Σεισμοί Τουρκία: Θρήνος και αγωνία δίπλα στα χαλάσματα για εκατομμύρια ανθρώπους

Θέμα χρόνου αποτελεί η κήρυξη -επισήμως- της ολοκλήρωσης των επιχειρήσεων διάσωσης στη γειτονική Τουρκία, θέτοντας τέλος τόσο στο μορατόριουμ μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, όσο και στην περίοδο ανοχής απέναντι στον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος θα βρεθεί αντιμέτωπος με την επόμενη ημέρα των πληγεισών περιοχών.

She is sister of the child. She lost mother in #earthquaketurkey She is trying to feed him. #PrayForTurkey #HelpTurkey #TurkeySyriaEarthquake #HelpSyria #TurkeyEarthquake pic.twitter.com/iOXpSkyFT9

— Youth_Club ❤️ (@YouthClub_In) February 11, 2023

Σε μια πρώτη γραμμή άμυνας, αλλά και απόδοσης ευθυνών, με αμείωτη ένταση συνεχίζεται το κυνηγητό των εργολάβων, καθώς ο αριθμός των νεκρών θα αποτελέσει ένα «ζοφερό ορόσημο» της τουρκικής Ιστορίας, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές. Κατά το Τουρκικό Κέντρο Συντονισμού Έκτακτης Ανάγκης SAKOM, οι θάνατοι ξεπέρασαν χθες τους 31.643, πλησιάζοντας τον αριθμό των 32.962 πολιτών, οι οποίοι είχαν χαθεί στο φονικό σεισμό του 1939, με αρκετούς Τούρκους πολίτες να εγκαλούν δημοσίως πλέον την κυβέρνηση για έλλειψη κατάλληλης αντισεισμικής προστασίας.

Στο στόχαστρο των τουρκικών Αρχών έχουν τεθεί 163 άτομα του κατασκευαστικού κλάδου στη γειτονική χώρα, ενώ οκτώ έχουν συλληφθεί και 48 βρίσκονται υπό κράτηση, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Anadolu. Κατά το ίδιο πρακτορείο, οι οκτώ που συνελήφθησαν τελούν εν αναμονή της δίκης, τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες από τις εισαγγελικές Αρχές, αλλά άγνωστη παραμένει μέχρι αυτήν την ώρα η λίστα με τα αδικήματα, με τα οποία βαρύνονται. Η αίσθηση, πάντως, ότι οι συλλήψεις θα ενταθούν είναι κάτι περισσότερο από διάχυτη στη γειτονική χώρα, καθώς οι ηγέτες της αντιπολίτευσης περιμένουν το πέρας των ερευνών, για να ξιφουλκήσουν κατά του Ερντογάν.

Επισκεπτόμενος χθες το Ντιγιαρμπακίρ, ο υπουργός Δικαιοσύνης της Τουρκίας Μπεκίρ Μποζντάγ γνωστοποίησε ότι πραγματοποιούνται παράλληλες δικαστικές έρευνες σε όλες τις περιοχές που επλήγησαν από το σεισμό, λέγοντας πως «μερικά από τα κτίρια είναι 30 ετών, άλλα είναι παλαιότερα, άλλα 20 και μερικά χτίστηκαν πιο πρόσφατα, επομένως οι δήμοι μας έχουν αυτές τις πληροφορίες». Και πρόσθεσε: «Οι έλεγχοι υπόκεινται στην αξιολόγηση αυτών των πληροφοριών και οι εισαγγελείς μας διενεργούν έρευνες για να προσδιορίσουν ποιος εμπλέκεται σε αυτές τις κατασκευές».

Στις τραγωδίες φαίνονται οι ήρωες…την ώρα του σεισμού αυτή η νοσοκόμα δεν έφυγε τρέχοντας. Άλλοι έτρεχαν έντρομοι και αυτή με ψυχραιμία έτρεξε να πάρει αγκαλιά και να απομακρύνει τα παιδιά ασθενείς της…αυτοί που νοιάζονται εμπνέουν ❤️#σεισμος_Τουρκια pic.twitter.com/PLsIWM9ZRD

— Stella Aligizaki (@StellaAligizaki) February 13, 2023

Η Χατιτζέ Ακάρ ανασύρεται αφού είχε παραμείνει 180 ώρες στα χαλάσματα του σπιτιού της.

