Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για Δάνεια, Χρέος και προστασία πρώτης κατοικίας

Ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την προστασία πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης.

Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ για την προστασία της Πρώτης Κατοικίας, της Επαγγελματικής Στέγης και της Αγροτικής Γης, παρουσίασε την Τρίτη ο Αλέξης Τσίπρας στην εν εξελίξει ειδική εκδήλωση που πραγματοποιεί το κόμμα στο Εκθεσιακό Κέντρο Περιστερίου.

Προστασία της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης, κανόνες στη λειτουργία των funds, συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών, Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου με τρίμηνη διάρκεια για την αναστολή των πλειστηριασμών και ένα Υφυπουργείο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και Στεγαστικής Πολιτικής αποτελούν τους κεντρικούς άξονες της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία για το ιδιωτικό χρέος, την οποία παρουσίασε από το Περιστέρι, ο Αλέξης Τσίπρας. Με τη δέσμευση πως η παρέμβαση για το ιδιωτικό χρέος θα έρθει ως «πρώτη νομοθετική παρέμβαση της νέας προοδευτικής κυβέρνησης», ο κ. Τσίπρας έστειλε μηνύματα με πολλαπλούς αποδέκτες, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «το πάρτι θα τελειώσει. Η δικαιοσύνη θα επιστρέψει παντού».

Επιχειρώντας μια αναδρομή ως προς τις απόπειρες ρύθμισης του ιδιωτικού χρέους στη χώρα, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ επισήμανε πως «αυτό που διαφύλαξε σε μεγάλο βαθμό την ακίνητη περιουσία των ευάλωτων νοικοκυριών και της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα, ήταν ο Νόμος Κατσέλη αρχικά το 2010 και η επέκτασή του από το νόμο Σταθάκη αργότερα το 2015», παρατηρώντας, ωστόσο πως «σήμερα, η ελληνική κοινωνία βρίσκεται μπροστά στην επανάληψη του ίδιου έργου».

«Κοινωνία σε υποθήκη»

Παράλληλα, ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε την πολιτική αλλαγή ως επιβεβλημένη, καθώς «η αδικία έχει γίνει κανόνας. Αν δεν επιστρέψει η δικαιοσύνη δε θα υπάρξει ούτε ευημερία ούτε προκοπή» περιέγραψε και τόνισε ότι η «ερχόμενη εκλογική αναμέτρηση, είναι κυριολεκτικά ένας αγώνας υπέρ βωμών και εστιών». Και αυτό, «γιατί είναι απολύτως παράλογο να συζητάμε εν έτει 2023 για αρπακτικά που ξεσπιτώνουν οικογένειες για 10.000 ευρώ. Είναι παράλογο να ζουν υπό καθεστώς καθημερινής τρομοκρατίας από τις εισπρακτικές δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι, μεροκαματιάρηδες και έμποροι. Είναι παράλογο να συζητάμε για ανάπτυξη και προοπτική με μια κοινωνία σε υποθήκη», όπως είπε.

Θεσμικές παρεμβάσεις

Αναφερόμενος στο σχέδιο του κόμματός του για το ιδιωτικό χρέος, ο κ. Τσίπρας περιέγραψε αρχικά τις «απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις», όπως είπε, δηλαδή:

1. Δημιουργούμε Υφυπουργείο στο Υπουργείο Οικονομικών, με αποκλειστική αρμοδιότητα τη Διαχείριση του Ιδιωτικού Χρέους και της Στεγαστικής Πολιτικής.

2. Συστήνουμε Δημόσια Εποπτική Αρχή για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, που θα υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομικών.

3. Προχωράμε στη δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων Οφειλών και Στεγαστικής Πολιτικής στην Αναπτυξιακή Τράπεζα

Κανόνες για τα funds

Την ίδια ώρα, προανήγγειλε «κανόνες στη λειτουργία των funds». Συγκεκριμένα:

1. Καθιστώντας υποχρεωτική την κατάθεση στη Δημόσια Εποπτική Αρχή του συνόλου των πληροφοριών – δεδομένων και επιχειρηματικών σχεδίων – των τιτλοποιήσεων και αγορών πακέτων δανείων από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.

