Τέλος ο Σαρλ Μισέλ από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο;

Την ώρα που συνέρχεται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή και του Έλληνα πρωθυπουργού, ο Σαρλ Μισέλ γίνεται δέκτης μιας σημαντικής αμφισβήτησης ως προς το μέλλον του στη θέση του πρόεδρου του Συμβουλίου.

Η επίθεση φέρει την υπογραφή του υψηλής αναγνωσιμότητας περιοδικού politico και βάλλει ευθέως εναντίον του πρώην πρωθυπουργού του Βελγίου να συντονίζει και να επωμίζεται το βάρος της προεδρίας.

Συγκεχυμένο τρόπο διεύθυνσης των εργασιών του Συμβουλίου, υψηλά ατομικά έξοδα και άσχημες σχέσεις με την φον ντερ Λάιεν καταλογίζουν οι συντάκτες στον φιλελεύθερο πολιτικό. Σε αυτά τα μειονεκτήματα του Μισέλ προστίθεται και το ασαφές περιεχόμενο των καθηκόντων του στην Προεδρία.

«Το θέμα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο για τον Μισέλ καθώς πλησιάζουν οι ευρωπαϊκές εκλογές του επόμενου έτους, ακολουθούμενες από τη διάσπαση των κορυφαίων θέσεων εργασίας στην ΕΕ. Στα 47 του δεν έχει σκοπό να αποσυρθεί», σημειώνουν οι συντάκτες.

Σχετικά νέος, ακόμα φιλόδοξος, ένα έντονα πολιτικό ζώο, ο Μισέλ φαίνεται να έχει ταλαιπωρηθεί από τις διοικητικές πτυχές της δουλειάς του, αλλά αγωνίστηκε να κερδίσει τη διεθνή προβολή για την οποία έχει αγωνιστεί. Με μια θητεία που αμαυρώνεται από μια γκάφα υψηλού προφίλ και μια περίφημη αμφιλεγόμενη σχέση με την άλλη κορυφαία ηγέτη της ΕΕ, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εγείρονται ερωτήματα όχι μόνο για την τρέχουσα απόδοση του Μισέλ, αλλά και για το μέλλον του — και αν Η τύχη που τον οδήγησε στη μακρόχρονη πολιτική του καριέρα ίσως τελικά εξαντλήθηκε.

Για χρόνια, η πολιτική πορεία του Μισέλ ήταν αντικείμενο γοητείας στους κύκλους της ΕΕ. Ο κόσμος αναρωτιέται πώς συνεχίζει να παίρνει αυτές τις δουλειές.

Ο πρόεδρος του Συμβουλίου επιλέγεται από τους 27 εθνικούς ηγέτες της ΕΕ και η κύρια δουλειά του είναι να διευθύνει τις συνεδριάσεις τους. Η μόνη επίσημη απαίτηση της εργασίας είναι ότι ο ένοικός της δεν μπορεί να κατέχει ταυτόχρονα εθνικό αξίωμα. Αλλά έχουν προκύψει μια σειρά από άτυπα κριτήρια.

Μέσα σε λίγους μήνες, το μπερδεμένο στιλ διαχείρισης του Μισέλ – και η διστακτική σχέση του με τη φον ντερ Λάιεν – άρχισαν να κυριαρχούν στις συζητήσεις στις Βρυξέλλες.

Μια πρώιμη στιγμή διχόνοιας ήταν η πενθήμερη σύνοδος κορυφής τον Ιούλιο του 2020, όπου οι ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν το πακέτο ανάκαμψης του COVID-19, μια σημαντική συμφωνία στην οποία το μπλοκ συμφώνησε να συγκεντρώσει περίπου 750 δισεκατομμύρια ευρώ εκδίδοντας κοινό χρέος για πρώτη φορά.

Με τη συνάντηση να πραγματοποιείται στο απόγειο της πανδημίας, τα logistics ήταν προκλητικά. Σε κάποια στιγμή, ο Μισέλ έβγαλε τους ηγέτες στο μπαλκόνι του σε μικρές ομάδες για να εξασφαλίσει κοινωνική απόσταση. Ωστόσο, αρκετοί διπλωμάτες της ΕΕ απορρίπτουν τον ρόλο του Μισέλ στη διαμεσολάβηση της ιστορικής συμφωνίας, θεωρώντας αντ’ αυτού τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν και την πρώην καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ ως πραγματικούς διαπραγματευτές. «Ήταν η Μέρκελ και ο Μακρόν που προσπαθούσαν να ολοκληρώσουν τις συμφωνίες», είπε ένας από αυτούς.

Τουλάχιστον ένα μέρος της δυσαρέσκειας με τον Μισέλ μπορεί να αποδοθεί στον κακώς καθορισμένο χαρακτήρα της θέσης — και στο πώς ο Μισέλ επιλέγει να το ερμηνεύσει αυτό.

Η περιγραφή της θέσης εργασίας, όπως ορίζεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας του 2007, αναφέρει ότι ο ρόλος του προέδρου του Συμβουλίου είναι να προετοιμάζει συνόδους κορυφής, να δημιουργεί συνοχή και συναίνεση και να υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά τις συνόδους κορυφής.

Επίσης, η τάση του Μισέλ για πτήσεις ιδιωτικής πτήσης έχει επίσης εγείρει τη δυσαρέσκεια. Ο Μισέλ πραγματοποίησε 26 ιδιωτικές πτήσεις μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου πέρυσι. Σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανόνες, ο Μισέλ επιτρέπεται να πετάει ιδιωτικά μόνο όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμες εμπορικές επιλογές.

Πολλοί διπλωμάτες αμφισβητούν το νόημα αυτής της ξέφρενης διεθνούς δραστηριότητας — ιδιαίτερα όταν η ΕΕ έχει ήδη έναν επικεφαλής εξωτερικών υποθέσεων, τον Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος ηγείται της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης της ΕΕ και περνά τον περισσότερο χρόνο του πετώντας σε όλο τον κόσμο.

Οι διεθνείς φιλοδοξίες του Μισέλ έχουν επίσης επιδεινώσει τη φυσική αντιπαλότητα μεταξύ του Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έδρα της άλλης προεδρίας υψηλού προφίλ της ΕΕ. Ενώ μια ορισμένη ένταση μεταξύ των δύο ισχυρότερων θεσμικών οργάνων της ΕΕ υφίσταται, ο Μισέλ και η φον ντερ Λάιεν την έχουν πάει σε ένα νέο επίπεδο. «Τόσο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν όσο και ο Σαρλ Μισέλ βλέπουν τους εαυτούς τους ως Πρόεδρο της Ευρώπης — παρόλο που στην πραγματικότητα κανένας από τους δύο δεν είναι ακριβώς αυτό», είπε ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Συμβουλίου.

Πλέον, καταλήγει το δημοσίευμα, η πρόκληση του Μισέλ είναι να βρει μια δουλειά για την οποία θα έχει τα προσόντα, αλλά αυτό δεν θα ήταν ένα βήμα κάτω. Μια άλλη θητεία ως πρόεδρος του Συμβουλίου νομικά δεν επιτρέπεται. Η επιστροφή στην εθνική σκηνή είναι επίσης απίθανη, έστω και μόνο επειδή αυτό θα θεωρηθεί υποβιβασμός. Υπάρχει όμως η πιθανότητα να θέσει υποψηφιότητα για μια θέση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο…