Πολωνία – Ρωσία: Οι άσπονδοι γείτονες

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε στο φως τα κράτη της Βαλτικής και τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που είναι, γεωγραφικά, πιο κοντά στη Ρωσία, αλλά, γεωπολιτικά, είναι πιο μακριά από ποτέ απ’ τη Μόσχα. Ιδιαίτερα, η Πολωνία είναι αποφασισμένη να μάθει από τη δική της ιστορία και να βοηθήσει την Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο, μέχρι τέλους.

Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από σχεδόν ένα χρόνο, η Πολωνία ζει κάτω από το βάρος της ρωσικής απειλής. Από τον Φεβρουάριο του 2022, οκτώ εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν περάσει τα σύνορα προς την πολωνική επικράτεια και το μεγαλύτερο μέρος της βοήθειας του ΝΑΤΟ περνά μέσω αυτής της χώρας, η οποία μοιράζεται 535 χιλιόμετρα συνόρων με την Ουκρανία.

Ενώ η προοπτική μιας νέας ρωσικής επίθεσης την άνοιξη στην Ουκρανία απασχολεί το μυαλό των Πολωνών, η Ουκρανία φαίνεται επίσης να προετοιμάζεται για πόλεμο.

Πράγματι, ενώ η υποστήριξη της Πολωνίας προς την Ουκρανία ήταν μέχρι στιγμής δυσανάλογη, πηγάζει από την πεποίθηση ότι εάν η Ρωσία δεν ηττηθεί, η ίδια η Πολωνία θα γίνει στόχος.

Αυτές οι ανησυχίες για την ασφάλεια οδήγησαν τη χώρα στον εκσυγχρονισμό του στρατού της και στην αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 4% του ΑΕΠ φέτος – το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ οποιασδήποτε χώρας του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Χώρας.

«Εάν δεν υποστηρίξουμε την Ουκρανία τώρα, θα υπάρξουν νέοι στόχοι για τον Β. Πούτιν», προειδοποιεί ο υφυπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας. «Ένας Ρώσος πολιτικός πρότεινε πρόσφατα ότι η Ρωσία θα πρέπει να επιτεθεί άλλες έξι χώρες μετά την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας. Αυτό που κάνουμε τώρα, το κάνουμε σε ένδειξη  αλληλεγγύης και βέβαια, για την υποστήριξη των θυμάτων».

Κυρίαρχη άποψη σε όλη την πολωνική κοινωνία είναι ότι εάν η Ρωσία πετύχει στην Ουκρανία διεκδικώντας εδάφη, είτε στη Χερσώνα είτε στη Ζαπορίζια, θα υπάρξει ένας επόμενος πόλεμος και μετά από αυτόν. Η αίσθηση είναι ότι η ασφάλεια και η ανεξαρτησία της Πολωνίας θα τεθούν σε κίνδυνο εάν κερδίσει η Ρωσία.

Ένας άλλος φόβος είναι ότι τα ρωσικά στρατεύματα θα ανασυντάξουν τα εδάφη που αποσχίστηκαν από την Ουκρανία και θα δημιουργήσουν μια κυβέρνηση όπως αυτή του Μινσκ, στην Λευκορωσία.

Μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ, μια διεθνής συνθήκη μεταξύ Ρωσίας και Λευκορωσίας, που υπογράφηκε το 1997 από τον Πρόεδρο Μπόρις Γέλτσιν και τον Αλεξάντερ Λουκασένκο, έθεσε τα θεμέλια για μια ένωση μεταξύ των δύο πρώην σοβιετικών δημοκρατιών. Και οι δύο χώρες έχουν διατηρήσει την ανεξαρτησία τους, αλλά ακόμη και χωρίς να συμμετέχει άμεσα, ο Πρόεδρος Λουκασένκο πάντα υποστήριζε τις στρατιωτικές πρωτοβουλίες της Ρωσίας.

Εάν ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχιζόταν, ορισμένοι στην Ανατολική Ευρώπη φοβούνται ότι η Ρωσία θα μπορούσε να καταλήξει να στοχεύει τα κράτη της Βαλτικής. Αυτός ο πόλεμος δεν είναι για το έδαφος της Ουκρανίας αλλά για την ανεξαρτησία της Ανατολικής Ευρώπης. Γι’ αυτό πρέπει να υποστηριχθεί η Ουκρανία και δεν πρέπει να υπάρχουν όρια σε αυτή τη βοήθεια, κατά την κυρίαρχη πολωνική άποψη.

Το ψυχικό ρήγμα μοιάζει αγεφύρωτο ανάμεσα σε Βαρσοβία και Μόσχα. Ήρθε και το γεωπολιτικό και το στρατιωτικό.