Βαθιές διαφορές μεταξύ των τριών κομμάτων της κυβέρνησης Σολτς

Οι διαφορές ανάμεσα στα τρία κόμματα που συνδιαμορφώνουν την τρικομματική κυβέρνηση στη Γερμανία γίνονται όλο και περισσότερο εμφανείς στην πολιτική ζωή της ισχυρότερης οικονομίας της Ευρώπης. Μετά από ένα χρόνο αναγκαστικά ειρηνικής συνύπαρξης των τριών κομμάτων λόγω του πολέμου που υπαγόρευε αρραγή ενότητα, η κυβέρνηση συνεργασίας υπό τον Όλαφ Σολτς καλείται να εφαρμόσει το πρόγραμμά της, αλλά αυτές οι διαφορές αποτελούν τροχοπέδη στην προώθηση κοινών πολιτικών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της χώρας.

Κατά την αναλυτική του Reuters, λοιπόν, «ο πρώτος τριμερής συνασπισμός της Γερμανίας εδώ και δεκαετίες σφυρηλατήθηκε στην κρίση πέρυσι, όταν η ενότητα ήταν πρωταρχικής σημασίας, αλλά τώρα που αντιμετωπίζει μεγάλες διαρθρωτικές προκλήσεις, οι βαθιές διαφορές μεταξύ των μερών επανεμφανίζονται, καθυστερώντας κρίσιμες αποφάσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στην ευρωπαϊκή σκηνή.

Έτσι, οι σοσιαλδημοκράτες του Σολτς (SPD), οι φιλελεύθεροι (FDP) και οι Πράσινοι προτάσσουν διαφορετικές και, συχνά, ανταγωνιστικές προτεραιότητες.

Καθώς η επείγουσα ανάγκη να δράσουν ενωμένοι υποχωρεί, αδυνατούν να περάσουν στην εφαρμογή των πολτικών που είχαν συμφωνήσει μεταξύ τους πριν από ένα χρόνο.

Οι Πράσινοι ειδικότερα, αλλά και το SPD, θέλουν να επενδύσουν περισσότερα στη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Το FDP, από την άλλη πλευρά, επιδιώκει την επιστροφή σε σταθερά δημόσια οικονομικά μετά την υπογραφή εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ έκτακτων δαπανών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης.

Την περασμένη εβδομάδα, αυτές οι διαιρέσεις ώθησαν τον αρχηγό του FDP και υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, ο οποίος απέκλεισε τις αυξήσεις φόρων, να καθυστερήσει την παρουσίαση του προϋπολογισμού του 2024.

Ο κίνδυνος, λένε οι αναλυτές, είναι ότι τέτοια ρήγματα θα μπορούσαν να καθυστερήσουν τα έργα που απαιτούνται για τον εκσυγχρονισμό της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης.

Περίπου 30 κυβερνητικές πρωτοβουλίες αναστέλλονται πλέον από τον ίδιο τον συνασπισμό, είτε επιταχύνει την κατασκευή δημόσιων υποδομών, περιορίζοντας τη γραφειοκρατία στα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είτε απαγορεύει τους νέους θερμαντήρες πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Η Julia Reuschenbach, πολιτικός επιστήμονας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, τονίζει ότι το FDP συγκεκριμένα ενεργούσε ως «εσωτερική αντίθεση στην κυβέρνησή του», στις προσπάθειές του να ανεβάσει το προφίλ του μετά από μια σειρά από πικρές περιφερειακές εκλογικές ήττες.

Οι διαφωνίες του γερμανικού συνασπισμού διαχέονται επίσης στη χάραξη πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκαλώντας εκνευρισμό μεταξύ των εταίρων και μεταθέτοντας τις διαφωνίες στο εξωτερικό της χώρας.

Το μπλοκ χρειάστηκε να καθυστερήσει την ψηφοφορία που είχε αρχικά προγραμματιστεί την περασμένη εβδομάδα για έναν νόμο ορόσημο για τον τερματισμό των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων που εκπέμπουν CO2 το 2035 μετά από αντιρρήσεις της τελευταίας στιγμής από τον υπουργό Μεταφορών Φόλκερ Βίσινγκ του FDP σε κάτι που φαινόταν ως μια πολυσυμφωνημένη κίνηση.

Τον περασμένο χρόνο, οι δισταγμοί της Γερμανίας σχετικά με την αποστολή βαρέων όπλων στην Ουκρανία προκάλεσαν έντονο προβληματισμό στους Ευρωπαίους εταίρους και τους εταίρους του ΝΑΤΟ.

