Πώς η αποχώρηση του Μπόρις Τζόνσον άνοιξε το δρόμο για μια μεγάλη συμφωνία για το Brexit

Ήταν σαφές όταν ο Μπόρις Τζόνσον αναγκάστηκε από την Ντάουνινγκ Στριτ ότι η βρετανική πολιτική είχε αλλάξει για πάντα. Αλλά λίγοι θα μπορούσαν να προβλέψουν ότι λιγότερο από έξι μήνες αργότερα, όλες οι οργισμένες συζητήσεις για έναν εμπορικό πόλεμο μεταξύ των καναλιών θα ήταν μια μακρινή ανάμνηση, με τη Βρετανία και την ΕΕ να συνάπτουν μια αξιοσημείωτη συμβιβαστική συμφωνία για τους εμπορικούς κανόνες μετά το Brexit στη Βόρεια Ιρλανδία.

Ιδιωτικές συνομιλίες με περισσότερους από δώδεκα αξιωματούχους του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, πολιτικούς και διπλωμάτες αποκαλύπτουν πώς άλλαξε τελείως ο κόσμος του Brexit μετά την αποχώρηση του Τζόνσον — και πώς θα ήταν εγκέφαλος μια «ανίερη τριάδα» ελάχιστα γνωστών δημοσίων υπαλλήλων, σκεπασμένα σε ένα σκοτεινό υπόγειο στις Βρυξέλλες μια σεισμική αλλαγή στη σχέση της Βρετανίας με την ήπειρο.

Βοηθήθηκαν από μια απίθανη αλληλουχία πολιτικών γεγονότων στο Γουέστμινστερ — τουλάχιστον μια απίθανη αλλαγή διάθεσης υπό τη μαχητική Λιζ Τρας. και στη συνέχεια η εντυπωσιακή άνοδος στην εξουσία του υπερπραγματιστή Rishi Sunak. Ακόμη και η φιλόξενη φιγούρα του υπουργού Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Τζέιμς Κλέβερλι θα έπαιζε τον ρόλο του, περνώντας με χαρά τον δρόμο του γύρω από την Ευρώπη και εξομαλύνοντας τις ρωγμές που είχαν αυξηθεί ολοένα και περισσότερο από το 2016.

Καθώς οι συντηρητικοί βουλευτές του Sunak εξετάζουν τις λεπτομέρειες της ιστορικής συμφωνίας του με τις Βρυξέλλες – και περιμένουν την πολύ σημαντική ετυμηγορία του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος της Βόρειας Ιρλανδίας – το POLITICO έχει ανακατασκευάσει τη δραματική εξάμηνη αλλαγή στην προσέγγιση της Βρετανίας που μας έφερε στο χείλος του τη συμφωνία για το Brexit που βλέπουμε σήμερα.

Αντίο Μπόρις

Η αποχώρηση του Τζόνσον από την Ντάουνινγκ Στριτ, στις 6 Σεπτεμβρίου, προκάλεσε μια άμεση αλλαγή της διάθεσης στο Λονδίνο προς την ΕΕ — και κάποια αναγκαία αισιοδοξία εντός του μπλοκ για τις μελλοντικές δικαναλικές σχέσεις. Για πρόσωπα-κλειδιά στις πρωτεύουσες της ΕΕ, ο Τζόνσον θα ήταν πάντα η αναξιόπιστη προσωπικότητα που υπέγραψε τη συμφωνία πρωτοκόλλου μόνο για να την αποκηρύξει μήνες αργότερα.

Στο Παρίσι, οι σχέσεις ήταν ιδιαίτερα δηλητηριώδεις, εν μέσω αναφορών για τον Τζόνσον που αποκαλούσε τους Γάλλους «τουρντ». ατελείωτες διαμάχες με τα Ηλύσια για τα αλιευτικά δικαιώματα μετά το Brexit, τα λουκάνικα και τους μετανάστες μεταξύ των καναλιών. και ο ρόλος της Βρετανίας στη σύμπραξη ασφαλείας AUKUS, που σήμαινε την απώλεια μιας σύμβασης υποβρυχίων πολλών δισεκατομμυρίων για τη Γαλλία. Η προθυμία της Παρί να συνεργαστεί με τον Τζόνσον ήταν περιορισμένη στα άκρα.

Η Τρους, παρά τις δικές της λεκτικές διαμάχες με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν – και την περίφημη άμεση προσέγγισή της στη διπλωματία – θεωρήθηκε με διαφορετικό πρίσμα. Η επιτυχία της στην οικοδόμηση στενών σχέσεων με τους διαπραγματευτικούς εταίρους της λειτούργησε ως υπουργός Εμπορίου και μόλις έγινε πρωθυπουργός, ήθελε να προχωρήσει πέρα ​​από τις διμερείς διαμάχες και να επικεντρωθεί στις παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η μετανάστευση, η ενέργεια και ο πόλεμος στην Ουκρανία.

«Ο Μπόρις είχε γίνει «κ. Brexit», είπε ένας πρώην κυβερνητικός σύμβουλος του Ηνωμένου Βασιλείου. «Ήταν αυτός που η ΕΕ συνδέθηκε με το πρωτόκολλο και προφανώς ο [Truss] δεν ήρθε με τις ίδιες αποσκευές. Είχε καλύψει τη σύντομη, αλλά δεν είχε το ίδιο ιστορικό. Ως πρωθυπουργός, η Λιζ ήθελε να χρησιμοποιήσει τις προσωπικές της σχέσεις για να προχωρήσει τα πράγματα – αλλά αυτό δεν ήταν το ίδιο με μια αλλαγή στην υποκείμενη ουσία» σύμφωνα με το politico.eu και την CRISTINA GALLARDO και ESTHER WEBBER.

Πράγματι, ο Τρας ήταν ακόμη σαφής στην ανάγκη να περάσει το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο για το Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, το οποίο θα έδινε στους υπουργούς του Ηνωμένου Βασιλείου εξουσίες να ακυρώσουν μέρος του πρωτοκόλλου μονομερώς, προκειμένου να διασφαλιστεί η μόχλευση στις συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο Τρας κίνησε επίσης επίσημες διαδικασίες διαφορών κατά των Βρυξελλών για τον αποκλεισμό της πρόσβασης της Βρετανίας στο ερευνητικό πρόγραμμα της ΕΕ Horizon Europe. Και η κυβέρνησή της διατήρησε την άρνηση του Τζόνσον να εφαρμόσει ελέγχους στα εμπορεύματα που εισέρχονται στη Βόρεια Ιρλανδία από τη Μεγάλη Βρετανία, προκαλώντας βαθύ εκνευρισμό στις Βρυξέλλες.

Ωστόσο, παρά το θορυβώδες σκηνικό, η δοκιμαστική επαφή με τις Βρυξέλλες επαναλήφθηκε αθόρυβα τον Σεπτέμβριο, με αξιωματούχους και στις δύο πλευρές να προσπαθούν να οικοδομήσουν ξανά την εμπιστοσύνη. Ο Τρας, ωστόσο, σύντομα «απογοητεύτηκε πολύ από την έλλειψη πραγματισμού από την ΕΕ», είπε ένας από τους πρώην συνεργάτες της.

«Οι διαπραγματεύσεις αφορούσαν πάντα την πολιτική βούληση, όχι την τεχνική ουσία – και για οποιονδήποτε λόγο, η πολιτική βούληση για συμβιβασμό από την Επιτροπή δεν υπήρχε ποτέ όταν η Λιζ, [πρώην διαπραγματευτής Ντέιβιντ] Φροστ και ο Μπόρις ήταν επικεφαλής των πραγμάτων», είπαν.

Η Τρας, φυσικά, δεν θα ήταν επικεφαλής των πραγμάτων για πολύ. Μια έκτακτη κατάρρευση των χρηματοπιστωτικών αγορών επιτάχυνε τη δική της παραίτηση στα τέλη Οκτωβρίου, μετά από μόλις έξι εβδομάδες στην εξουσία. Η πολιτική αστάθεια στο Westminster απείλησε για άλλη μια φορά να εκτροχιάσει την πρόοδο.

Αλλά η άφιξη του Σουνάκ στην Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ – εν μέσω προειδοποιήσεων για μια επικείμενη ύφεση στο Ηνωμένο Βασίλειο – έδωσε νέα ώθηση στις συνομιλίες. Ένας αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι η μουσική διάθεση βελτιώθηκε περαιτέρω και ότι οι συζητήσεις με το Λονδίνο έγιναν «πολύ πιο εποικοδομητικές» ως αποτέλεσμα. Ο Ντέιβιντ Λίντινγκτον, πρώην αναπληρωτής της πρώην πρωθυπουργού Τερέζα Μέι που διαδραμάτισε βασικό ρόλο στις προηγούμενες διαπραγματεύσεις για το Brexit, περιγράφει τον Σουνάκ ως «παγκοσμιοποιητή» και όχι ως «υπερεθνικιστή», ο οποίος πιστεύει ότι η Βρετανία πρέπει να έχει «λογικό, φιλικό και σχέση ενήλικα» με τις Βρυξέλλες εκτός Ε.Ε.