2. Επιβάλλοντας τη νόμιμη φορολογία στις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.

3. Αναμορφώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων.

4. Αναβαθμίζουμε τα ΚΕΠ δανειοληπτών που υπάγονται στην ΕΓΔΙΧ για τη συμβουλευτική και νομική υποστήριξη των ευάλωτων οφειλετών.

Ως προς τα χαρακτηριστικά της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ για το ιδιωτικό χρέος, αυτά περιλαμβάνουν:

1. Τη συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών

2. Την προστασία από ρευστοποίηση πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης

3. Τη συμμετοχή του Δημοσίου, με την επιδότηση μέρους της ρυθμισμένης οφειλής μέσω του Ταμείου Αναδιαρθρώσεων

4. Την εποπτεία και το συντονισμό της όλης διαδικασίας από την Δημόσια Εποπτική Αρχή.

Περιγράφοντας ακόμη το ποιους αφορά, για ποιες οφειλές και πώς θα δουλεύει όλη η διαδικασία, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ επισήμανε πως αφορά:

· Όλες τις οφειλές προς «θεσμικούς» πιστωτές: Τράπεζες, Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων, Εταιρείες Απόκτησης και Διαχείρισης Απαιτήσεων, Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία.

· Κάθε φυσικό πρόσωπο με ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα που έχει περιέλθει σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Σχετικά με τις προϋποθέσεις απλές και αυτονόητες, χωρίς παραθυράκια για αποκλεισμούς:

· Μόνιμη και γενική αδυναμία ικανοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών

· Απουσία καταδολιευτικής ή απατηλής συμπεριφοράς

· Υποχρέωση ειλικρίνειας, που εξασφαλίζεται με την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου.

Αναφορικά με τις επιμέρους προϋποθέσεις που εξειδικεύονται για την προστασία της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης, θα ισχύουν τα εξής:

· Για την πρώτη κατοικία, το ακίνητο να χρησιμεύει ως κύρια κατοικία ή εν δυνάμει κύρια κατοικία.

· Για την επαγγελματική στέγη, το ακίνητο να χρησιμεύει ως φορολογική και πραγματική έδρα άσκησης κύριας επαγγελματικής δραστηριότητας,

· Για την αγροτική γη, το ακίνητο να ανήκει σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότη

· Το μηνιαίο διαθέσιμο εισόδημα του οφειλέτη να μην ξεπερνάει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%.

· Η αντικειμενική αξία του ακινήτου για να ενταχθεί στη ρύθμιση να μην υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ για τετραμελή οικογένεια.

Τα 2 στάδια της διαδικασίας

Η υλοποίηση της διαδικασίας περνά, την ίδια ώρα, μέσα από δύο στάδια. Το ένα είναι το εξωδικαστικό, με δύο εναλλακτικές επιλογές και το άλλο είναι η προσφυγή στη δικαστική οδό.

Ειδικότερα, στο πρώτο στάδιο της εξωδικαστικής ρύθμισης, κρίσιμο στοιχείο είναι η υποχρεωτικότητα της συμμετοχής του πιστωτή. «Για να το πω απλά, καμία τράπεζα και κανένα πιστωτικό ίδρυμα δεν θα μπορεί πια να κάνει bypass την υποχρέωση του να προτείνει μια βιώσιμη λύση στον οφειλέτη, αντί να προχωρά σε express αναγκαστικές εκτελέσεις και χιλιάδες πλειστηριασμούς», τόνισε ο κ. Τσίπρας.

Τα βήματα είναι τα εξής :

1. Ο οφειλέτης υποβάλλει αίτημα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΕΓΔΙΧ

2. Η συμμετοχή των πιστωτών είναι υποχρεωτική όπως και το αποτέλεσμα της παραγόμενης ρύθμισης.

3. Αν ο πιστωτής δεν συμμετάσχει, τότε ακυρώνεται κάθε πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης.

