Βρετανία: Πώς χάθηκαν 500.000 εργαζόμενοι

Στη Βρετανία η μετά την πανδημία εποχή έχει προκαλέσει ένα μυστήριο το οποίο μοιάζει με σπαζοκεφαλιά για την κυβέρνηση. Περισσότεροι από 500.000 εργαζόμενοι λείπουν από την αγορά εργασίας της χώρας μετά την επιστροφή της κανονικότητας, μια κατάσταση που έχει προκαλέσει τον έντονο προβληματισμό στις τάξεις της κυβέρνησης.

Οι αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου κοιτούν έκπληκτοι τα στατιστικά στοιχεία που δείχνουν ότι ενώ η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό, υπάρχουν 516.000 περισσότεροι Βρετανοί σε ηλικία εργασίας που χαρακτηρίζονται ως «οικονομικά ανενεργοί» από ό,τι πριν από την πανδημία.

Η κατάρρευση της παραγωγικότητας έχει επιφέρει ένα καταστροφικό πλήγμα στην ήδη ταλαιπωρημένη βρετανική οικονομία, για την οποία το ΔΝΤ προβλέπει ότι θα είναι η μόνη μεγάλη οικονομία της Δύσης που θα συρρικνωθεί το 2023. Η κλίμακα του προβλήματος είναι τέτοια που έχει να αναγκάσει τον Βρετανό υπουργό Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ να καταρτίζει σχέδια για να αντιμετωπίσει την οικονομική αδράνεια, που είναι και το ένα από τα εξέχοντα σημεία στην κατάθεση του πρώτου προσχεδίου του προϋπολογισμού την ερχόμενη εβδομάδα.

«Το Ηνωμένο Βασίλειο πραγματικά έχει μια μοναδικότητα μεταξύ των πλούσιων χωρών, καθώς καταγράφηκε μια επίμονη συρρίκνωση του εργατικού του δυναμικού μετά την πανδημία», δήλωσε ο Χιάιουεϊ Χου, ανώτερος ερευνητής οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Μελετών.

Οι θεωρίες

Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το τι έχει συμβεί, ωστόσο εκείνο που προβληματίζει περισσότερο είναι το γεγονός ότι περισσότεροι από τους 516.000 (317.000) είναι ηλικίας 50 έως 64 ετών. Μεταξύ των αιτιών για την έλλειψη αυτή θεωρούνται ένα κύμα πρόωρων συνταξιοδοτήσεων μετά την πανδημία, η αύξηση των μακροχρόνιων ασθενειών, όπως και οι παθογένειες του συστήματος υγείας της Βρετανίας (είτε πρόκειται για μεγάλη αναμονή για βασικές χειρουργικές επεμβάσεις είτε για έλλειψη πρόσβασης σε ζωτικής σημασίας υποστήριξη για την ψυχική υγεία).

Ο Άντριου Φίλιπς, ανώτερος ερευνητής στο κεντροαριστερό think tank Demos, επισημαίνει ότι κατά τη διάρκεια πρόσφατης έρευνας, «οι άνθρωποι με τους οποίους μιλήσαμε μας είπαν ότι δεν έβρισκαν υποστήριξη για να συνεχίσουν να εργάζονται σε μια υγιή κατάσταση».

Αναφορικά με τους πρόωρους συνταξιούχους, υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι τα υψηλότερα ποσοστά των ιδιόκτητων σπιτιών και η μεγαλύτερη οικονομική ασφάλεια στη Βρετανία έχουν διαδραματίσει ρόλο, όπως αναφέρεται στα ευρήματα του Ομίλου Phoenix.

Τα δείγματα αυτά μόνο ανησυχητικά μπορεί να είναι για μια κυβέρνηση που επιδιώκει να καταπολεμήσει την έξοδο από την ύφεση και να μειώσει τον πληθωρισμό και ιδιαίτερα για το κυβερνών Συντηρητικό Κόμμα που αρέσκεται να αναφέρεται στη σημασία της σκληρής δουλειάς. «Υπάρχει ένας ισχυρός λόγος για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση αυτή από την πλευρά των επιχειρήσεων», υποστηρίζει η Κλόε Σμιθ, η οποία διετέλεσε υπουργός Εργασίας και Συντάξεων στην κυβέρνηση τη Λιζ Τρας. «Και υπάρχει ένας ανθρώπινος λόγος -δεν μπορείς να έχεις τόσους πολλούς ανθρώπους στο περιθώριο, χωρίς υποστήριξη για να ζήσουν τη ζωή που θέλουν».

Μετά από μήνες συζητήσεων μεταξύ των ακαδημαϊκών και των ειδικών, το πρόβλημα έχει ανέβει πολύ υψηλά στις προτεραιότητας της Ντάουνινγκ Στριτ.

Το Υπουργείο Οικονομικών αναλαμβάνει την ευθύνη

Η οικονομική αδράνεια είχε ήδη εντοπισθεί κατά τη διάρκεια της σύντομης θητείας της κυβέρνησης υπό τη Λιζ Τρας. Επανήλθε στο προσκήνιο το φθινόπωρο που πέρασε όταν ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών ο Τζέρεμι Χαντ.

