Κομισιόν: Τι προβλέπει το νέο ενεργειακό σχέδιο για κατανάλωση και τιμολόγια

Πιέσεις προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να θέσουν στόχους για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και την ενθάρρυνση των μακροπρόθεσμων συμβάσεων, αναμένεται να ασκήσουν οι Βρυξέλλες, ως μέρος μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την καλύτερη προστασία των καταναλωτών από την υπερβολική αστάθεια των τιμών, τη στήριξη της πρόσβασής τους σε ασφαλή ενέργεια από καθαρές πηγές και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της αγοράς.

Σύμφωνα με προσχέδιο που αποκαλύπτουν οι Financial Times, η Κομισιόν προτείνει στα κράτη-μέλη της ΕΕ να θεσπίσουν μέτρα για να υποστηρίξουν την υιοθέτηση μακροπρόθεσμων «συμφωνιών αγοράς ενέργειας», να επιτρέψουν στους φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου να απαιτούν από τους καταναλωτές να μειώσουν την κατανάλωση στις ώρες αιχμής και να θέσουν εθνικούς στόχους μείωσης της ζήτησης,

Ορίζει επίσης ότι οι πελάτες που πληρώνουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας μπορούν να επιλέξουν συμβάσεις ορισμένου χρόνου σταθερής τιμής τουλάχιστον ενός έτους, αν και το χρονοδιάγραμμα ενδέχεται να αλλάξει πριν από την επίσημη ανακοίνωση της πρότασης την επόμενη εβδομάδα.

Η δημόσια διαβούλευση

Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου, η Κομισιόν είχε ανακοίνωση ότι θέτει σε δημόσια διαβούλευση τη μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώθηκε στις 13 Φεβρουαρίου.

Όπως ανέφερε τότε η Επιτροπή, «το ισχύον σύστημα έχει δημιουργήσει μια αποτελεσματική, καλά ολοκληρωμένη αγορά εδώ και πολλά χρόνια, επιτρέποντας στην ΕΕ να δρέπει τα οικονομικά οφέλη μιας ενιαίας αγοράς ενέργειας, διασφαλίζοντας την ασφάλεια του εφοδιασμού και προωθώντας τη διαδικασία απανθρακοποίησης».

«Ωστόσο, έχουν εντοπιστεί ορισμένες αδυναμίες στο σύστημα. Στην τρέχουσα κρίση υψηλών και ασταθών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, η οικονομική επιβάρυνση έχει μετακυλισθεί στους τελικούς καταναλωτές. Συνεπώς, απαιτείται μεταρρύθμιση για την καλύτερη προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις υψηλές τιμές ενέργειας, την αύξηση της ανθεκτικότητας και την επιτάχυνση της μετάβασης που ορίζεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στο σχέδιο REPowerEU».

Σε αναζήτηση μοντέλου «κατάλληλου για το μέλλον»

Η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ, Κάντρι Σίμσον, υποστηρίζει ότι «η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ μάς έχει εξυπηρετήσει ικανοποιητικά εδώ και περισσότερα από είκοσι έτη. Ωστόσο, η άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση που αντιμετωπίζουμε καταδεικνύει την ανάγκη να καταστήσουμε τον σχεδιασμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας κατάλληλο για το μέλλον, ώστε να μπορεί να αποφέρει τα οφέλη μιας οικονομικά προσιτής καθαρής ενέργειας στον καθέναν από εμάς». «Προσβλέπω στις συνεισφορές ενός ευρέος φάσματος ενδιαφερόμενων μερών, οι οποίες θα αποτελέσουν γνώμονα για τη νομοθετική μας πρόταση κατά το τρέχον έτος», αναφέρει.

«Είναι ζωτικής σημασίας όλοι οι Ευρωπαίοι, από τους μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές έως τις ΜΜΕ και τα νοικοκυριά, να επωφελούνται από την ανάπτυξη και το χαμηλό λειτουργικό κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», σημειώνει η Κομισιόν.

«Η εξασφάλιση άμεσης πρόσβασης σε οικονομικά προσιτή καθαρή ενέργεια για όλους τους καταναλωτές θα απαιτήσει εργαλεία της αγοράς για την επίτευξη σταθερότερων τιμών και συμβολαίων με βάση το πραγματικό κόστος της παραγωγής ενέργειας», τονίζεται.

Η νομοθετική πρόταση αναμένεται να υποβληθεί το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και επικεντρώνεται σε τέσσερις βασικούς τομείς:

• Μείωση της εξάρτησης των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος από τις βραχυπρόθεσμες τιμές των ορυκτών καυσίμων και ενίσχυση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
• Βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια του εφοδιασμού και να αξιοποιούνται πλήρως οι εναλλακτικές έναντι του φυσικού αερίου, όπως η αποθήκευση και η απόκριση ζήτησης
• Ενίσχυση της προστασίας και της ενδυνάμωσης των καταναλωτών
• Βελτίωση της διαφάνειας, της εποπτείας και της ακεραιότητας της αγοράς

Ιστορικό

Από το καλοκαίρι του 2021, οι τιμές της ενέργειας σημείωσαν πρωτοφανείς αυξήσεις και αστάθεια, και είχαν σοβαρό αντίκτυπο στα νοικοκυριά και στην οικονομία της ΕΕ. Για να μετριαστούν οι επιπτώσεις αυτής της δυναμικής της αγοράς, η Επιτροπή έχει προτείνει και τα κράτη μέλη έχουν συμφωνήσει ένα ευρύ φάσμα μέτρων έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια του εφοδιασμού.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να επισπεύσει τις εργασίες της για τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με διττό στόχο τη διασφάλιση της ευρωπαϊκής ενεργειακής κυριαρχίας και την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας. Η προγραμματισμένη μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ανακοινώθηκε από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ετήσια ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης πέρυσι και περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2023. Η συνοπτική περιγραφή του βελτιωμένου σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας παρουσιάστηκε στους υπουργούς από την επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσον στο Συμβούλιο Ενέργειας στις 19 Δεκεμβρίου.