Ο Ζελένσκι περιμένει ανά πάσα στιγμή τηλεφώνημα από τον Σι

Η Ουκρανία είναι εμφανώς διπλωματική στις συναλλαγές της με τον κορυφαίο σύμμαχο του Βλαντιμίρ Πούτιν. Συγκεκριμένα, ο Β. Ζελένσκι δεν διατηρεί άριστες σχέσεις με αρκετές δυτικές χώρες, όπως επισημαίνει το Politico, αλλά παίζει ένα διπλωματικό παιχνίδι με τον Νο. 1 σύμμαχο της Μόσχας: τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.

Καθώς ο Σι επισκέπτεται τη Μόσχα αυτή την εβδομάδα, ενισχύονται οι εικασίες ότι θα μπορούσε επιτέλους να πραγματοποιήσει το πρώτο τηλεφώνημα με τον Ζελένσκι μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Το Πεκίνο και το Κίεβο δεν είναι καθόλου ξένοι. Πριν από τον πόλεμο, η Κίνα ήταν ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος της Ουκρανίας, καθώς και μια τεράστια αγορά για το κριθάρι και το καλαμπόκι της Μαύρης Θάλασσας. Επένδυσε επίσης σε μεγάλο βαθμό σε υποδομές της Ουκρανίας, όπως λιμάνια και τηλεπικοινωνίες. Προσπαθώντας να αποφύγει τις ταραχές με έναν τόσο κρίσιμο εταίρο, το Κίεβο απείχε ακόμη και κατά τη διάρκεια ψηφοφορίας του ΟΗΕ πέρυσι για να καταδικάσει τη δίωξη της Κίνας κατά της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων.

Ο Oleksandr Merezhko, επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικής πολιτικής του ουκρανικού κοινοβουλίου, δήλωσε στο POLITICO ότι δεν φαίνεται πιθανό ότι το Πεκίνο θα ασκήσει την επιρροή του στη Μόσχα «καθώς δεν θέλει να σταματήσει τον Πούτιν».

Ο Peter Stano, εκπρόσωπος της ΕΕ για τις εξωτερικές υποθέσεις, ήταν επίσης αμφίβολος σχετικά με την καταλληλότητα της Κίνας ως δίκαιου μεσίτη.

«Η Κίνα αρνείται να αναγνωρίσει ποιος είναι ο επιτιθέμενος και ποιος το θύμα. Το Πεκίνο βάζει τη Ρωσία στο ίδιο επίπεδο με την Ουκρανία — η οποία δέχεται βάναυση, παράνομη επίθεση κατά παράβαση του καταστατικού του ΟΗΕ. ακριβώς τον ίδιο χάρτη που η Κίνα ισχυρίζεται ότι προστατεύει», είπε ο Stano σε μια ενημέρωση. «Όλοι είναι ευπρόσδεκτοι να μεσολαβήσουν την ειρήνη. Αλλά πρώτα απ ‘όλα, πρέπει να γίνει αποδεκτό από τα δύο εμπλεκόμενα μέρη».

Αντίθετα, η Vita Golod, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ουκρανικής Ένωσης Σινολόγων, υποστήριξε ότι το Πεκίνο θα μπορούσε να παίξει χρήσιμο ρόλο.

«Η Κίνα χρειάζεται την Ευρώπη. Και τώρα, μπορεί να το δείξει μέσω θετικής επιρροής. Μπορεί να δημιουργήσει μια εικόνα μεσολαβητή σε αυτόν τον πόλεμο, όπως το Πεκίνο συμφιλίωσε τη σύγκρουση Ιράν-Σαουδικής Αραβίας και έγινε πραγματικός ειρηνοποιός», είπε στο POLITICO.

Η Κίνα έχει την πολυτέλεια να επιτρέπει στον εαυτό της να κλείνει τα μάτια της στις προηγούμενες συγκρούσεις με την Ουκρανία – κάτι που συνήθως παίζει πολύ, είπε.

