Βία και ανομία απέναντι στις προσπάθειες διατήρησης της αρχαίας κληρονομιάς, γράφει ο Guardian

Ρεπορτάζ για τη Μύκονο φιλοξενεί ο Guardian, με τις αποκαλύψεις για τα όσα συμβαίνουν στο κυκλαδίτικο νησί να έχουν προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις.

Το γνωστό βρετανικό Μέσο αναφέρεται με εκτενές δημοσίευμά του στη βίαιη επίθεση στον αρχαιολόγο Μανώλη Ψαρρό, καθώς και στα πολεοδομικά «όργια» που γίνονται στο νησί των Κυκλάδων τα οποία βάζουν στο στόχαστρό τους την πλούσια αρχαία κληρονομιά της Μυκόνου.

Μάλιστα, ο Guardian επικαλείται αξιωματούχους που έκαναν λόγο για «κράτος εν κράτει», ενώ αναφέρεται στη σύσκεψη που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου, καθώς και στις αντιδράσεις των αρχαιολόγων που δεν κάνουν πίσω παρά τον ξυλοδαρμό και τις απειλές σε άλλη αρχαιολόγο.

Στο πρώτο κομμάτι του ρεπορτάζ της Έλενα Σμιθ, ανταποκρίτριας του Guardian στην Αθήνα, περιγράφεται η παραλίγο δολοφονική επίθεση στον Μανώλη Ψαρρό. Ο ίδιος, άλλωστε, είχε μιλήσει στον Observer για την επίθεση που δέχτηκε.

Ο αρχαιολόγος είχε φύγει αργότερα από ό,τι συνηθίζει από το γραφείο του στην Αθήνα, το οποίο βρίσκεται σε ένα νεοκλασικό κτίριο του υπουργείου Πολιτισμού κάτω από την Ακρόπολη, και πήγαινε προς το αυτοκίνητό του, όταν του επιτέθηκαν.

Τυχερός που επέζησε

«Υπήρχε γενική απεργία την επόμενη ημέρα και έπρεπε να τελειώσω με τους φακέλους μου για τη Μύκονο», δήλωσε ο Ψαρρός, ο οποίος έχει την εποπτεία του κυκλαδίτικου νησιού. «Θυμάμαι να πλησιάζω το αυτοκίνητο, αλλά μετά από αυτό όλα είναι θολά», δήλωσε ο αρχαιολόγος στον Observer. «Το μόνο που ξέρω είναι ότι με χτύπησαν στο κεφάλι από πίσω με τέτοια δύναμη που έχασα τις αισθήσεις μου», περιέγραψε ο αρχαιολόγος.

Ο άτυχος αρχαιολόγος συνήλθε στο κρεβάτι του νοσοκομείου στις 8 Μαρτίου. Μόνο που είχε σπασμένα πλευρά και σπασμένη μύτη, ενώ τα μάτια που είχαν δεχτεί τόσο σοβαρά χτυπήματα που από τους μώλωπες η όρασή του παραμένει μειωμένη.

Για τους γιατρούς ήταν τα ίδια τα τραύματα που μιλούσαν. Ο Ψαρρός είχε σαφώς δεχτεί κλωτσιές και γροθιές σε μια επίθεση που έφερε όλα τα χαρακτηριστικά ενός επαγγελματικού χτυπήματος.

Ο 52χρονος αρχαιολόγος ήταν τυχερός που ήταν ζωντανός.

Στη συνέχεια ο Guardian τονίζει ότι σχεδόν τρεις εβδομάδες αργότερα οι επιπτώσεις μιας επίθεσης που διαφορετικά θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη, γίνονται αισθητές σε όλη την Ελλάδα.

Το βρετανικό Μέσο τονίζει ότι όσο η Αστυνομία εντείνει τις έρευνές της, το επίκεντρο της έρευνας βρίσκεται στο πιο διάσημο νησί της Ευρώπης, όπου μια οικοδομική φρενίτιδα έχει θέσει την αρχαιολογική υπηρεσία, επιφορτισμένη με την προστασία της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Μυκόνου, σε εμπόλεμη κατάσταση με τους εργολάβους.

