Αισιοδοξία για ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας – Πώς μηδενίστηκε το έλλειμμα

Στις 23 Φεβρουαρίου γράφαμε για την μεγάλη δημοσιονομική έκπληξη που ετοιμάζει η ελληνική κυβέρνηση στις αγορές με διακαή στόχο φυσικά την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Ούτε κι εμείς βέβαια φανταζόμασταν τότε ότι τα πράγματα θα ήταν τόσο πολύ καλύτερα από ότι γράφαμε.

Από το βήμα της εκδήλωσης για την ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας κι ενώπιων του προέδρου του Eurogroup και φυσικά του πρωθυπουργού, ο Χρήστος Σταϊκούρας αποκάλυψε ότι ο προϋπολογισμός του 2022 έκλεισε με μηδενικό πρωτογενές έλλειμμα όταν η αρχική εκτίμηση έκανε λόγο για έλλειμμα 1,6% , περίπου δηλαδή 3,4δισ€. Ταυτόχρονα δικαίωσε και τον επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής Φραγκίσκο Κουτεντάκη ο οποίος πρώτος μίλησε για το ενδεχόμενο ο προϋπολογισμό να κλείσει ακόμη και με μικρό πρωτογενές πλεόνασμα.

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος βαθύς γνώστης των οικονομικών για να αντιληφθεί πόθεν προέκυψε αυτό το «πέραν πάσης υποψίας» καλύτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Ο κύριος λόγος έχει να κάνει με την ανάπτυξη.

Στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού για το 2022 η κυβέρνηση εκτιμούσε έναν ρυθμό ανάπτυξης 4,5%. Η χρονιά όμως με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έκλεισε με την ανάπτυξη 5,9% , γεγονός βεβαίως που είχε τεράστια επίπτωση στα έσοδα.

Υποβοηθούμενη και από την έκρηξη των e-συναλλαγών η υπέρβαση στα έσοδα από ΦΠΑ έφτασε τα 2,67δισ€. 2δισ€ ήταν η υπέρβαση από τον φόρο εισοδήματος ενώ το 2022 το κράτος εισέπραξε 1,6δισ€ περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές από ότι το 2021 , απόρροια βεβαίως της σημαντικής αύξησης της απασχόλησης.

Καλύτερα αποτελέσματα είχαμε και στο κομμάτι των δαπανών κι εδώ βοήθησε σημαντικά η αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας στο τέλος της χρονιάς. Η αρχική εκτίμηση στον προϋπολογισμό του 2022 ήταν για δαπάνες 65,6δισ€ , με τις αναθεωρήσεις έφτασε στα 73,25δισ€ στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2023 για να κλείσει η χρονιά περίπου 2δισ€ χαμηλότερα.

Θα πει κάποιος μα όλα αυτά δεν βγάζουν 3,5δις€ αλλά πολύ περισσότερο και θα αναρωτηθεί γιατί δεν έχουμε πολύ υψηλότερο πλεόνασμα. Η απάντηση είναι ότι τα εντυπωσιακά αυτά αποτελέσματα επιτεύχθηκαν την ώρα που η κυβέρνηση μέσα σε όλο το 2022 πήρε μέτρα στήριξης νοικοκυριών κι επιχειρήσεων απέναντι στις δίδυμες κρίσεις της ενέργειας και της πανδημίας καθαρού δημοσιονομικού κόστους 9,2δισ€ (5,2δισ€ επιπλέον χρηματοδοτήθηκαν από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης).

Ανεξάρτητα από το που τελικά θα κλείσει το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2022, τα νούμερα δείχνουν – κι εφόσον η χώρα δεν χάσει πολύ χρόνο με την εκλογική διαδικασία – ότι είναι πολύ εύκολη επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου φέτος με τον πήχη να έχει τεθεί στο πλεόνασμα του 0,7%. Κι όχι μόνο αυτό αλλά μέσα στη χρονιά θα δημιουργείται και δημοσιονομικός χώρος για περαιτέρω μειώσεις φόρων και βαρών και στήριξη των πιο αδύναμων.

Η δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας και επίτευξη των στόχων αποτελούν μουσική στα αυτιά των αγορών. Εκτός από την κυβέρνηση και ο πρόεδρος του Eurogroup Πασκάλ Ντόνοχιου εκτίμησε ότι πριν τη λήξη του χρόνο η Ελλάδα θα ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα. Στην κυβέρνηση μιλούν για αναβάθμιση από τους οίκους αξιολόγησης μετά τις εκλογές ( κι εφόσον προκύψει ισχυρή κυβέρνηση όπως το έθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης). Εκτός αν έχει διαφορετική άποψη η Standard&Poor’s που αποφασίζει στις 21 Απριλίου.