«Αν υπάρχει κάτι που περνάει από χέρι σε χέρι, αυτό είναι η ανθρωπιά» έγραφε ο Οδυσσέας Ελύτης. Εικόνες απέραντης θλίψης…άνθρωποι σαν εμάς…τι κι αν ζουν μακριά… μη ξεχνάμε τον άνθρωπο…❤️ #σεισμος #σεισμος_Τουρκια #σεισμος_συρια pic.twitter.com/cckB9s4rXs

— Stella Aligizaki (@StellaAligizaki) February 14, 2023

Δύο ώρες νωρίτερα, την εκατοστή εβδομηκοστή όγδοη ώρα μετά τον πρώτο σεισμό η εξάχρονη Μιράϊ βγήκε στο φως στο Αντιγιαμάν. Οι διασώστες της λένε ότι όταν ανέβουν επάνω θα της δώσουν μιλκσέικ φράουλα.

Οι εργασίες συνεχίζονται για την ανεύρεση της μεγαλύτερης αδελφής της και ο πατέρας των δυο κοριτσιών λέει ότι περιμένουν με ελπίδα. «Μακάρι και αυτή να την βγάλουν ζωντανή…».

Την ίδια ώρα, στην Αντιόχεια οι διασώστες έβγαζαν ένα κορίτσι, την Αμάρ, σε κακή κατάσταση, όμως ζωντανή, αλλά και μία 70χρονη γυναίκα.

Το κλάμα της Γκαντέ ράγισε καρδιές. Είδε μετά από μία εβδομάδα τον πατέρα της Αχμέτ που την έσφιξε στην αγκαλιά του. Οι δυο τους είχαν χωριστεί όταν έπεσε το σπίτι τους στην Αντιόχεια. Ενώθηκαν και πάλι στα Άδανα. Η μητέρα και ο 7χρονος γιός της οικογένειας δεν τα κατάφεραν…

Καθώς όμως οι ελπίδες εξανεμίζονται και πιάνουν δουλειά οι μπουλντόζες, πολλοί συνεχίζουν να σκάβουν μόνοι τους. Ο θρήνος και η οργή φουντώνουν.

Κάτοικος της Αντιόχειας λέει χαρακτηριστικά «Είναι σε αυτή την κατάσταση από την Δευτέρα. Πέθανε την Τρίτη. Αρκετά! Τι θα έκανες εάν ήταν η δική σου μητέρα αγαπητέ Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν; Εσύ δεν λες πως είσαι παγκόσμιος ηγέτης; Πού είσαι; Πού;». Ο συγκεκριμένος άνθρωπος επί ώρες έψαχνε κάποιον να έρθει να τον βοηθήσει για να την ελευθερώσει. Της κρατούσε το χέρι, της έδινε νερό και της έδινε κουράγιο αλλά εκείνη δεν άντεξε. Μέχρι και σήμερα παραμένει στα χαλάσματα μαζί με τον πατέρα του.

Η ίδια κατάσταση επικρατεί σε αμέτρητα σημεία.

#σεισμος_Τουρκια Τι τους ξημέρωσε τους ανθρώπους… pic.twitter.com/csdIvT8kXX

— Billys (@billys_g) February 6, 2023

«Βγήκαμε από τα συντρίμμια με δικά μας μέσα. Ευτυχώς, ένας Σύρος μας βοήθησε. Επιζήσαμε, αλλά η οικογένειά μας είναι ακόμα παγιδευμένη μέσα» τονίζει ο Αλί.

Οι κάτοικοι των σεισμόπληκτων περιοχών κατηγορούν την κυβέρνηση Ερντογάν για άδικη, ελλιπή και αναποτελεσματική ανταπόκριση. Παρά το μέγεθος και την σφοδρότητα των δύο σεισμών δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την καθυστέρηση κινητοποίησης των Αρχών. Χάθηκε λένε, πολύτιμος χρόνος.

O Καμάλ Κιλιτσντάρογλου κατηγορεί ανοικτά τον κρατικό μηχανισμό και τον Ερντογάν για διαφθορά και κακοδιοίκηση: « κυβερνάς την Τουρκική Δημοκρατία, αλλά πού είσαι, πού είσαι, πήγαινε πίσω στο παλάτι σου, κάτσε εκεί και άφησε ήσυχο το έθνος να λύσει τα προβλήματά του με αλληλεγγύη».