Ο Μπρζέσκι είπε ότι ενώ οι γερμανικές κυβερνήσεις είχαν μάθει να αντιμετωπίζουν την κρίση, «δεν έχουν καλό ιστορικό στην αντιμετώπιση της διαρθρωτικής μετάβασης – και σε αυτό βρισκόμαστε τώρα».

Είναι προφανές ότι το αναλογικό σύστημα παίζει το ρόλο του στην παραγωγή και την διατήρηση πολιτικής αναποφασιστικότητας.

Ωστόσο, το γερμανικό πολιτικό σύστημα που εγκαταστάθηκε μετά τη ναζιστική εποχή διασφαλίζει ότι η εξουσία μοιράζεται και περιορίζεται πολύ περισσότερο από ό,τι σε ομολόγους όπως η Βρετανία ή η Γαλλία, δήλωσε ο Φίλιπ Κέκκερ, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Ανόβερου.

Η αναλογική εκπροσώπηση, για παράδειγμα, σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις συνασπισμού είναι ο κανόνας, ο οποίος μπορεί να επιβραδύνει τη λήψη αποφάσεων.

Όμως, ενώ ορισμένες διαμάχες μεταξύ των εταίρων δεν είναι σχεδόν ασυνήθιστες, αναλυτές και κυβερνητικοί γνώστες λένε ότι η έλλειψη εμπειρίας, οι εκλογικές πιέσεις και η ποικιλομορφία αυτού του συνασπισμού έχουν συμβάλει στο αδιέξοδο.

«Πάρα πολλά θέματα διαμάχης απλώς αναδεικνύονται», ανέφερε μια άλλη ανώτερη κυβερνητική πηγή.

Σε μια ασυνήθιστη ανταλλαγή επιστολών τον περασμένο μήνα, ο Λίντνερ και ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ των Πρασίνων διαφωνήσει έντονα μεταξύ τους ως προς τα σχέδια του προϋπολογισμού, με τον τελευταίο να εκφράζει την ανησυχία ότι δεν θα υπήρχαν επαρκή κονδύλια για περιβαλλοντικά έργα.

Σε αντίθεση με τον Χάμπεκ ή τον Σολτς, ο Λίντνερ είναι επίσης ο επικεφαλής, ο πρόεδρος του κόμματός του, γεγονός που τον φέρνει σε ιδιαίτερα δύσκολο σημείο ως υπεύθυνο για την κυβερνητική πολιτική. Αυτό μπορεί να απαιτήσει δυσάρεστους συμβιβασμούς, ειδικά δεδομένου ότι το FDP παλεύει τώρα για την επιβίωσή του. Βρίσκεται μόλις στο 5%, περίπου στο μισό από αυτό που κέρδισε στις γενικές εκλογές του 2021 και στο κατώφλι του τι χρειάζεται για να μπει στο κοινοβούλιο.

Υπάρχουν επίσης διχασμοί και διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ του SPD και των Πρασίνων. Έτσι, η κυβέρνηση αποφάσισε πρόσφατα, για παράδειγμα, να εγκαταλείψει τα σχέδια για ένα συμβούλιο εθνικής ασφάλειας, επειδή η καγκελαρία του SPD και το υπουργείο Εξωτερικών που διοικείται από τους Πράσινους δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν ποιος θα το διοικήσει, σύμφωνα με τις δύο κυβερνητικές πηγές.

Ο καγκελάριος Σολτς, ο οποίος συχνά επικρίνεται ότι είναι υπερβολικά προσεκτικός, μπορεί θεωρητικά να χρησιμοποιήσει το δικαίωμά του να εκδίδει δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής για να πει στους υπουργούς τι να κάνουν, επισήμανε ο Φ. Κέκερ του Πανεπιστημίου του Ανόβερου.

Ωστόσο, ο διαχωρισμός μόνο ενός υπουργού θα μπορούσε να οδηγήσει στην έξοδο του κόμματος του υπουργού από τον συνασπισμό, συμπλήρωσε.

Αντίθετα, ο Σολτς επέλεξε να υποβαθμίσει τις διαφορές και να επιδιώξει να διασφαλίσει ότι κάθε κόμμα αισθάνεται καλά εκπροσωπούμενο στο επίπεδο της κυβέρνησης, δήλωσε ο Gero Neugebauer, πολιτικός επιστήμονας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, ο οποίος πρόσθεσε ότι το τίμημα της τρικομματικής διακυβέρνησης Σολτς είναι η διατήρηση και η συνύπαρξη του κόκκινου, του πράσινου και του μωβ, των χρωμάτων δηλαδή των τριών κυβερνητικών κομμάτων.