«Αυτή τη φορά, η Κίνα κατανοεί ότι εάν καταφέρει να κάνει αυτό που δεν κατάφεραν οι ΗΠΑ, θα εδραιώσει την επιρροή της στην Ευρώπη. Και η Κίνα τώρα χρειάζεται πραγματικά την Ευρώπη».

Υπήρξαν πράγματι οδυνηρά σημεία στη σχέση Ουκρανίας-Κίνας τα τελευταία χρόνια.

Η πιο σοβαρή ρήξη εξαρτήθηκε από τη MotorSich, τη μεγαλύτερη ουκρανική εταιρεία παραγωγής αεροσκαφών, την οποία προσπάθησαν να αγοράσουν οι Κινέζοι σε μια συμφωνία που οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, θεωρούσαν ευρέως ως απειλή για την ασφάλεια. Ο μεγάλος φόβος ήταν ότι η βασική στρατιωτική τεχνολογία θα έπεφτε στα χέρια του Πεκίνου.

Το 2017, η κινεζική εταιρεία Skyrizon Aviation και MotorSich ζήτησε από την Αντιμονοπωλιακή Επιτροπή της Ουκρανίας (AMCU) να εγκρίνει τη συγχώνευσή τους. Ωστόσο, η επιτροπή απέρριψε τη συμφωνία και η κρατική ασφάλεια σταμάτησε τη συγχώνευση. Το 2020, όταν η Skyrizon υπέβαλε άλλο αίτημα στην AMCU, η ουκρανική κυβέρνηση διέταξε την εθνικοποίηση της MotorSich. Αλλά σύντομα άλλαξε γνώμη, αφήνοντας τον κατασκευαστή του κινητήρα σε αδιέξοδο.

Σε απάντηση, Κινέζοι επενδυτές κατέθεσαν αγωγή σε διεθνές δικαστήριο για την ανάκτηση 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Ουκρανία, πιστεύοντας ότι το Κίεβο είχε παραβιάσει μια συμφωνία προστασίας των επενδύσεων του 1992. Το 2021, η Skyrizon υπέβαλε επίσης καταγγελία κατά της Ουκρανίας στη Χάγη, απαιτώντας από την Ουκρανία να καταβάλει αποζημίωση 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

«Ήταν υπόθεση δύο ιδιωτικών ιδρυμάτων και ήταν δυνατό να το αντιμετωπίσουμε όμορφα. Αλλά η κυβέρνησή μας ενέπλεξε την SBU [την υπηρεσία ασφαλείας]… Τώρα είναι υπόθεση του κράτους και η κατάσταση έχει γίνει ακόμη χειρότερη», είπε ο Golod. «Αυτά τα ερωτήματα δεν επιλύονται. το σημείο δεν έχει οριστεί. Χρωστάμε στην Κίνα πολλά χρήματα».

Επί του παρόντος, οι διπλωματικές σχέσεις της Ουκρανίας με την Κίνα έχουν βυθιστεί σε σημείο κρίσης, σύμφωνα με τον Merezhko από την επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων του ουκρανικού κοινοβουλίου. Παρατήρησε ότι ενώ οι περισσότερες χώρες προσπαθούσαν να απομονώσουν τη Ρωσία, η Κίνα εμβάθυνε τους δεσμούς με το επιτιθέμενο κράτος σε πολλούς τομείς – μετατρέποντας τη Ρωσία από κατώτερο εταίρο σε κράτος υποτελές.

«Και αυτό θα έχει σίγουρα συνέπειες για την πολιτική της Ουκρανίας και της Κίνας απέναντι στην Ουκρανία», είπε ο Merezhko. «Επιπλέον, η Ουκρανία έχει επιλέξει ξεκάθαρα τον δρόμο της ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης, που είναι το αντίθετο από την ανάπτυξη των σχέσεων με την Κίνα. Είμαστε στο πλευρό του ελεύθερου δημοκρατικού κόσμου, όχι στο πλευρό των αυταρχικών καθεστώτων».