Κατά την τελευταία του δήλωση αναφορικά με τη δημοσιονομική κατάσταση της Βρετανίας τον περασμένο Νοέμβριο η υπουργός Εργασίας και Συντάξεων Μελ Στράιντ δήλωσε ότι θα επανεξετάσει το θέμα. Τα ευρήματά της αναμένεται να ενσωματωθούν στον προϋπολογισμό αντί να δημοσιευθούν ως ξεχωριστό έγγραφο.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει καταστήσει την αναζωογόνηση του εργατικού δυναμικού του Ηνωμένου Βασιλείου ως κεντρικό στόχο για τον προϋπολογισμό -μια ασυνήθιστη δήλωση για τις προθέσεις του παντοδύναμου υπουργείου Οικονομικών, το οποίο συχνά θεωρεί ότι αυτές οι προτεραιότητες υπόκεινται στις αρμοδιότητες του τμήματος πρόνοιας. Για το εν λόγω θέμα μεγάλη σημασία δίνει και ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ.

Το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα παίζει επίσης μεγάλο ρόλο, με τον Τζον Άσγουρθ, να υπόσχεται ότι τα κέντρα απασχόλησης θα «διαμεσολαβήσουν» για να επιστρέψουν στην απασχόληση οι ς άνω των 50 ετών, εάν οι Εργατικοί έρθουν στην εξουσία.

Μεταξύ των μέτρων που αναμένεται να εμφανιστούν στον προϋπολογισμό του Χαντ είναι οι νέοι υγειονομικοί έλεγχοι και οι επιδοτήσεις για την υγεία στις μικρότερες επιχειρήσεις, όπως αναφέρουν οι Sunday Times.

Ένας αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι η εστίαση θα είναι να «ανακοπεί η διαρροή» από το εργατικό δυναμικό.

Ωστόσο, κάποιοι φοβούνται ότι η στόχευση αυτή δίνει πολύ μεγάλη έμφαση στη διατήρηση του υπάρχοντος εργατικού δυναμικού και αγνοεί όσους είναι ήδη άνεργοι.

Αναστρέφεται η τάση;

Είναι γεγονός ότι καταβάλλονται προσπάθειες για την αντιμετώπιση της διαβόητα χαμηλής παραγωγικότητας στη Βρετανία, όπως τα μέτρα για την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους της παιδικής μέριμνας -ακόμα κι αν δεν φτάνουν τόσο μακριά όσο απαιτούν ορισμένοι.

«Υπάρχουν σοβαρά ζητήματα σχετικά με τη φροντίδα των παιδιών», υπογραμμίζει η Κλόε Σμιθ. «Έτσι επανερχόμαστε στο σημείο που χρειαζόμαστε μια σειρά από πολιτικές για να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα.

«Υπάρχει η άποψη ότι η ριζοσπαστική δράση είναι περισσότερο ένα μανιφέστο για τις εκλογές», αναφέρει ο Βρετανός αξιωματούχος.

Οι αξιωματούχοι του υπουργείου Εργασίας και Συντάξεων εξέτασαν επίσης το ενδεχόμενο να αυξήσουν το επίδομα για την παιδική μέριμνα ύψους 646 λιρών το μήνα, το οποίο διεκδικούν 145.000 ωφελούμενοι. Η τελική απόφαση για τυχόν αλλαγές θα ληφθεί από το υπουργείο Οικονομικών.

Ωστόσο το ζήτημα που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια είναι ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι παραμένουν ασαφείς ποιοι ακριβώς είναι αυτοί οι αγνοούμενοι εργαζόμενοι. οι πολλαπλοί λόγοι που μένουν χωρίς δουλειά ή τι ακριβώς χρειάζεται για να επιδιορθωθεί το πρόβλημα.

Στο μεταξύ, υπάρχουν τουλάχιστον κάποιες ενδείξεις ότι η τάση μπορεί να επιβραδύνεται. Υπήρξε μια άνοδος στα άτομα ηλικίας 50 έως 64 ετών που επιστρέφουν στο εργατικό δυναμικό το τελευταίο τρίμηνο, σύμφωνα με την ανάλυση της IFS στην τελευταία Έρευνα για το Εργατικό Δυναμικό.

Τα καλά νέα, λέει ο Χου της IFS, είναι ότι αυτή η επιστροφή στην εργασία φαίνεται να είναι «στατιστικά σημαντική». Τα λιγότερο καλά νέα είναι « ότι πολύ πιθανό αυτό είναι κάτι που οφείλεται στο κόστος ζωής».

Στο τέλος πιθανόν να είναι ο αχαλίνωτος πληθωρισμός, και όχι τα τμήματα προσωπικού οι ή οι υγειονομικοί έλεγχοι, που κάνει τους Βρετανούς μεγαλύτερης ηλικίας να επιστρέφουν στην εργασία.