Και ενώ η κρουαζιέρα δείχνει και πάλι ένα ιδιαίτερο δυναμισμό, μετά την υποχώρηση της πανδημίας Covid 19, τα 61 μικρά και μεγάλα ελληνικά λιμάνια πύλες εισόδου της χώρας, εξακολουθούν να είναι ανέτοιμα να υλοποιήσουν τους νέους κανόνες εισόδου και εξόδου υπηκόων τρίτων, εκτός Σένγκεν, χωρών.
Επισημαίνεται ότι οι αρχικές προθεσμίες υλοποίησης των νέων κανόνων, που προβλέπει σχετικός ευρωπαϊκός κανονισμός, ήταν η 1η Μαΐου 2023, όμως έχει δοθεί ήδη μια παράταση για την πλήρη ενεργοποίηση του συστήματος, που προγραμματίζεται να γίνει αργότερα προς το τέλος του του 2023. Επίσης 4-5 μήνες μετά την πλήρη εφαρμογή του νέου συστήματος Εισόδου-Εξόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβλέπεται να ενεργοποιηθεί και το σύστημα ETIAS (Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης και Δανειοδότησης Ταξιδιού) που ουσιαστικά παρέχει προέγκριση ταξιδιού στους εκτός Σένγκεν επιβάτες κατά το αμερικανικό πρότυπο (ESTA).
Στα τέλη του προηγούμενου Φεβρουάριου η Ευρωπαϊκή Ένωση (EE) ανέβαλε ξανά την έναρξη λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ταξιδιωτικών Πληροφοριών και Εξουσιοδοτήσεων (ETIAS), αυτή τη φορά για το έτος 2024, χωρίς να δώσει ακριβή ημερομηνία, ούτε καν μήνα.
Σε κάθε περίπτωση οι νέες διαδικασίες θα πρέπει να εφαρμοσθούν σε όλα τα Συνοριακά Σημεία Διέλευσης (ΣΣΔ) στην χώρα μας που συνίστανται σε 17 χερσαία, σε 4 σιδηροδρομικά, σε 28 εναέρια (αεροδρόμια) και σε 61 θαλάσσια.
Από τα 61 θεσμοθετημένα θαλάσσια Συνοριακά Σημεία Διέλευσης τα 12 είναι Οργανισμοί Λιμένων, 43 είναι Λιμενικά Ταμεία Νομών ή Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία και 6 είναι ιδιωτικά λιμάνια.
Η εφαρμογή του ανωτέρω Κανονιστικού και Νομοθετικού πλαισίου απαιτεί την εφαρμογή μέτρων και διαδικασιών ασφαλείας όπως περιφράξεις, επιτήρηση με σύστημα καμερών, πλήρως ελεγχόμενη πρόσβαση, κ.λπ.
Η πλειοψηφία αν όχι όλα τα ελληνικά λιμάνια, δεν διαθέτει επαρκείς χώρους για την ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών και εξοπλισμών για την εξυπηρέτηση όλων των απαραίτητων λειτουργιών και μάλιστα με την αυστηρή τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών του Κανονιστικού και Νομοθετικού πλαισίου. Εξαίρεση αποτελεί το λιμάνι της Θεσσαλονίκης που «υποχρεώθηκε» να υλοποιήσει το νέο σύστημα λόγω της έναρξης στην περυσινή περίοδο της γραμμής Θεσσαλονίκης-Σμύρνης, η οποία είναι εκτός Σένγκεν.
Το έργο προσαρμογής των λιμανιών στους νέους κανόνες έχει αναλάβει μετά από σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις το ΤΑΙΠΕΔ σε συνεργασία με το υπουργείο Ναυτιλίας ενώ αναζητείται η χρηματοδότησή του από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Υπολογίζεται ότι θα πρέπει να διατεθούν πάνω από 60 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση των έργων.
Ανάκαμψη κρουαζιέρας
Σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Διευθυντή της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος Δημήτρη Ιατρίδη, η διαδικασία καταγραφής των επιβατών των χωρών εκτός Σένγκεν κατά την είσοδο τους στη χώρα, που στοχεύει βέβαια στην μεγιστοποίηση της ασφάλειας, είναι περίπλοκη και χρονοβόρα, καθώς απαιτεί λήψη βιομετρικών στοιχείων και δακτυλικών αποτυπωμάτων. Ακόμη και στην περίπτωση που ο χρόνος καταγραφής μειωθεί σε ένα λεπτό ανά επιβάτη, σε έναν λιμένα με 10 σταθμούς ελέγχου θα απαιτηθούν, για ένα κρουαζιερόπλοιο με 3000 επιβάτες τρίτων χωρών, 5 ώρες για να ολοκληρωθεί ο έλεγχος, χρόνος απαγορευτικός κατά την παραμονή ενός κρουαζιερόπλοιου. Υπενθυμίζεται ότι, ένας αντιπροσωπευτικός μέσος χρόνος παραμονής κρουαζιερόπλοιου σε έναν λιμένα είναι μεταξύ 9 και 14 ωρών περίπου, οπότε η διαδικασία αυτή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εμπειρία των επιβατών.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο που η κρουαζιέρα επανακάμπτει δυναμικά. Σύμφωνα με τον κ. Ιατρίδη, το 2022, οι συνολικές αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στα Ελληνικά λιμάνια ανήλθαν στις 4.780 και ο αριθμός επιβατών ξεπέρασε τα 4,6 εκατομμύρια. Η αύξηση στις αφίξεις σε σχέση με το 2021 ήταν κατακόρυφη και ανέρχεται σε ποσοστό 123,5%, ενώ στους επιβάτες ακόμη μεγαλύτερη στο 209%. Ιδιαίτερα κρίσιμο στοιχείο συνιστά το γεγονός ότι ακόμη και με έτος αναφοράς το 2019, τελευταία προ πανδημίας χρονιά, ο αριθμός αφίξεων κρουαζιερόπλοιων αυξήθηκε κατά 20%.
Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η ημερήσια δαπάνη κάθε επιβάτη κρουαζιερόπλοιου κατά την παραμονή του σε ελληνικό έδαφος είναι 128,4 ευρώ, υψηλότερη από κάθε άλλη μορφή τουρισμού ή υπολογισμό δαπάνης ανά εθνικότητα. Οι προοπτικές είναι ακόμη πιο θετικές για το 2023 αφού οι κρατήσεις αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στους ελληνικούς λιμένες εμφανίζονται ακόμη πιο ψηλά, αυξημένες κατά 15-20%.
Λάμπρος Καραγεώργος/ot.gr/Έντυπη έκδοση ΤΑ ΝΕΑ