«Προεκλογικό» Αιγαίο και διπλωματία των σεισμών

Το Αιγαίο γίνεται και πάλι πεδίο ανοιχτών αναθεωρητικών βλέψεων από τις πολιτικές ηγεσίες της Τουρκίας, τη στιγμή που η διπλωματία των σεισμών δεν έχει ολοκληρωθεί και στοχοποείται εκ νέου από εσωτερικές μας δυνάμεις.

Το Αιγαίο βρέθηκε, τις τελευταίες ημέρες, στο επίκεντρο επεκτατικών, αναθεωρητικών και μισαλλόδοξων δηλώσεων, οι οποίες αν μη τι άλλο ηχούν παράταιρα σε σχέση με το κλίμα φιλίας και έμπρακτης συμπαράστασης που αναπτύχθηκε με αφορμή τον πρόσφατο καταστροφικό σεισμό.

Η αρχή γίνεται από τον εκλεκτό για το προεδρικό αξίωμα υποψήφιο του αντιπολιτευτικού «μπλοκ των έξι». Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου εμφανίζεται ανυποχώρητος σε κυριαρχικά θέματα του Αιγαίου, υποστηρίζοντας ότι «θα κάνουμε καμία παραχώρηση από τα εθνικά συμφέροντα της χώρας μας σε αυτά τα θέματα».

Την «σκυτάλη» παρέλαβε πριν από ελάχιστες ώρες ο υπουργός Άμυνας της γείτονος Χουλουσί Ακάρ που βάζει στο τραπέζι, ακόμη πιο ανοιχτά και ανερυθρίαστα, ζήτημα διαμοιρασμού του πλούτου στο Αιγαίο Πέλαγος και το συσχετίζει με την προοπτική της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών ανάμεσα στις δύο χώρες.

Παραχωρώντας προεκλογικού και εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στο κρατικό δίκτυο Anadolu, ο Χ. Ακάρ υποστηρίζει: «Ξέρετε πως έχουμε προβλήματα με την Ελλάδα. Προσπαθούμε να λύσουμε αυτά τα προβλήματα με ειρηνικά μέσα και μεθόδους, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, στο πλαίσιο των σχέσεων καλής γειτονίας. Λέμε ότι πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε από αυτή την άποψη. Αυτό συνάδει με τις σχέσεις καλής γειτονίας και το πνεύμα της συμμαχίας, με συζήτηση και διαπραγμάτευση. Ας λύσουμε τα προβλήματά μας το συντομότερο δυνατό και ας βελτιώσουμε τις διμερείς μας σχέσεις, ιδιαίτερα στο Αιγαίο, ώστε οι πολίτες μας να μπορούν να ζουν με άνεση, ειρήνη και ασφάλεια. Έχουμε επανειλημμένα δηλώσει ότι είμαστε υπέρ της δίκαιης κατανομής του πλούτου στο Αιγαίο, ιδιαίτερα στο Αιγαίο».

Ο υπουργός Άμυνας συμπληρώνει ότι «εκφράζουμε διαρκώς ότι είμαστε υπέρ του διαμοιρασμού του πλούτου στο Αιγαίο» και ότι «είναι πάντα υπέρ του διαλόγου, είμαστε έτοιμοι να έρθουμε όποτε μας καλέσουν και το αντίθετο».

Οι παρεμβάσεις αυτές δύο κορυφαίων παραγόντων στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας αποτυπώνουν μια εξαιρετικά υψηλή «διακομματική συναίνεση» ως προς τον αναθεωρητισμό στο Αιγαίο. Τα οκτώ ισχυρότερα κόμματα και οι δύο δημοφιλέστερες ηγεσίες τάσσονται υπέρ μιας επεκτατικής πολιτικής.

Με τους όρους της τρέχουσας πολιτικής αντιπαράθεσης, το στρατόπεδο γύρω από τον πρόεδρο Ερντογάν επιχειρεί διακαώς να συσπειρώσει την κοινωνική του βάση, με δεδομένη μάλιστα την διψήφια διαφορά που καταγράφεται ανάμεσα στον πρόεδρο και τον υποψήφιο της «αντιπολίτευσης των έξι».

Από την πλευρά του, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου επαναλαμβάνει παλαιότερες αδιάλλακτες θέσεις. Για τον κοινό υποψήφιο της αντιπολίτευσης, τα νησιά του Αιγαίου τελούσαν και τελούν υπό «ελληνική κατοχή».

Είναι σαφές ότι ο εσωτερικός παράγοντας θα διαδραματίζει έναν πιο αποφασιστικό ρόλο έως τις εκλογές στα μέσα Μαΐου και οι ανθελληνικές προκλήσεις αναμένεται ότι θα πυκνώσουν στο προσεχές διάστημα. Αυτό όμως που εμφανίζεται ως προβληματικό, είναι η στάση ορισμένων εγχώριων δυνάμεων, που αυτοαποκαλούνται δυνάμεις του «συνεπούς πατριωτισμού»  και οι οποίες αυθαιρετούν, επιχειρώντας να απαξιώσουν καθολικά ό,τι οικοδομήθηκε το τελευταίο διάστημα των μεγάλων δοκιμασιών στην τουρκική κοινωνία.

Η στόχευση είναι σαφής και αφορά στην αποδόμηση της «διπλωματίας των σεισμών», η οποία, σε αντίθεση με αυτήν την επιδερμική προσέγγιση, δεν μπορεί να αποδομηθεί. Τα οφέλη από τις ανταλλαγές ανάμεσα στις δύο κοινωνίες πολιτών γίνονται φανερά στο οικονομικό και πολιτικό πεδίο, η έκφραση αισθημάτων ανθρωπισμού ανάμεσα στους δύο λαούς ήταν και παραμένει πηγαία και ισχύει η πρόσφατη έκφραση δημόσιας ευχαριστίας προς την Ελλάδα του ίδιου του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Τα επιτεύγματα από την διπλωματία των σεισμών δεν απαλείφονται, αλλά ούτε και θα μπορούσαν να απαλειφθούν λοιπόν μέσα από δηλώσεις για άλλα θέματα.