευκαιρία για να επαναλάβει το πάγιο αίτημά της για συντονισμό της βοήθειας με την κυβέρνησή της, η οποία παραγκωνίζεται από τη Δύση από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος το 2011.

Οι δυτικές δυνάμεις δεν έχουν δείξει κανένα σημάδι ότι είναι έτοιμες να ικανοποιήσουν αυτό το αίτημα ή να επανασυνδεθούν με τον Assad, αλλά το επιχείρημά του έχει ενισχυθεί από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι διασυνοριακές ροές βοήθειας προς το βορειοδυτικό τμήμα της Συρίας το οποίο ελέγχεται από τους αντάρτες μέσω Τουρκίας.

Οι ροές βοήθειας, ζωτικής σημασίας για 4 εκατομμύρια ανθρώπους στην περιοχή, έχουν σταματήσει προσωρινά μετά τον σεισμό, αν και ένας αξιωματούχος του ΟΗΕ εξέφρασε την ελπίδα ότι θα μπορούσαν να συνεχιστούν άμεσα. Η Δαμασκός έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι η βοήθεια προς τον θύλακα των ανταρτών στο βορρά θα πρέπει να κατευθύνεται μέσω της επικράτειας της και όχι μέσω των τουρκικών συνόρων.

«Προφανώς υπάρχει κάποιου είδους ευκαιρία σε αυτή την κρίση για τον Assad για να δείξει ότι ‘πρέπει να συνεργαστείτε μαζί μου ή μέσω εμού’», δήλωσε ο Aron Lund, ειδικός σε θέματα Συρίας στο Ίδρυμα Century.

«Αν είναι έξυπνος, θα διευκολύνει τη βοήθεια σε περιοχές εκτός του ελέγχου του και θα έχει την ευκαιρία να φανεί ως υπεύθυνος παράγοντας, αλλά το καθεστώς είναι πολύ πεισματάρικο» συμπλήρωσε ο ίδιος.

Η Δύση αποφεύγει τις εκτεταμένες επαφές με τον Assad εδώ και καιρό, επικαλούμενη τη βιαιότητα της κυβέρνησής του κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου ο οποίος πλέον διαρκεί πάνω από 11 χρόνια και έχει σκοτώσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, έχει ξεριζώσει περισσότερο από τον μισό πληθυσμό και έχει αναγκάσει εκατομμύρια ανθρώπους να φύγουν στο εξωτερικό ως πρόσφυγες.

Όμως οι γραμμές του μετώπου έχουν παγώσει εδώ και χρόνια και ο Assad, υποστηριζόμενος από τη Ρωσία και το Ιράν, ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της κατακερματισμένης χώρας.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ απέρριψε την ιδέα ότι ο σεισμός θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για την Ουάσινγκτον να προσεγγίσει τη Δαμασκό, λέγοντας ότι θα εξακολουθήσει να παρέχει βοήθεια στους Σύρους στις περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση μέσω ΜΚΟ επί τόπου και όχι μέσω της κυβέρνησης.

«Θα ήταν αρκετά ειρωνικό, αν όχι και αντιπαραγωγικό, για εμάς να απευθυνθούμε σε μια κυβέρνηση που έχει κακοποιήσει βάναυσα το λαό της επί 12 χρόνια τώρα -τον εξαϋλώνει, τον σφάζει, είναι υπεύθυνη για πολλά από τα δεινά που έχει υποστεί», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ Ned Price σε ενημέρωση αυτή την εβδομάδα.

Παρόλα αυτά, οι ηγέτες ορισμένων αραβικών κρατών που έχουν συμμαχήσει με τις ΗΠΑ έχουν έρθει σε επαφή με τον Assad μετά την καταστροφή, συμπεριλαμβανομένου του βασιλιά της Ιορδανίας, των προέδρων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Αιγύπτου.

Η Ιορδανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία κάποτε υποστήριζαν την αντιπολίτευση της Συρίας, αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν εξομαλύνει τους δεσμούς τους με τον Assad, έχουν στείλει βοήθεια στη Δαμασκό, ανέφεραν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Συρίας.

Οι περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση έχουν πληγεί σοβαρά από τον σεισμό. Ο συνολικός απολογισμός των νεκρών που έχει αναφερθεί μέχρι στιγμής από τη Συρία -περίπου 2.500- κατανέμεται εξίσου μεταξύ των περιοχών που ελέγχονται από την κυβέρνηση και των ανταρτών.