4. Η όλη διαδικασία διενεργείται μέσα από ηλεκτρονική πλατφόρμα. Με αντικειμενικότητα, γρήγορη, εύκολη και αξιόπιστη συλλογή δεδομένων και πραγματοποίηση διασταυρώσεων, με ταχύτητα στην έκδοση ρύθμισης, χωρίς κόστος για τον δανειολήπτη.

Οι εναλλακτικές

Από αυτό το πρώτο εξωδικαστικό στάδιο, προκύπτουν δύο εναλλακτικές διαδρομές από τη στιγμή που μπαίνουμε στο πλαίσιο της ρύθμισης:

Διαγραφή χρέους

Πρώτη εναλλακτική, είναι η ρύθμιση της οφειλής με μεγάλη διαγραφή μέρους της, αλλά σύντομη διάρκεια αποπληρωμής. Αυτή η κατηγορία, αφορά ήδη μεταβιβασθέντα στεγαστικά δάνεια που τα διαχειρίζονται εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων. Και περιλαμβάνει:

· Διαγραφή οφειλής.

· Πρόβλεψη για κρατική επιδότηση ως και 50% για την εξυπηρέτηση της εναπομείνασας οφειλής, με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια.

· Σύντομη διάρκεια αποπληρωμής από 5 έως 10 έτη, με βάση την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.

Χρονική επέκταση με χαμηλές δόσεις

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δε δύναται να ακολουθήσει τη βραχυχρόνια ρύθμιση, προχωράμε στην δεύτερη εναλλακτική: Τη ρύθμιση της οφειλής με μακρόχρονη διάρκεια αποπληρωμής και χαμηλές δόσεις. Σε αυτή την περίπτωση:

Καταβάλλεται το εκατό τοις εκατό (100%) της αντικειμενικής αξίας του προστατευόμενου ακινήτου, σε μηνιαίες ισόποσες δόσεις. Η αξία προσδιορίζεται από την εκκαθαριστική δήλωση ΕΝΦΙΑ και όπου αυτή δεν υπάρχει, από την εκτίμηση συμβολαιογράφου.

Σε περίπτωση που η αντικειμενική αξία είναι μεγαλύτερη από το οφειλόμενο ποσό, καταβάλλεται το οφειλόμενο ποσό σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις.

· Η διάρκεια της ρύθμισης κυμαίνεται από 10 έως 35 έτη, κάτι που εξαρτάται από την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.

· Εξασφαλίζεται σταθερό χαμηλό επιτόκιο (ίσο με 2%).

· Και όσον αφορά τις δόσεις, μια σημαντική παράμετρος. Γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι υπάρχουν χιλιάδες περιπτώσεις που η ρύθμιση βγήκε, αλλά το μηνιαίο ποσό ήταν αδύνατο να καταβάλλεται με συνέπεια λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος.

Μηνιαία δόση στα 3/10 εισοδήματος

Για το λόγο αυτό, υπάρχει η δικλείδα, ώστε η μηνιαία δόση υπολογισμένη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού, να μην ξεπερνά τα 3/10 του εισοδήματος. Επιπλέον, για τις πιο ευάλωτες κατηγορίες οφειλετών, η χορήγηση ρύθμισης συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων, για να μη χαθεί η ρύθμιση.

Τα όρια ευαλωτότητας που ισχύουν σύμφωνα με το σχετικό νόμο 4472 που ψηφίσαμε το 2017, διευρύνονται κατά 50% προκειμένου να αφορά ακόμα περισσότερους συμπολίτες μας, δεδομένης και της αύξησης του κόστους διαβίωσης.

Δεύτερο στάδιο η δικαστική προσφυγή

Το δεύτερο στάδιο, το οποίο αφορά τη δικαστική προσφυγή. Είναι η καταφυγή που προβλέπεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

· Για τον οφειλέτη, εάν παρά την υποχρεωτικότητα, τελικά οι δανειστές για οποιοδήποτε λόγο δεν συμμετάσχουν στο εξωδικαστικό στάδιο, ή εάν θεωρεί ότι εσφαλμένως απορρίφθηκε η αίτηση ρύθμισης στον εξωδικαστικό, ή εάν κρίνει αιτιολογημένα την ρύθμιση ως μη βιώσιμη ή εσφαλμένη και επιθυμεί εξατομικευμένη κρίση από δικαστή, υποβάλλοντας σχετική πρόταση.

