Στο Κάιρο το «κλειδί» για το Τουρκολιβυκό

Στο σκληρό μπρα ντε φερ της Αιγύπτου με την Λιβύη, όπως διαμορφώνεται μετά την μονομερή οριοθέτηση της μεταξύ τους ΑΟΖ από το Κάιρο και τις δυο επιστολές της Λιβύης στον ΟΗΕ, κρύβεται ίσως και η διέξοδος για τον «διεμβολισμό» του Τουρκολιβυκού Μνημονίου που αποτελεί ένα από τα κορυφαία τετελεσμένα που έχει επιτύχει η Τουρκία εις βάρος της χώρας μας.

Δεν είναι άσχετη από τις εξελίξεις και η νέα τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν ο Ν. Δένδιας με τον Αιγύπτιο ομόλογο του Σ. Σοκρί, ενώ εκκρεμεί και η απάντηση της Ελλάδας στο ΟΗΕ στην κοινή επιστολή που είχαν επιδώσει στον ΟΗΕ η Τουρκία με τη Λιβύη.

Η Αίγυπτος με τη μονομερή οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Λιβύη, όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές, επέλεξε να μην ακολουθήσει την γραμμή του Τουρκολιβυκού Μνημονίου και έτσι μετακινώντας την κατεύθυνση της οριοθέτησης προς Δυσμάς επικάλυψε ένα τριγωνικό τμήμα της ΑΟΖ που σύμφωνα με το Τουρκολιβυκό θα ήταν Λιβυκή ΑΟΖ.

Η κίνηση αυτή έγινε σε μια στιγμή που το Κάιρο δεν αναγνωρίζει την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά και πιέζει την προσωρινή κυβέρνηση να προχωρήσει σε συμβιβασμό ώστε να υπάρξει σαφής οδικός χάρτης που θα οδηγήσει σε εκλογές αφού προηγουμένως αποσυρθούν από την χώρα οι ξένες δυνάμεις και οι μισθοφόροι, κάτι που αφορά και την Τουρκία.

Η υπόθεση της Λιβύης εξάλλου αποτελεί ένα από τα βασικά εμπόδια μαζί με τη στήριξη που προσφέρει η Άγκυρα στους Αδελφούς Μουσουλμάνους, στην προώθηση της διαδικασίας εξομάλυνσης των Τουρκοαιγυπτιακών σχέσεων.

Η αντίδραση της Λιβύης στην μονομερή κίνηση του Καΐρου ήταν άμεση και ακολούθησαν δυο επιστολές στον ΟΗΕ με την οποία απορρίπτεται η συγκεκριμένη οριοθέτηση, γίνεται επίκληση κανόνων του Δικαίου της Θάλασσας και συγχρόνως η Τρίπολη καλεί σε διάλογο και διαπραγματεύσεις την Αίγυπτο βάσει του άρθρου 33 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ χωρίς να αποκλείει και την παραπομπή της διαφοράς στην Χάγη. Κάνει μάλιστα ειδική αναφορά στην προϊστορία της Λιβύης για επίλυση διαφορών οριοθετήσεων μέσω της Χάγης στις περιπτώσεις της Μάλτας και της Τυνησίας. Στη δεύτερη επιστολή στον ΟΗΕ μάλιστα η Λιβύη καταθέτει τις δικές της συντεταγμένες που θεωρεί ότι θα πρέπει να αποτελέσουν την οριοθέτηση με την Αίγυπτο και κάνει ειδική αναφορά στο βόρειο τμήμα αυτής της περιοχής ώστε να συμπίπτει με την ΑΟΖ την οποία η ίδια απέσπασε βάσει του Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Γίνεται επίσης ειδική αναφορά στο επιχείρημα ότι η Αιγυπτιακή οριοθέτηση παραβιάζει την οριοθέτηση που έχει γίνει βάσει του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.

Είναι γεγονός ότι στην παρούσα συγκυρία κάθε διάλογος η διαπραγμάτευση είναι αδύνατη καθώς το Κάιρο δεν θα κάνει την οποιαδήποτε κίνηση που θα οδηγούσε σε νομιμοποίηση της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά.