Η βασική σύμμαχος Ρωσία έχει παράσχει στήριξη, στέλνοντας ομάδες διάσωσης και αναπτύσσοντας δυνάμεις που βρίσκονται ήδη στη Συρία για να συμμετάσχουν στο έργο αρωγής.

Η Ρωσία, η οποία είναι εγκλωβισμένη σε μια σύγκρουση στην Ουκρανία και υπό τις κυρώσεις των ΗΠΑ, έσπευσε να βοηθήσει τη Συρία. Η Μόσχα θεωρεί τη συμμαχία της με τη Δαμασκό ως διαπραγματευτικό χαρτί με τη Δύση.

Διαμάχη για τους πόρους

Η Μόσχα υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι η παράδοση βοήθειας στη βορειοδυτική Συρία από την Τουρκία παραβιάζει τη συριακή κυριαρχία. Η παράταση της εντολής για την εν λόγω επιχείρηση βοήθειας προκάλεσε διπλωματικές διαμάχες μεταξύ της Ρωσίας και των δυτικών δυνάμεων στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Οι Σύριοι στον θύλακα ανησυχούν ότι η Δαμασκός θα πνίξει τη βοήθεια αν κλείσει η τουρκική οδός και οι ροές που ελέγχονται από την κυβέρνηση.

Εν τω μεταξύ, οι οργανισμοί παροχής βοήθειας διερευνούν τρόπους για να συνεχίσουν τη ροή της βοήθειας προς την περιοχή, μεταξύ άλλων και μέσω περιοχών που ελέγχονται από την κυβέρνηση.

«Τα Ηνωμένα Έθνη και οι εταίροι θα συνεχίσουν να αναζητούν τρόπους για να επεκτείνουν τα σημεία πρόσβασης και να διασφαλίσουν ότι η βοήθεια θα φτάσει στους πιο ευάλωτους», δήλωσε ο El-Mostafa Benlamlih, ο κορυφαίος αξιωματούχος του ΟΗΕ για την ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία. «Η διασφάλιση ότι η βοήθεια θα φτάσει σε αυτούς που τη χρειάζονται περισσότερο θα απαιτήσει πολιτική βούληση από όλους τους φορείς».

Ο πρεσβευτής της Συρίας στον ΟΗΕ Bassam Sabbagh ζήτησε βοήθεια από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Antonio Guterres σε συνάντηση που είχε τη Δευτέρα. Αλλά είπε ότι οι ροές βοήθειας πρέπει να συντονίζονται με την κυβέρνηση και να παραδίδονται μέσω της Συρίας και όχι μέσω των τουρκικών συνόρων.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Συρίας Faisal Mekdad δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη «να επιτρέψει την είσοδο της βοήθειας σε όλες τις περιοχές, αρκεί να μην φτάσει στις ένοπλες τρομοκρατικές ομάδες», αναφερόμενος στους αντάρτες.

Ο Mekdad δήλωσε στον αραβικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα al-Mayadeen ότι οι κυρώσεις «αυξάνουν τη δυσκολία της καταστροφής».

Η Συριακή Ερυθρά Ημισέληνος με έδρα τη Δαμασκό ζήτησε την άρση των κυρώσεων, τις οποίες η κυβέρνηση της Συρίας κατηγορεί εδώ και καιρό για τις αυξανόμενες οικονομικές δυσκολίες. Η Ουάσινγκτον αυστηροποίησε τις κυρώσεις το 2020.

Τα δυτικά κράτη λένε ότι στοχεύουν να ασκήσουν πίεση στον Assad να τερματίσει την καταστολή και να διαπραγματευτεί μια πολιτική διευθέτηση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες λένε ότι οι κυρώσεις δεν στοχεύουν στην ανθρωπιστική βοήθεια.

Ο Joshua Landis, επικεφαλής του Κέντρου Μελετών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, δήλωσε ότι η Δαμασκός προσπαθεί να αξιοποιήσει τη βοήθεια «για να νομιμοποιήσει το καθεστώς».

«Υπάρχει ένα ξέσπασμα συμπόνιας από όλους τους Άραβες και τον κόσμο γενικότερα για τους Σύρους που έχουν υποφέρει τόσο πολύ. Ο Assad θα προσπαθήσει να το εκμεταλλευτεί αυτό.