Ωστόσο, ενώ ο Merezhko είχε ελάχιστες ελπίδες για πραγματική βοήθεια από την Κίνα, χαρακτήρισε τη διπλωματική προσέγγιση της Ουκρανίας στην Κίνα έξυπνη από την άποψη της Realpolitik.

«Υπάρχει φόβος ότι εάν αρχίσουμε να επικρίνουμε πιο σκληρά την Κίνα, το Πεκίνο θα τη χρησιμοποιήσει ως δικαιολογία για να ενισχύσει τη βοήθειά του στη Ρωσία, ακόμη και να αρχίσει να παρέχει στρατιωτική βοήθεια», συνέχισε ο Merezhko.

Από το ξέσπασμα του πολέμου, η Κίνα διακηρύσσει την ουδετερότητά της και απείχε από την ψηφοφορία επί των ψηφισμάτων της Ουκρανίας στον ΟΗΕ

Οι πολιτικές θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί πιο πρόσφατα, με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ   να λέει ότι το Πεκίνο εξετάζει το ενδεχόμενο να προμηθεύσει όπλα στη Ρωσία.

Για άλλη μια φορά, ενώ η Ουάσιγκτον έχει πατήσει σκληρή γραμμή σε αυτό και δοκίμασε τους λόγους για κυρώσεις κατά του Πεκίνου στην περίπτωση επιβεβαιωμένων αποστολών όπλων, οι Ουκρανοί ακολουθούν μια άκρως διπλωμΩστόσο, ενώ η φιλορωσική στάση του Πεκίνου είναι προφανής — πιέζει σκληρά για την άρση των κυρώσεων, για παράδειγμα — ο Serhiy Herasymchuk, αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής Ukrainian Prism, μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης, είπε ορισμένα στοιχεία των 12 σημείων της Κίνας παρόλα αυτά, το σχέδιο πυροδότησε το ενδιαφέρον για την Ουκρανία.

«Φυσικά, δεν είναι σχέδιο ειρήνης. Μερικοί από τους πυλώνες είναι φιλορωσικοί», είπε ο Herasymchuk. «Αλλά όμως είναι σημαντικά. Μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να λύσουμε τα δικά μας ζητήματα ασφάλειας», συνέχισε.

Ανέφερε την πυρηνική ασφάλεια ως ένα τέτοιο σημείο, «όπου μπορούμε να μιλήσουμε για εγγυήσεις ότι η Ρωσία δεν θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα εναντίον της Ουκρανίας. Ή μιλήστε για αποστρατιωτικοποίηση του πυρηνικού σταθμού Zaporizhzhia».

Η Ουκρανία θα μπορούσε επίσης να επωφεληθεί από την κινεζική μεσολάβηση σε θέματα επισιτιστικής ασφάλειας καθώς θα μπορούσε να βοηθήσει στην επέκταση της πρωτοβουλίας για τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα . Επί του παρόντος, η Κίνα είναι ο κύριος αποδέκτης ουκρανικών σιτηρών που προέρχονται από τους τρεις διαδρόμους της συμφωνίας του ΟΗΕ.

«Η Κίνα μπορεί ενδεχομένως να πιέσει τη Ρωσία να παρατείνει την πρωτοβουλία για πολύ περισσότερο και ενδεχομένως να επεκτείνει την πρωτοβουλία στα λιμάνια του Mykolaiv», επεσήμανε ο Herasymchuk.

Ωστόσο, υποστήριξε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να είναι προσεκτική όταν φλερτάρει το Πεκίνο και να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στους πραγματικούς στρατηγικούς στόχους της Κίνας.

«Δεν είμαι σίγουρος ότι η ουκρανική ηγεσία κατανοεί τα συμφέροντα της Κίνας. Θα ήταν αφελές να περιμένουμε από την Κίνα να μεσολαβήσει στον πόλεμο της Ρωσίας χωρίς το ευρύτερο πλαίσιο των συμφερόντων της Κίνας», είπε.