Η νέα εποχή στις σινορωσικές σχέσεις και η στάση των ΗΠΑ

Η τριήμερη σύνοδος κορυφής Κίνας και Ρωσίας ολοκληρώνεται, με την διαβεβαίωση ότι η αλλαγή για τον επόμενο αιώνα βρίσκεται προ των πυλών, αλλά και με τις Ηνωμένες Πολιτείες να παρεμβαίνουν ελαφρώς αλλοπρόσαλλα με αναφορές στην εξασθένιση των συμφερόντων τους και στην ιστορική αποστολή του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Είμαστε πλέον στον δεύτερο χρόνο του πολέμου σε ένα ορισμένο τμήμα των εδαφών της Ουκρανίας και η Ειρήνη δεν έχει αποκατασταθεί ή δεν λέει να αποκατασταθεί, αγνοώντας ξεροκέφαλα καντιανές γενικές και αφηρημένες ρυθμίσεις και, σίγουρα επιδεικτικά, το ατομικό υλικό συμφέρον του νέου οικονομικού ανθρώπου, που πάει «πέρα και επάνω από έθνη και λαούς». Η Κίνα δεν κρύβει τον προσανατολισμό του διεθνούς αφηγήματός της για τον σύγχρονο κόσμο, στον οποίο το Πεκίνο επιφυλάσσει για τον εαυτό του τον ρόλο του πρωταγωνιστή. Η ανανέωση της εμπιστοσύνης στο πρόσωπο του Σι Τζινπίνγκ και αλλαγές σε πρόσωπα – κλειδιά της κρατικής και κομματικής ιεραρχία δείχνουν και αυτό.

Η έξοδος της Κίνας στον μεταβαλλόμενο κόσμο είναι η υπόσχεση που ρητά δίνουν οι Κινέζοι κομμουνιστές και που «ορκίζονται να τηρήσουν», όπως ρητά αναφέρεται στην προγραμματική απόφαση του πρόσφατου συνεδρίου τους. Η υψηλή κινεζική φιλοδοξία θεωρείται ότι υπηρετείται από την σύνοδο κορυφής και έτσι, ο πρόεδρος Σι στέλνει το ανησυχητικό μήνυμα: «Έρχεται αλλαγή που δεν έχει συμβεί εδώ και 100 χρόνια. Και εμείς προωθούμε μαζί αυτή την αλλαγή» και «οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, αν και δεν συνιστούν μια στρατιωτική-πολιτική συμμαχία παρόμοια με εκείνη που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, είναι κάτι παραπάνω από μια διακρατική συνεργασία». Πράγματι, με βάση όσα οι ίδιες οι δύο χώρες ανακοινώνουν, η Κίνα πραγματοποίησε ένα σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση του στόχου της, η οποία περνάει μέσα από ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία και μέσα από την σύσφιξη της στρατιωτικής και ενεργειακής συνεργασίας ανάμεσα σε Πεκίνο και Μόσχα.

Πιο συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκοφ δηλώνει ότι το ουκρανικό σχέδιο ειρηνικής επίλυσης αποκλείστηκε ως βάση διαλόγου, αφού θεωρείται ότι είναι ιδιαίτερα προστατευτικό των στενών συμφερόντων του Κιέβου. Παράλληλα, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ότι στο ζήτημα της ουκρανικής διευθέτησης, η χώρα του καθοδηγείται από τους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, τηρεί μια αμερόληπτη θέση.

«Σχετικά με την ουκρανική διευθέτηση, καθοδηγούμαστε σταθερά από τους στόχους και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, τηρούμε μια αντικειμενική και αμερόληπτη θέση», δήλωσε ο Κινέζος ηγέτης μετά τις συνομιλίες στη Μόσχα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Σύμφωνα με τον Σι Τζινπίνγκ, το κινεζικό σχέδιο διευθέτησης στοχεύει «να προωθήσει ενεργά τη συμφιλίωση και να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις». «Η θέση μας βασίζεται στην ίδια την ουσία του ζητήματος και στην αλήθεια», τόνισε ο πρόεδρος της Κίνας, ο οποίος πρόσθεσε πως «είμαστε πάντα υπέρ της ειρήνης και του διαλόγου». Η σύνοδος προήγαγε, ακόμη, και τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, τις σινορωσικές σχέσεις.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται συγκεκριμένες συμφωνίες.  Ίσως το πιο θεαματικό από αυτά είναι η απόφαση για την δημιουργία επιτροπής για την συνεργασία στον τομέα της δορυφορικής πλοήγησης, καθώς και η διασφάλιση της συμβατότητας και της συμπληρωματικότητας του ρωσικού συστήματος πλοήγησης Glonass. Προβλέπεται η από κοινού ανάπτυξη προσθηκών στα συστήματα των δύο χωρών και παρακολούθηση των καταναλωτικών χαρακτηριστικών των υπηρεσιών πλοήγησης. Και όχι λιγότερο εντυπωσιακή είναι η πληροφορία, όπως διαβάζουμε σε ρωσικά κρατικά μέσα, ότι σχεδόν όλες οι παράμετροι για την έναρξη του αγωγού φυσικού αερίου μέσω της Μογγολίας Power of Siberia II συμφωνήθηκαν. Η εξέλιξη από την σύνοδο κορυφής είναι λοιπόν θετική για τα κινεζικά συμφέροντα, γεγονός που επισημαίνεται και από την altera pars, τον αμερικανικό παράγοντα.

Ιδιαίτερα, ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών θορυβείται από την εκ των πραγμάτων υπονόμευση των αμερικανικών συμφερόντων, αφού θεωρείται ότι «η πολιτική και υλική στήριξη που παρέχει η Κίνα στη Ρωσία είναι αντίθετη με τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον». Η κινητοποίηση του αμερικανικού παράγοντα δεν γίνεται όμως μόνο στο (μάλλον κυνικά υποστηριζόμενο) επίπεδο των στενών εθνικών συμφερόντων, αλλά αφορά και στην σύγχρονη διεθνή δικαιοσύνη και στους θεσμούς της. «Νομίζω ότι όποιος είναι συμβαλλόμενο μέρος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, θα πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του», δηλώνει ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας την επαύριον των συμφωνιών Κίνας και Ρωσία, αλλά και στις παραμονές της παρουσίας Αμερικανών προέδρων σε ομοσπονδιακά δικαστήρια με χειροπέδες για υποθέσεις χρηματισμού ερωτικά ελκυστικών πρωταγωνιστριών.