Γιατί βρέθηκε στο στόχαστρο ο Ψαρρός

Την τελευταία δεκαετία ο Ψαρρός ήταν επικεφαλής του τμήματος που εκδίδει τις οικοδομικές άδειες στο νησί του Αιγαίου, υπογραμμίζει ο Guardian.

«Τα πάντα σχετικά με αυτή την επίθεση είναι ενδεικτικά του πόσο εκτός ελέγχου έχει γίνει η κατάσταση στη Μύκονο», δηλώνει η Δέσποινα Κουτσούμπα, η οποία είναι πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.

«Είναι σαφές, καθώς δεν υπάρχουν άλλα κίνητρα, ότι πρόκειται για μαφιόζικο χτύπημα που εκτελέστηκε από ανθρώπους που ακολουθούσαν τον Μανώλη από τη δουλειά του. Αφορά τεράστια επιχειρηματικά συμφέροντα και είχε στόχο να σπείρει τον φόβο στις καρδιές των αρχαιολόγων».

Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να συμφωνεί, γράφει ο Guardian. Από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, μέχρι τους αστυνομικούς και τους τοπικούς αξιωματούχους, υπήρξε συμφωνία ότι η ανομία που διέπει τις παράνομες κατασκευές σε έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Ελλάδας συνδέεται με το έγκλημα για το οποίο οι δράστες ακόμα αναζητούνται.

«Παιδική χαρά» για τους πλούσιους

Το γνωστό βρετανικό Μέσο σημειώνει ότι για χρόνια, η Μύκονος υπήρξε διεθνώς πρωτοπόρος ως «παιδική χαρά» για τους πλούσιους – τα μπαρ, τα εστιατόρια και οι παραλίες της, χώροι που όλο και περισσότερο αποφέρουν γιγαντιαία κέρδη.

Ωστόσο, η βίαιη επίθεση στον Μανώλη Ψαρρό αποκάλυψε επίσης μια σκοτεινή πλευρά: ενός νησιού που έχει καταληφθεί από συμφέροντα τα οποία έχουν καταλήξει να βλέπουν τις ακτές του νησιού ως μία ζώνη λυκόφωτος μακριά από την εμβέλεια της κεντρικής κυβέρνησης και το μακρύ χέρι του νόμου, γράφει χαρακτηριστικά η Έλενα Σμιθ για τον Guardian.

«Κράτος εν κράτει»

Στη συνέχεια, το ρεπορτάζ αναφέρεται στη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου.

Την Τετάρτη, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης συγκαλούσε σύσκεψη ανώτερων υπουργών για να συζητήσουν την υπόθεση, αξιωματούχοι περιέγραφαν ανοιχτά τη Μύκονο ως «κράτος εν κράτει», υπογραμμίζει ο Guardian.

Ο πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι θα επιβληθούν μέτρα δημόσιας τάξης. Έτσι τις επόμενες ημέρες αναμένεται να φτάσουν στο «νησί των ανέμων» οι πρώτοι από τους 100 επιπλέον υπαλλήλους ασφαλείας, μεταξύ των οποίων αστυνομικοί, ερευνητές οικονομικού εγκλήματος, επιθεωρητές περιβάλλοντος και οικοδομών.

Επίσης, η πάταξη της παράνομης δόμησης σε αγροτικές περιοχές, τόσο στη Μύκονο όσο και σε γειτονικά νησιά του αρχιπελάγους του Αιγαίου, θα ενταθεί.

«Δεν υπάρχει νησί όπου κάποιοι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι υπεράνω του νόμου», δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης, υπενθυμίζει. «Αυτή είναι μια κατάσταση που θα αντιμετωπιστεί αποφασιστικά».

Δεν κάνουν πίσω οι αρχαιολόγοι

Έπειτα ο Guardian αναφέρεται στη στάση των αρχαιολόγων που δεν υποχωρούν με πρώτο τον Μανώλη Ψαρρό παρά την επίθεση που δέχτηκε.

Η κοινότητα των αρχαιολόγων της Ελλάδας, που δεν ξεπερνά τους 1.000 ανθρώπους, θεωρείται εδώ και καιρό ως ο θεματοφύλακας της εξαιρετικής ιστορικής κληρονομιάς της χώρας, τονίζει το βρετανικό Μέσο.

