Κυβερνητικοί τριγμοί στην Ισπανία για το «μόνο το ‘ναι’ σημαίνει ‘ναι’»

Τρεις μήνες πριν από τις ισπανικές περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, το αριστερό κόμμα Unidas Podemos θα ψηφίσει κατά της μεταρρύθμισης του πολυσυζητημένου νόμου περί σεξουαλικής κακοποίησης που προτείνει ο εταίρος της στον συνασπισμό PSOE – μια κίνηση που κινδυνεύει να επιδεινώσει περαιτέρω τις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ των δύο κομμάτων.

Ο αριστερός συνασπισμός φαίνεται διχασμένος απέναντι στο λεγόμενο νόμο «μόνο ‘ναι’ σημαίνει ‘ναι’», ο οποίος είχε τελικά απροσδόκητα αποτελέσματα, οδηγώντας σε 721 μειώσεις ποινών και 74 αποφυλακίσεις, σύμφωνα με νέα στοιχεία που έδωσε το ισπανικό Γενικό Συμβούλιο της Δικαιοσύνης  σύμφωνα με  Fernando Heller | EuroEFE.EURACTIV.es.

Παρόλα αυτά, η Unidas Podemos (GUE-NGL) ανακοίνωσε ότι θα καταψηφίσει τη μεταρρύθμισή του.

«Πιστεύουμε ότι αυτή η οπισθοδρόμηση (με τη μεταρρύθμιση του νόμου) αποτελεί προδοσία του φεμινιστικού κινήματος», δήλωσε τη Δευτέρα η αναπληρώτρια εκπρόσωπος της Unidas Podemos, Alejandra Jacinto.

Ο νόμος καταρτίστηκε μετά την υπόθεση ομαδικού βιασμού από την λεγόμενη «αγέλη των λύκων» το 2016, όπου πέντε άνδρες βίασαν μια 18χρονη κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ ταυροδρομίας στην Παμπλόνα. Χρησιμοποιώντας βίντεο από κινητό τηλέφωνο, οι κατηγορούμενοι προσπάθησαν να υποστηρίξουν ότι επειδή τα μάτια της ήταν κλειστά και ήταν ακίνητη κατά τη διάρκεια της επίθεσης, είχε συναινέσει.

Ο τότε νόμος αφαίρεσε τη διάκριση μεταξύ σεξουαλικής κακοποίησης και βιασμού, δηλώνοντας ότι η ρητή συναίνεση είναι ο αποφασιστικός παράγοντας και όχι η παθητικότητα και η σιωπή.

Ωστόσο, η αναδρομική εφαρμογή του είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι ποινές σε πολλούς δράστες και να αφεθούν ελεύθεροι, γεγονός που οδήγησε σε εκκλήσεις για επανεξέταση των κενών του και αυστηροποίηση των κανόνων.

Οι δύο εταίροι του συνασπισμού διαφωνούν ιδιαίτερα ως προς τις τροπολογίες που έχει προτείνει το PSOE για την αντιμετώπιση του ζητήματος της μείωσης των ποινών.

Για τους Unidas Podemos, είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι το PSOE πιέζει για την τροποποίηση ορισμένων ποινών και ότι θέλει η βία και ο εκφοβισμός να χαρακτηριστούν ως μειούμενες κατηγορίες του αδικήματος.

Εάν τα δύο κόμματα δεν καταφέρουν να συμφιλιωθούν, το PSOE θα πρέπει να βασιστεί στην υποστήριξη του κεντροδεξιού Λαϊκού Κόμματος (PP/EPP) και του ακροδεξιού VOX, που σήμερα είναι η τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο.

Την παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, ένα τέτοιο «θέαμα» θα μπορούσε να βλάψει το PSOE και να ενισχύσει το PP κατά τη διάρκεια του εκλογικού έτους.

