Άνθρωπος στο φεγγάρι: Πόσο έτοιμοι είμαστε για την εποχή του «σεληνιακού τουρισμού»;

NASA, η ESA αλλά και ιδιωτικά συμφέροντα, όπως ο Έλον Μασκ και άλλοι, έχουν βάλει στόχο να δημιουργηθεί η πρώτη βάση στη Σελήνη.

Το 1969 η αποστολή του Apollo 11 «άφησε το αποτύπωμά της» στην ιστορία αφού ήταν η διαστημική πτήση που μετέφερε τους πρώτους ανθρώπους που πάτησαν στο φεγγάρι. Ο αρχηγός της αποστολής Νιλ Άρμστρονγκ και ο πιλότος Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν προσσεληνώθηκαν με τη σεληνάκατο Eagle στις 20 Ιουλίου του 1969, στις 20:18 UTC.

Από εκείνη την ιστορική στιγμή και έπειτα, ακολούθησαν άλλα έξι ταξίδια προς τη Σελήνη. Όμως, από το 1972 και έπειτα σταμάτησαν οι διαστημικές πτήσεις στο φεγγάρι. Πολλά σημαντικά επιτεύγματα έχουν πραγματοποιηθεί από τότε, όπως η κατασκευή και λειτουργία του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, τα προγράμματα εξερεύνησης του Άρη, άλλα τίποτα δεν είναι τόσο συναρπαστικό για την κοινή γνώμη, όσο η αποστολή του ανθρώπου στο φεγγάρι.

Αποστολή στο φεγγάρι – Γιατί σταματήσαμε;

Άρα, γιατί σταμάτησαν οι προσπάθειες αποστολής αστροναυτών στο φεγγάρι; Ο πρώτος λόγος είναι τα χρήματα. Το κόστος αυτών των αποστολών είναι υπερβολικά κοστοβόρο. Το κόστος για να στείλουμε αστροναύτες στο φεγγάρι ήταν, και ακόμα είναι, αστρονομικό.

Επιπλέον, αφού η «κούρσα του διαστήματος» είχε βγάλει νικητή, δεν υπήρχε πλέον και τόσο μεγάλη πολιτική πίεση για να συνεχιστεί η προσπάθεια τα τελευταία 50 χρόνια. Αυτό όμως πρόκειται να αλλάξει.

Την περασμένη εβδομάδα η NASA αποκάλυψε μία νέας γενιάς στολή αστροναύτη για νέες αποστολές στην επιφάνεια της Σελήνης, οι οποίες αναμένεται να γίνουν πριν το τέλος αυτής της δεκαετίας. Οι προεργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει. Η αποστολή Artemis 1, που διαθέτει την τελευταία τεχνολογία της NASΑ, πέταξε γύρω από τη Σελήνη και επέστρεψε με επιτυχία, τον Δεκέμβριο που μας πέρασε.

Η αποστολή Artemis 2 έχει προγραμματιστεί να κάνει το ίδιο, μεταφέροντας και τετραμελές πλήρωμα αστροναυτών. Εάν όλα πάνε καλά, η αποστολή Artemis 3 θα μεταφέρει τους αστροναύτες που θα πατήσουν και πάλι το πόδι τους στην επιφάνεια της Σελήνης, έως το τέλος της δεκαετίας. Για πρώτη φορά, το ανθρώπινο είδος θα πατήσει στον νότιο πόλο του φεγγαριού. Μάλιστα, στην ομάδα των αστροναυτών θα είναι και η πρώτη γυναίκα που θα πατήσει στη Σελήνη, ενώ η NASA υπόσχεται πως στις επόμενες διαστημικές αποστολές θα συμμετέχει και ο πρώτος έγχρωμος αστροναύτης.

Καθώς προχωρά η τεχνολογία και οι διαστημικές πτήσεις τείνουν να γίνουν πιο βιώσιμες, η NASA βρίσκει συνεχώς νέα κίνητρα για να επισκεφθεί τη Σελήνη με ιδία μέσα.