Όμως η επίσημη πρόσκληση της Τρίπολης για διαπραγμάτευση και ακόμη και παραπομπή στην Χάγη, αφήνει το παράθυρο ανοικτό για την έναρξη μιας τέτοιας διαδικασίας όταν αποκατασταθεί η πολιτική νομιμότητα στην Λιβύη και προκύψει κυβέρνηση από εθνικές εκλογές.

Εφόσον ευοδωθούν οι πολιτικές αυτές προϋποθέσεις θα είναι εξαιρετικά σημαντική η παραπομπή της διαφοράς στην Χάγη καθώς εκ των πραγμάτων το Δικαστήριο θα κληθεί να αποφασίσει την οριοθέτηση της Αιγύπτου με την Λιβύη βάζοντας έτσι εμμέσως και το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο στο τραπέζι. Εκεί θα ελεγχθεί και η νομιμότητα και το ουσιαστικό περιεχόμενο του Τουρκολιβυκού Μνημονίου το οποίο για να αποκτήσει υπόσταση «εξαφάνισε» πλήρως την επήρεια της Κρήτης και των άλλων ελληνικών νησιών, Ρόδου, Κάσου, Καρπάθου.

Μετά από μια τέτοια εξέλιξη με την Αίγυπτο η Ελλάδα θα μπορεί να εκμεταλλευθεί την απάντηση που είχε καταθέσει στον ΟΗΕ ήδη από τον Δεκέμβριο του 2019 η κυβέρνηση της Τρίπολης (απαντώντας στην ελληνική ρηματική διακοίνωση που απέρριπτε το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο) είχε αποδεχθεί την προσφυγή στην Χάγη για την επίλυση των διαφορών. Με μια νέα κυβέρνηση στην Τρίπολη η Αθήνα θα ζητήσει άμεση έναρξη συνομιλιών για την παραπομπή της διαφοράς στην Χάγη όπου το Δικαστήριο θα κληθεί να οριοθετήσει μεταξύ των δυο χωρών και στην περιοχή που η Λιβύη υποστηρίζει ότι έχει αποκτήσει δικαιώματα, λόγω του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.

Εφόσον όμως έχει προηγηθεί η διαδικασία μεταξύ Καΐρου και Τρίπολης και το Δικαστήριο έχει κρίνει το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, θα είναι πολύ πιο εύκολη η αποστολή της Αθήνας ώστε να επιτύχει την ακύρωση και μάλιστα με απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης του Τουρκολιβυκού Μνημονίου στην οριοθέτηση με την Λιβύη. Σε μια τέτοια περίπτωση είναι προφανές ότι η Τουρκία δεν θα μπορεί να προβάλει τις αξιώσεις της που φθάνουν μέχρι τα 6 ν.μ. από τις ανατολικές ακτές των νησιών ,καθώς αυτή η διεκδίκηση προέκυψε με την παράνομη οριοθέτηση με την Λιβύη.

Αυτή είναι μια μακρά διαδικασία και προϋποθέτει βεβαίως ότι η Αίγυπτος δεν θα κάνει πίσω αλλά θα επιδιώξει αυτή την επιλογή. Σε ό,τι αφορά στην Αθήνα θα πρέπει να είναι σε διαρκή ετοιμότητα καθώς όπως στην περίπτωση της Αιγύπτου η Λιβύη έσπευσε να καταθέσει και η ίδια συντεταγμένες, δεν αποκλείεται σε μια κίνηση τακτικής να προχωρήσει σε κατάθεση συντεταγμένων που θα αφορούν το σύνολο των εξωτερικών ορίων της ΑΟΖ της.Τότε θα πρέπει σε πρώτη φάση να είναι έτοιμη από την Ελλάδα η απάντηση η οποία επίσης θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες συντεταγμένες που θα αποτυπώνουν τα εξωτερικά όρια της χώρας σύμφωνα με τον νόμο Μανιάτη που προέβλεπε τη μέση γραμμή με συνυπολογισμό και της επήρειας των νησιών.

Πηγή:liberal.gr,(Νίκος Μελέτης)