Ανοίγουν βήμα οι διαδικασίες για το ψηφιακό ευρώ

H ανάγκη για ενίσχυση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, εν όψει των ισχυρών οικονομικών πιέσεων που ασκούν ήδη οι ΗΠΑ και η Κίνα στην Ε.Ε., φαίνεται ότι αίρει τις αρχικές επιφυλάξεις που είχαν εκφραστεί ακόμη και από τεχνοκράτες και επιταχύνει τη δημιουργία του “ψηφιακού ευρώ” μέχρι και τις αρχές του 2026.

Παράλληλα με την προετοιμασία που προχωρά από την ΕΚΤ, το θέμα του ψηφιακού ευρώ είναι σχεδόν μόνιμο θέμα και στις συνεδριάσεις του Eurogroup τους τελευταίους 12 μήνες. Μάλιστα, από το Eurogroup του Ιανουαρίου δόθηκε εντολή στην Commission να παρουσιάσει μέχρι και τον Μάιο νομοθετική πρόταση που θα αφορά τη θεσμοθέτηση του νέου ψηφιακού νομίσματος, που θα εποπτεύεται από Κεντρική Τράπεζα (Central Bank Digital Currency) και τη ρύθμιση των κύριων χαρακτηριστικών του. H πρόταση νόμου θα πρέπει να τύχει της έγκρισης και των κρατών-μελών αλλά και της ίδιας της ΕΚΤ.

Το ίδιο, αν όχι περισσότερο σημαντική, είναι η υποστήριξη της ιδέας για το ψηφιακό ευρώ από τον μεγαλύτερο “μέτοχο” της ΕΚΤ, τον Γερμανό Κεντρικό Τραπεζίτη κ. Ιωακείμ Νάγκελ, ο οποίος, μάλιστα, σε ομιλία του στο Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW) τόνισε ότι το ψηφιακό ευρώ θα ανοίξει νέους ορίζοντες για την Ευρωζώνη και προφήτεψε ότι η δημιουργία του “είναι πιο κοντά από ό,τι νομίζουμε”.

Με βάση την προεργασία που έχει γίνει από τον Οκτώβριο του 2021, μέχρι και τώρα, έχει ξεκαθαριστεί ότι το ψηφιακό ευρώ θα έχει κεντρική διαχείριση από την ΕΚΤ, η οποία με κάποιους ενδιάμεσους διαχειριστές και τις εμπορικές τράπεζες θα διασφαλίζουν το κύρος του ψηφιακού νομίσματος, την εύκολη και ανέξοδη κυκλοφορία του, την ασφάλεια των συναλλαγών και το ποσό των ψηφιακών ευρώ που θα διακινούνται σε ιδιώτες και επιχειρήσεις εντός και εκτός της ζώνης ευρώ.

Το δύσκολο κομμάτι θα είναι οι διαχειριστές του νέου νομίσματος να δημιουργήσουν το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και τη νομική και τεχνική υποδομή, ώστε το ψηφιακό νόμισμα να ελαχιστοποιεί πιθανούς κίνδυνους για ξέπλυμα χρήματος, παράνομη χρηματοδότηση, φοροδιαφυγή και να διασφαλίζει τη συμμόρφωση με τις εκάστοτε κυρώσεις όπως αυτές που επιβλήθηκαν πρόσφατα στη Ρωσία.

Με δεδομένο ότι η έννοια του ψηφιακού ευρώ είναι σχετικά άγνωστη στο ευρύ κοινό πολιτών και επιχειρήσεων, η ΕΚΤ σε ενημερωτικό υλικό που έχει δημοσιοποιήσει καθησυχάζει ότι η ψηφιακή μορφή του ευρώ δεν θα υποκαταστήσει το φυσικό χρήμα. Θα κυκλοφορεί παράλληλα με τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα του ευρώ και θα μπορεί να μετατρέπεται από ψηφιακό σε φυσικό και το αντίθετο, ανάλογα με τις επιθυμίες του κατόχου του.

Στην ψηφιακή του μορφή το ευρώ θα μπορεί να εξυπηρετεί όλων των ειδών τις συναλλαγές χωρίς περιορισμούς, μέσω μιας πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας ή μέσω ενός κινητού τηλεφώνου. O λογαριασμός σε ψηφιακά ευρώ θα τηρείται και θα διαχειρίζεται από την ΕΚΤ η οποία δεν θα συλλέγει και δεν θα κατέχει προσωπικά στοιχεία των δικαιούχων των λογαριασμών.

Τα επόμενα βήματα

Το επόμενο αποφασιστικό βήμα θα γίνει τον Οκτώβριο. Τότε οι 20 κεντρικοί τραπεζίτες του ευρώ θα πρέπει να αποφασίσουν αν το ευρωπαϊκό CBDC θα προχωρήσει τη φάση της δοκιμαστικής λειτουργίας ή θα πρέπει να αναβληθεί επ’ αόριστον.

Κλείνοντας δύο χρόνια από την αρχική ιδέα, οι ομάδες εργασίας οι οποίες χτίζουν κομμάτι-κομμάτι το “οικοσύστημα” του νέου ψηφιακού νομίσματος, που θα βρίσκεται υπό την απόλυτη εποπτεία της ΕΚΤ, θα κάνουν δύο πράγματα: Το πρώτο είναι να παρουσιάσουν μια πρόταση για το πώς θα δημιουργηθεί και πώς θα γίνεται η διαχείριση του νέου νομίσματος, εντός και εκτός της ζώνης ευρώ. Αν το εγχείρημα “ψηφιακό ευρώ” πάρει το πράσινο φως –όπως αναμένεται– θα παρουσιάσουν έναν οδικό χάρτη για τη διετή δοκιμαστική λειτουργία του μηχανισμού, με στόχο να αρχίσει να συνυπάρχει και επίσημα με το “φυσικό” ευρώ από το 2026.

Τάσος Δασόπουλος/capital.gr