Τέλος στην υποχρεωτική αγαμία των Καθολικών ιερέων;

Το ζήτημα της άρσης της υποχρεωτικής αγαμίας των Καθολικών ιερέων φέρνει στην επιφάνεια, με τις τοποθετήσεις του, ο Πάπας Φραγκίσκος, αν και το θέμα απασχολεί σοβαρά εδώ και χρόνια την καθολική κοινότητα, η πλειοψηφία της οποίας φαίνεται να συνηγορεί υπέρ της άρσης αυτής της υποχρεωτικότητας.

Πιο ειδικά, ο Πάπας υποστηρίζει – ορθά – ότι η αγαμία δεν απορρέει από κάποιο δόγμα, που, ως τέτοιο, παραμένει αμετακίνητο στο πέρασμα των αιώνων, αλλά σε έναν κανόνα, «δεν πρόκειται δηλαδή για δόγμα, είναι ένας προσωρινός κανόνας, και όχι αιώνια, όπως συμβαίνει με την χειροτονία ενός των ιερέων».

Με αυτήν την έννοια, ο κανόνας περί αγαμίας «θα μπορούσε και να αναθεωρηθεί», όπως υποστηρίζει ο Πάπας, ο οποίος δεν εκτιμά ότι η απόφαση «θα αυξήσει τον αριθμό των χειροτονιών», αλλά «ορισμένες φορές, ο κανόνας της αγαμίας μπορεί να οδηγήσει σε ανδροκρατία, διότι αν ένας ιεράς δεν ξέρει να συνεργάζεται με τις γυναίκες, δεν είναι ώριμος, κάτι του λείπει».

Συγκεκριμένη αιτία για αυτήν την υποχρεωτικότητα δεν υπάρχει κατά τον Πάπα, που υποστηρίζει ότι «το Βατικανό ήταν ανδροκρατούμενο, αλλά είναι μέρος της κουλτούρας του, δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος υπαίτιος»,

«Στους μελλοντικούς χρόνους, η οδός, για το θέμα της αγαμίας των κληρικών, θα μπορούσε να είναι η υιοθέτηση ενός “διπλού κανόνα”, όπως συμβαίνει στις Ανατολικές Εκκλησίες», με αναφορά στην αγαμία των επισκόπων και στον έγγαμο βίο των απλών ιερέων.

Πράγματι, στις Ανατολικές Εκκλησίες, όπως είναι και η δική μας, υφίσταται ο «διπλός κανόνας»,  ο οποίος, στην πράξη, είναι ουσιαστικά ένας μη κανόνας, αφού συνεπάγεται την ελευθερία στην επιλογή ανάμεσα σε έγγαμο και σε άγαμο βίο των ιερέων.

Το ζήτημα της υποχρεωτικής αγαμίας έχει ήδη απασχολήσει τους προκαθήμενους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ορισμένοι από τους οποίους έχουν ήδη λάβει θετική στάση υπέρ της κατάργησής της.  Η υποχρεωτική αγαμία ως απαίτηση για το ιερατείο καθίσταται ολοένα και λιγότερο δημοφιλής ανάμεσα στους Καθολικούς.

Έτσι, όταν ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ επισκέφθηκε την Ελβετία, ακολούθησε μια εθνική έρευνα κοινής γνώμης, η οποία έδειξε πως η πλειοψηφία των πιστών θα ήταν θετική στην προοπτική του τερματισμού της καθολικότητας. Μόλις το 38% των Καθολικών της Ελβετία ήταν υπέρ της υποχρεωτικής αγαμίας των ιερέων, ενώ το ίδιο ποσοστό «σκαρφαλώνει» στο 58%.

Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ είχε, εντούτοις, τηρήσει μια επαμφοτερίζουσα στάση, όπως έπραξε και ο Παύλος ΣΤ΄ στην περίφημη εγκύκλιό του «Sacerdotalis Caelibatus»  που εκδόθηκε το 1967. Η εγκύκλιος εκείνη αφορά κατεξοχήν στο ζήτημα της υποχρεωτικής αγαμίας του κλήρου, η οποία αμφισβητείται και πάλι.