Εκατομμύρια κάτοικοι αγωνίζονται να επιβιώσουν. Αδυνατώντας να καλύψουν ακόμη και τις βασικές ανάγκες, βρίσκονται σε απόγνωση. Δεν μπορούν να πιστέψουν ότι οι κόποι μιας ζωής έχουν θαφτεί κάτω από τα ερείπια. Γύρω τους, παντού καταστροφή. Το σπίτι τους πλέον είναι η ύπαιθρος, σε σκηνές, μπροστά σε φωτιές, μαγειρεύουν ό,τι μπορούν για να κρατηθούν στη ζωή και να ζεσταθούν.

Παραδίπλα, νέοι τάφοι ανοίγονται συνεχώς για τους ανθρώπους που χάθηκαν και τους χιλιάδες αγνοουμένους για τους οποίους η ελπίδα χάνεται.

Μετάθεση ευθυνών

Για αρκετούς αναλυτές, η καταδίωξη των εργολάβων υποδηλώνει μια πρώτη προσπάθεια της τουρκικής κυβέρνησης να μεταθέσει τις ευθύνες της, όταν έχει βρεθεί αντιμέτωπη με «το χειρότερο γεγονός των τελευταίων 100 ετών σε αυτήν την περιοχή», σύμφωνα με τον επικεφαλής της βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών Μάρτιν Γκρίφιθς. Ιδίως όταν οι σεισμοί που προηγήθηκαν, αυστηροποίησαν σημαντικά τους οικοδομικούς κανονισμούς, τουλάχιστον θεωρητικά, με την κυβέρνηση να ελέγχεται τώρα ως προς την αδυναμία επίβλεψης της εφαρμογής των μέτρων αντισεισμικής προστασίας.

Ενώ ο σεισμός και οι μετασεισμοί του αποτελούσαν «ένα πολύ ισχυρό γεγονός που θα αμφισβητούσε ακόμη και κτίρια που συμμορφώνονται με τον κώδικα», η κλίμακα της ζημιάς δείχνει ότι τα κτίρια δεν πληρούσαν τα πρότυπα ασφαλείας, τόνισε στο CNN o Γιασεμίν Ντιντέμ Ακτάς, λέκτορας στο University College του Λονδίνου, συμπληρώνοντας πως «αυτό που βλέπουμε εδώ σίγουρα μας λέει ότι κάτι δεν πάει καλά σε αυτά τα κτίρια και μπορεί να είναι ότι δεν σχεδιάστηκαν σύμφωνα με τον κώδικα εξαρχής ή η υλοποίησή τους δεν σχεδιάστηκε σωστά».

Οι προεκλογικές αμνηστίες

Σε αυτό το κλίμα, προστίθεται η κριτική προς τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφορικά με τις «αμνηστίες» που φέρεται να παρείχε η κυβέρνησή του σε σειρά από εργολάβους, επιτρέποντας την ολοκλήρωση κατασκευαστικών έργων, χωρίς αυτά να πληρούν τους απαραίτητους όρους αντισεισμικής προστασίας. Με δεδομένη τη ροπή της κυβέρνησης Ερντογάν προς την μαζική και ταχεία ανοικοδόμηση τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι «αμνηστίες» αποτέλεσαν κατά κόρον το όχημα αναπαλαίωσης ή ανακατασκευής παλαιών κτιρίων, που είχαν κατασκευαστεί ερήμην των προδιαγραφών του οικοδομικού κώδικα.

Απο τότε που έγινα μαμά, έχω παραγίνει ευαίσθητη στο θέμα των παιδιών πολύ περισσότερο από ότι ήμουν πριν!! Βλέποντας αυτές τις εικόνες δεν μπορώ παρά μόνο να κλαίω για αυτές τις ψυχές λίγο παραπάνω!! Πως μπορεί κάποιος να πιστεύει πως αυτό είναι τιμωρία;#σεισμος_Τουρκια pic.twitter.com/tjouicaFY5