· Για τον πιστωτή, αν διαφωνεί με την απόφαση υπαγωγής του οφειλέτη στον εξωδικαστικό, θεωρώντας ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου.

· Για όλες αυτές τις περιπτώσεις, θα υπάρχει ειδική σύντομη προθεσμία εκδίκασης των σχετικών υποθέσεων στο πλαίσιο της εκουσίας δικαιοδοσίας.

ΠΝΠ για την αναστολή των πλειστηριασμών

«Μέχρι την έναρξη εφαρμογής της λύσης όμως δε θα αφήσουμε κανέναν στο κενό: Η πρώτη ενέργεια θα είναι να προχωρήσουμε αμέσως με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, στην αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης, με βάση τα παραπάνω εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για διάστημα τριών μηνών, έως ότου δηλαδή τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών» υποστήριξε ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, σημειώνοντας με νόημα πως «ο στόχος προφανής, να κλείσουμε και την τελευταία κερκόπορτα στους επιτήδειους που εποφθαλμιούν την περιουσία των Ελλήνων πολιτών και πιθανά να σχεδίαζαν ένα ρεσάλτο της τελευταίας στιγμής πριν επανέλθει η δικαιοσύνη και η λογική σε αυτό τον τόπο». «Το πάρτι θα τελειώσει. Η δικαιοσύνη θα επιστρέψει παντού», δήλωσε.

Ρύθμιση για το ελβετικό φράγκο

Τέλος, ειδική μέριμνα έχει ληφθεί και για πάνω από 70.000 δανειολήπτες, που έλαβαν στεγαστικά δάνεια σε Ελβετικό φράγκο, καθώς όπως προανήγγειλε ο κ. Τσίπρας θα έρθει «νομοθετική ρύθμιση ώστε προστατευτεί η πρώτη κατοικία τους και να ρυθμιστεί η οφειλή τους με βιώσιμο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ισοτιμία τη περίοδο που έλαβαν το δάνειο, αλλά και το ποσό που έχουν ήδη αποπληρώσει».

Μέρος της προγραμματικής συμφωνίας

Πέρα από τα τεχνικά χαρακτηριστικά, ωστόσο, της πρότασης του κόμματός του για το ιδιωτικό χρέος, «η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ στις 21 Μαΐου θα ανοίξει το δρόμο την επομένη ημέρα, για προοδευτική κυβέρνηση συνεργασίας» σημείωσε ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, γνωστοποιώντας ότι «η πρόταση αυτή θα αποτελέσει από τη πλευρά μας βασικό σημείο αλλά και προϋπόθεση προγραμματικής συμφωνίας». «Με τη συμφωνία των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου αυτή η πρόταση να γίνει η πρώτη νομοθετική παρέμβαση της νέας προοδευτική κυβέρνησης της χώρας», κατέληξε ο κ. Τσίπρας.

«Στα τέσσερα χρόνια ΝΔ εκτοξεύτηκε το ιδιωτικό χρέος»

Τόνισε ότι στα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ το ιδιωτικό χρέος έχει αυξηθεί κατά περίπου 40 δισ., τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην ελληνική οικονομία ανέρχονται πλέον σε 111 δισ. ευρώ., συνολικά, 4.200.000 πολίτες έχουν μη εξυπηρετούμενες οφειλές σε τράπεζες, funds, εφορία και ΕΦΚΑ, ενώ 1 εκατ. τραπεζικοί λογαριασμοί είναι κατασχεμένοι, ότι δημιουργείται μια νέα γενιά κόκκινων δανείων και κατηγόρησε την κυβέρνηση της ΝΔ ότι αντί να επέμβει στο πρόβλημα, το κάνει ακόμη χειρότερο, «επειδή έχει επιλέξει συνειδητά να ευνοήσει τη μεγαλύτερη αναδιανομή περιουσίας στη πατρίδα μας από τον Β’ Παγκόσμιο και μετά» και πως «με τις αποφάσεις της ρίχνει στο τζόγο των funds, τη διαθέσιμη περιουσία κάθε ελληνικού νοικοκυριού».