Για πολλούς η ομάδα των αφοσιωμένων ανθρώπων που πραγματοποιούν ανασκαφές και των ερευνητών είναι το τελευταίο προπύργιο ενάντια στις λεηλασίες που συνδέονται όλο και περισσότερο με τον τουρισμό.

Όμως, με τον κλάδο να αντιπροσωπεύει το 25% του ΑΕΠ – και μακράν τη μεγαλύτερη κινητήρια δύναμη της ελληνικής οικονομίας – υπάρχει η ανάγκη για μια λεπτή ισορροπία, η οποία από τη μία να εξασφαλίζει την αναγνώριση της ανάγκης για επισκέπτες και από την άλλη να διατηρεί τη φυσική ομορφιά που επίσης τους προσελκύει στη χώρα, γράφει ο Guardian.

Η δραματική επιστροφή του τουρισμού μετά την πανδημία δεν είχε βοηθήσει. Με την Ελλάδα να προετοιμάζεται για άλλη μια σεζόν με ρεκόρ, οι ανησυχίες των αρχαιολόγων που αναγκάζονται να περιηγηθούν σε μια διαβόητα αργόσυρτη γραφειοκρατία έχουν μικρή σημασία για τους επενδυτές.

Τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν στους παραβάτες για την οικοδόμηση βιλών, ξενοδοχείων και beach bars κοντά ή πάνω σε αρχαία μνημεία, «δεν είναι τίποτα» σε σύγκριση με τα κέρδη που θα προκύψουν, λένε οι ντόπιοι, οι οποίοι επίσης παραπονιούνται για την άναρχη ανάπτυξη ενός νησιού που έχει αφήσει πολλούς να μην μπορούν να το απολαύσουν ή να το αντέξουν οικονομικά.

Τα τελευταία χρόνια, καθώς η Μύκονος οδεύει προς τη δική της στρατόσφαιρα, επενδυτές από τη Μέση Ανατολή έχουν επίσης κινηθεί ανακοινώνοντας αμφιλεγόμενα σχέδια για την κατασκευή ενός τουριστικού χωριού με λιμάνι ικανό να ελλιμενίζει σούπερ γιοτ.

«Ο χρόνος είναι πολύτιμος»

«Θέλουμε το κράτος να είναι σύμμαχος για την προστασία του νησιού μας», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο δήμαρχος της Μυκόνου, Κωνσταντίνος Κουκάς, όπως υπενθυμίζει ο Guardian. «Θέλουμε να ενισχυθούν οι μηχανισμοί ελέγχου και φυσικά αποδοκιμάζουμε κάθε απειλή εναντίον κρατικών υπαλλήλων. Σήμερα είναι οι αρχαιολόγοι. Αύριο θα είμαστε εμείς».

Ο Μανώλης Ψαρρός θέλει επίσης να επιστρέψει στην εργασία του μόλις αναρρώσει «γιατί το αντίθετο θα έστελνε λάθος μήνυμα στους δράστες της επίθεσης».

Ο χρόνος είναι πολύτιμος, λέει η Δέσποινα Κουτσούμπα, αφού την περασμένη εβδομάδα μια γυναίκα αρχαιολόγος στη Μύκονο έγινε επίσης στόχος απειλητικών γραπτών μηνυμάτων.

«Αν η κυβέρνηση εννοεί αυτά που λέει, θα πρέπει να αρχίσει να κατεδαφίζει τα παράνομα κτίρια», δήλωσε η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, η οποία θα πάρει μέρος σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το γραφείο του δημάρχου Κουκά την Τρίτη.

«Αυτή τη στιγμή είναι η Μύκονος, αλλά αργότερα θα είναι κάποιο άλλο νησί. Έχει έρθει η ώρα για δράση και αυτό σημαίνει ότι θα σταλούν μπουλντόζες. Είναι η μόνη γλώσσα που θα καταλάβει κανείς. Πρέπει να δοθεί ένα παράδειγμα και πρέπει να δοθεί τώρα», επισημαίνει η ίδια.