Μια φεμινιστική ατζέντα, με γυναίκες υπουργούς

Οι δημοσκοπήσεις, επίσης, δεν είναι υπέρ του PSOE. Το PP φαίνεται προηγείται αυτή τη στιγμή στις δημοσκοπήσεις με πλεονέκτημα δύο ποσοστιαίων μονάδων έναντι του PSOE, αναφέρει νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα από την El País και τον ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό Cadena SER.

Ο φεμινισμός και η ισότητα των φύλων είναι κρίσιμα στοιχεία για το πρόγραμμα που προωθεί η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα ο πρωθυπουργός Pedro Sánchez το 2018.

Η κυβέρνησή του βασίζεται στην ισοτιμία και έχει «ισχυρές γυναίκες» σε πολύ σημαντικές θέσεις, όπως η υπουργός Οικονομίας Nadia Calviño και η υπουργός Οικονομικών María Jesús Montero, μεταξύ άλλων βασικών «φεμινιστικών χαρτοφυλακίων».

Παρά ταύτα, η υπουργός Ισότητας Irene Montero και το κόμμα της Unidas Pdodemos αρνήθηκαν να υποστηρίξουν την εν λόγω μεταρρύθμιση που κατέθεσε ο σοσιαλιστής σύμμαχός της.

«Παρόλο που γνωρίζουμε ότι ο νόμος είναι μια χαρά και ότι καμία νομική μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να αποφύγει αυτές τις δικαστικές αποφάσεις για μείωση των ποινών, είμαστε έτοιμοι να μεταρρυθμίσουμε τον νόμο, να δεχτούμε τους όρους που χρειάζεται ο ανώτερος εταίρος της κυβέρνησης για να βγει ενωμένος και να αντιμετωπίσει, ως κυβέρνηση, αυτή την επίθεση (των κεντροδεξιών και ακροδεξιών κομμάτων) κατά του νόμου και κατά της κυβέρνησης συνασπισμού», τόνισε πρόσφατα η Montero.

Το PSOE επιμένει, ωστόσο, ότι η μεταρρύθμιση δεν θίγει τις διατάξεις περί συναίνεσης και αντίθετα θα επιδιώξει να ανακτήσει υψηλότερες ποινές για τα είδη βίας, αποτρέποντας έτσι το ζήτημα των πρόωρων αποφυλακίσεων.

Τα ακροδεξιά και δεξιά κόμματα θα στηρίξουν το PSOE;

Στην Ισπανία, το πολιτικό περιβάλλον είναι πλέον εξαιρετικά τεταμένο, με την γενική γραμματέα του κεντροδεξιού Λαϊκού Κόμματος (PP/EPP), Cuca Gamarra, να ζητά την παραίτηση της Montero.

Ο νόμος «μόνο το ‘ναι’ σημαίνει ‘ναι’» είναι «κάτι απαράδεκτο σε μια χώρα όπως η δική μας», δήλωσε η Gamarra. «Οι Ισπανίδες δεν αξίζουν να βλέπουν ότι αυτή η γυναίκα (η Montero) εξακολουθεί να είναι υπουργός Ισότητας», πρόσθεσε η Gamarra.

Παρά τις εκπλήξεις της τελευταίας στιγμής, το PSOE και το Unidas Podemos δεν θα συμφωνήσουν με τη μεταρρύθμιση.

Παράλληλα, όλα δείχνουν ότι το σοσιαλιστικό κόμμα του Sánchez θα προωθήσει τη μεταρρύθμιση επιδιώκοντας την υποστήριξη του PP και του VOX – μια κίνηση που το Unidas Podemos, αλλά και το κεντροφιλελεύθερο κόμμα Ciudadanos (Πολίτες), οι Βάσκοι εθνικιστές του PNV και το καταλανικό κόμμα υπέρ της ανεξαρτησίας PDeCAT θεωρούν απαράδεκτη.

Ενώ αυτό έχει δημιουργήσει ένα βαθύ και σοβαρό ρήγμα μεταξύ των δύο αριστερών εταίρων του συνασπισμού, αμφότεροι είναι αποφασισμένοι να μην διαλύσουν την κυβέρνηση και να ολοκληρώσουν τη νομοθετική περίοδο.