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα, στα τέσσερα χρόνια της ΝΔ:

· το ιδιωτικό χρέος έχει αυξηθεί κατά περίπου 40 δισ.

· τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην ελληνική οικονομία ανέρχονται πλέον σε 111 δισ. ευρώ.

· 4.200.000 πολίτες έχουν μη εξυπηρετούμενες οφειλές σε τράπεζες, funds, εφορία και ΕΦΚΑ.

· 1 εκατ. τραπεζικοί λογαριασμοί είναι κατασχεμένοι.

· δημιουργία νέας γενιάς κόκκινων δανείων.

Αναζητώντας τις αιτίες, «η κυβέρνηση της ΝΔ έχει επιλέξει

συνειδητά να ευνοήσει τη μεγαλύτερη αναδιανομή περιουσίας στη πατρίδα μας από τον πόλεμο και μετά» ανέφερε ο κ. Τσίπρας, απαριθμώντας προς αυτήν την κατεύθυνση:

1. τον πτωχευτικό Κώδικα του 2020, με τον οποίο καταργήθηκε οριζόντια η προστασία της κύριας κατοικίας.

2. τον Εξωδικαστικό μηχανισμό στον οποίο δεν προβλέφθηκε καμία δεσμευτικότητα συμμετοχής των πιστωτών, τραπεζών και funds,

3. το σχέδιο «Ηρακλής», με βάση το οποίο οι μεταβιβάσεις των δανείων από τράπεζες σε funds συνδέθηκαν με τον νόμο 3156 του 2003, που απαλλάσσει από τη φορολογία τα funds και δεν υποχρεώνει σε πρόταση ρύθμισης.

«Μια χώρα στον πυρήνα της Ευρώπης μετατρέπεται σε Άγρια Δύση», όπως σχολίασε ο κ. Τσίπρας, προσθέτοντας πως «τα funds πλέον ελέγχουν περίπου 700.000 ακίνητα αξίας άνω των 40 δισ. ευρώ». Σε αυτό το πλαίσιο, «η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου έδωσε τη δυνατότητα στις Εταιρείες Διαχείρισης να προχωρούν σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης χωρίς προηγούμενη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη, αφαιρώντας και την ελάχιστη δικονομική δυνατότητα προστασίας» σημείωσε ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, συμπληρώνοντας πως «η χώρα κυβερνάται από μια κυβέρνηση που έχει στρατηγική την αναδιανομή σε λίγους και ισχυρούς, σε funds και σε ημέτερους μπαταχτσήδες επιχειρηματίες».

Ταυτόχρονα, ο κ. Τσίπρας έκανε ιδιαίτερη αναφορά σε υποθέσεις βουλευτών της ΝΔ που είδαν το φως της δημοσιότητας, λέγοντας πως «η ΝΔ είναι ένα κόμμα που βουλευτές του, όπως ο κ. Πάτσης χτίζουν περιουσίες, υφαρπάζοντας το μόχθο και τα σπίτια των Ελλήνων. Υπουργοί όπως ο κ. Παπαθανάσης “καθαρίζουν” με μόλις 50.000 ευρώ, χρέη ύψους 2 εκατομμυρίων. Ένα κόμμα που χρωστάει 400 εκατ. ευρώ. Ένα υπουργικό συμβούλιο που χρωστάει συνολικά 12 εκ. Ευρώ». Στον αντίποδα, «την ίδια ώρα οι τράπεζες πιέζουν και οι εισπρακτικές τρομοκρατούν κάθε οικογενειάρχη που πήρε ένα στεγαστικό και κάθε επιχειρηματία που με κόπο ζωής, προχώρησε σε μια επένδυση για επιχείρηση του. Αρνούνται το αυτονόητο, την τροπολογία που καταθέσαμε, να δηλώνεται στο πόθεν έσχες όχι μόνο το ύψος των δανείων αλλά και οι ρυθμίσεις τους» εξήγησε ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, υποστηρίζοντας πως «οι “Παπαθανάσηδες” είναι ο κανόνας, και όχι η εξαίρεση».