— Δικαιωμένη Σκοτεινή _ (@_Ritsa_lilith13) February 8, 2023

Σύμφωνα με το CNN, η τελευταία «αμνηστία» προς τους εργολάβους δόθηκε το 2018 κι ενώ ήταν σε γνώση της κυβέρνησης ότι περισσότερο από το 50% των κτιρίων στη χώρα δεν πληρούσαν τον οικοδομικό κώδικα. Μια ακόμη παράμετρος που έρχεται μοιραία στο φως είναι η χρονική στιγμή της παροχής κάθε φορά αμνηστιών, καθώς αυτή συνέπιπτε με τις κάθε φορά προεκλογικές περιόδους, λειτουργώντας ως κίνητρο για την επιλογή της ψήφου. Στο ίδιο πλαίσιο, σημαίνοντα ρόλο στην καταστρατήγηση του οικοδομικού κανονισμού φέρεται να έχουν διαδραματίσει και οι τοπικοί αξιωματούχοι, οι οποίοι δεν αποκλείεται να αποτελέσουν το δεύτερο στόχο της κυβέρνησης, κατηγορούμενοι για αμέλεια ή διαφθορά.

Στην ίδια κατεύθυνση, ειδικοί περιγράφουν το μέγεθος της καταστροφής ως «ανθρωπογενές», δηλαδή ως αποτέλεσμα της παράβασης των οικοδομικών όρων και όχι αναγκαστικά ως συνέπεια της ισχύος του σεισμού, εξέλιξη η οποία θα ενταχθεί ανάμεσα στα βασικά επιχειρήματα της αντιπολίτευσης, στην επανεκκίνηση της κριτικής της προς τον Ερντογάν, τις επόμενες μέρες.

Μετά την παύση λόγω πένθους, τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης, που διερευνούν ακόμη το ενδεχόμενο κοινής υποψηφιότητας στις Προεδρικές εκλογές, αναμένεται να εντείνουν την αντιπολιτευτική πίεση προς τον Τούρκο Πρόεδρο, παρότι πηγές και της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης εκτιμούν ως βέβαιη την καθυστέρηση των εκλογών της 14ης Μάϊου.

Γιατί βράζει η γη και γεμίζει με θάνατο; Ω προσωπεία μες στα γκρεμισμένα καταλύματα, χαμόγελα που δεν πρόλαβαν τη φρίκη, όντα κομματιασμένα κάτω από τα δοκάρια, σκεπασμένα από τη νύχτα. Πάμπλο Νερούδα #σεισμος_Τουρκια pic.twitter.com/oqsZ61Wwvs

— Enzo (@Enzo96475190) February 6, 2023

Με εδραία την πεποίθηση ότι ο σεισμός θα μπορούσε να μεταμορφώσει το πολιτικό τοπίο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης προετοιμάζονται για εκλογές έως τις 18 Ιουνίου, απώτατο χρονικό όριο της θητείας Ερντογάν. Και αυτό, γιατί η περαιτέρω παράταση της θητείας του απαιτεί τροποποίηση του συντάγματος με σύμφωνα τα 2/3 της τουρκικής Βουλής για να εγκριθεί, δηλαδή 400 βουλευτές, όταν ο κυβερνητικός συνασπισμός αριθμεί 333 βουλευτές και καμία πτέρυγα της αντιπολίτευσης δεν μοιάζει διατεθειμένη να προσφέρει το «φιλί της ζωής» στον «Σουλτάνο», παρατείνοντας την προεκλογική περίοδο.Από την μεριά του, ο Τούρκος Πρόεδρος δεν έχει αφήσει τον παραμικρό υπαινιγμό αναφορικά με τις εκλογές, αλλά οι επιτελείς του φροντίζουν η παρουσία του να είναι καθημερινή και αδιάλειπτη στην τουρκική τηλεόραση παρηγορώντας σε ζωντανή μετάδοση τους επιζώντες. Μπροστά στην πιθανότητα ο Ερντογάν να αναστρέψει το εις βάρος του κλίμα, για «υποχρέωση διεξαγωγής της ψηφοφορίας» κάνουν λόγο πηγές της αντιπολίτευσης, ενώ η Μεράλ Ακσενέρ φέρεται να πιέζει έντονα για εκλογές τον Ιούνιο, δηλώνοντας πως «οι κάλπες δεν μπορούν να διεξαχθούν στις 14 Μαΐου, αλλά θα πρέπει να γίνουν στις 18 Ιουνίου», χωρίς τελικά να αποκλείεται η τελική απόφαση να ληφθεί από το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο.