Τα σημάδια από την Τουρκία σε τροχιά απόπειρας ομαλοποίησης των σχέσεών της με την Αίγυπτο και το Ισραήλ

Οι σεισμοί της 6ης Φεβρουαρίου, πέρα από το εύλογο ενδιαφέρον σχετικά με τη δυνατότητα ομαλοποίησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, φαίνεται ότι λειτουργούν ως επιταχυντής πιθανών εξελίξεων και στις σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ.

Τα σημάδια από την Τουρκία, που από καιρό είναι σε τροχιά απόπειρας ομαλοποίησης των σχέσεών της με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, είναι ότι ο σεισμός θα αποτελέσει το έναυσμα μιας νέας εποχής στην εξωτερική της πολιτική. Η επίσκεψη του Αιγύπτιου υπουργού Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι τη Δευτέρα στις σεισμόπληκτες περιοχές και οι επαφές του με τον ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου αποτελούν μια ένδειξη «διπλωματίας των σεισμών», αν και πρέπει να διανυθεί ακόμη αρκετός δρόμος.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και στην περίπτωση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, καθώς πολλές από τις διαφορές παραμένουν άλυτες. Η επίσκεψη του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών Ελι Κοέν στις 14 Φεβρουαρίου, η επαναλειτουργία απευθείας πτήσεων από το Ισραήλ με προορισμό την Τουρκία στις 16 Φεβρουαρίου, καθώς και δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων για υποτιθέμενες διαπραγματεύσεις για το άνοιγμα της αντιπροσωπείας της τουρκικής κοινότητας στη Βόρεια Κύπρο, που έκλεισε πριν από εννέα χρόνια, δείχνουν τη δυναμική ορμή των προσπαθειών.

Βοηθάει και η χρονική συγκυρία κατά την οποία και ο Νετανιάχου και ο Ερντογάν αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο εσωτερικό της χώρας τους. Τα διεθνή Μέσα, όπως οι Financial Times, καταδικάζουν τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις του κυβερνώντος κόμματος Likud στο Ισραήλ, που έχουν οδηγήσει σε μέρες διαμαρτυριών στη χώρα. Ιδια προβλήματα βέβαια αντιμετώπιζε και ο Ερντογάν στην Τουρκία, στα οποία προστέθηκε ο καταστροφικός σεισμός. Με την ομαλοποίηση, και οι δύο αρχηγοί εκτρέπουν ειδικά τον διεθνή παράγοντα από τις εσωτερικές δυσκολίες και παρουσιάζουν θετικό έργο.

Ο πιο απρόβλεπτος παράγοντας στην αναθέρμανση των σχέσεων Τουρκίας και Ισραήλ παραμένει η υποστήριξη του Τούρκου προέδρου στις παλαιστινιακές οργανώσεις, ειδικά σε μια περίοδο που επικρατεί σημαντικό επίπεδο βίας. Μόλις την Τετάρτη, στη Ναμπλούς της Δυτικής Οχθης, ισραηλινή επιδρομή άφησε 11 νεκρούς Παλαιστινίους. Αλλωστε, η ισραηλινή επιδρομή στο «Μαβί Μαρμαρά» που επιχειρούσε να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας το 2010 ήταν μία από τις κύριες αφορμές για τις διακοπές των διμερών σχέσεων.

Η Τουρκία, ως μέρος της παν-ισλαμικής στρατηγικής που συχνά χαρακτηρίζει την εξωτερική της πολιτική, έχει παράσχει σημαντική βοήθεια και κάλυψη στις παλαιστινιακές οργανώσεις, και ιδιαίτερα στη Χαμάς. Μάλιστα, η Κωνσταντινούπολη εδώ και πολλά χρόνια φιλοξενεί σημαντικά μέλη της οργάνωσης, όπως ο Σάλεχ αλ Αρούρι που θεωρείται από τα πιο σημαντικά στρατιωτικά στελέχη της.

Καθώς αναμένεται εντατικοποίηση της βίας μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων και οι «κινήσεις» της κυβέρνησης Νετανιάχου στις παλαιστινιακές περιοχές δεν μοιάζουν να μειώνονται παρά τις προτροπές των ΗΠΑ κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Αντονι Μπλίνκεν, θα δοκιμαστεί ιδιαίτερα ο Ερντογάν να κρατήσει ισορροπίες ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Ο Ερντογάν, που συχνά παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές στην εξωτερική του πολιτική, θα χρειασθεί είτε να μειώσει σημαντικά την υποστήριξή του στη Χαμάς και να απογοητεύσει τους Ισλαμιστές υποστηρικτές του, σε μια κρίσιμη προεκλογική περίοδο, ή να θυσιάσει τις πρόσφατες προσπάθειες εξομάλυνσης με το Ισραήλ, διακινδυνεύοντας και τη δυσαρέσκεια των ΗΠΑ.