Τον προηγούμενο μήνα η Κίνα αποκάλυψε μία νέα σεληνάκατο και ανακοίνωσε τις προθέσεις της να στείλει τους πρώτους Κινέζους αστροναύτες στο φεγγάρι μέχρι το τέλος του 2030. Αυτήν την εβδομάδα η βρετανική Rolls-Royce ανακοίνωσε την ανάπτυξη ενός πυρηνικού συστήματος ενέργειας που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει μία σεληνιακή βάση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση Διαστήματος (ESA) χρηματοδοτεί και στέλνει κονδύλια στη NASA για την επιστροφή της στο φεγγάρι, κατασκευάζοντας ταυτόχρονα εξαρτήματα και παρέχοντας τεχνογνωσία. Μάλιστα, η ESA έχει το δικό της σεληνιακό πρόγραμμα το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές της δεκαετίας του 2030. Όλοι φαίνεται πως θέλουν ένα «κομμάτι από τη σεληνιακή πίτα». Αλλά, γιατί τώρα;

«Για αρκετό διάστημα ο κύριος στόχος για τη διαστημική κοινότητα ήταν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός», τονίζει ο Bernhard Hufenbach της Ευρωπαϊκής Ένωσης Διαστήματος. Όταν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός κρίθηκε ως επιτυχής το 2000, άρχισαν να κοιτούν πέρα από αυτόν. «Ήταν απλά μία ερώτηση, του τύπου, τι έρχεται μετά στις διαστημικές πτήσεις»; Αυτό οδήγησε στη δημοσιοποίηση της Παγκόσμιας Εξερευνητικής Στρατηγικής του 2007, το οποίο έθεσε το δρόμο για το τι θα ακολουθούσε. «Η Σελήνη, μετά ο Άρης, ως μεταγενέστερος στόχος».

Teams across all 50 U.S. states and 10 European nations helped make Orion’s trip around the Moon on Artemis I a success!

Read more about them: https://t.co/5c15HydWk5 pic.twitter.com/LiOMv9ZrbF

— Orion Spacecraft (@NASA_Orion) March 27, 2023

Σήμερα η εγκαθίδρυση μία παρουσίας στη Σελήνη θεωρείται «το επόμενο βήμα στις διαστημικές πτήσεις», αναφέρει ο Hufenbach. «Αλλά το βλέπουμε πάντα ως ένα σκαλοπάτι για την αποστολή μας στον Άρη. Η αποστολή στον Άρη είναι ακόμα το «άγιο δισκοπότηρο» των διαστημικών πτήσεων, γιατί έχει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον και θα είναι ο πρώτος πλανήτης που θα έχουμε επισκεφτεί. Και όλη η επιστημονική κοινότητα συναινεί στο γεγονός πως πρέπει να μάθουμε αρκετά για να πάμε στον Άρη και η Σελήνη είναι ένα πολύ καλό σκαλοπάτι».

«Κατά μία έννοια η επιθυμία για να υπάρξει μόνιμη, αυτοσυντηρούμενη βάση στη Σελήνη είναι και πολιτικά υποκινούμενη», αναφέρει ο Hufenbach. Ιδανικά, η επιστημονική γνώση που θα κερδίσουμε μένοντας σε ένα «πολύ ακραίο περιβάλλον» όπως της Σελήνης θα μας βοηθήσει στην προσπάθειά μας να αποικήσουμε άλλους πλανήτες, με σκοπό να γίνουμε στο μέλλον ένα διαπλανητικό είδος.

Αν ο Hufenbach δεν ωραιοποιεί το ταξίδι στη Σελήνη και δεν το κάνει να φαίνεται ειδυλλιακό, αυτό συμβαίνει γιατί δεν είναι, τουλάχιστον στην αρχή. «Είναι σαν έναν ερευνητικό σταθμό στην Ανταρκτική. Είναι για επιστήμονες, ίσως και για λίγο τουρισμό».