Explainer: Τι κρύβεται πίσω από τις εντάσεις Κίνας – Ταιβάν

Η ενοποίηση ελλοχεύει στο επίκεντρο του νέου γύρου εντάσεων  ανάμεσα στις δύο χώρες. Η Κίνα διεκδικεί δυναμικά την πραγματοποίηση του παλαιού ζητούμενο για την de facto ενοποίηση, ενώ η Ταιβάν κινείται προς τη κατεύθυνση ενός σύγχρονου φιλελεύθερου και ανεξάρτητου κράτους.

Σημειώνουμε πως, σε αντίθεση προς μια διάχυτη περί του αντιθέτου ιδέα, η Ελλάδα αρνείται να αναγνωρίσει την Ταιβάν ως ανεξάρτητο κράτος, παρά την δυτικόστροφη πορεία που αυτή ακολουθεί. Η χώρα μας αναγνωρίζει μόνον την Κίνα και το υπουργείο Εξωτερικών επισημαίνει επ’ αυτού ότι «η Ελλάδα, σεβόμενη την πολιτική της “μίας Κίνας”, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένου του συνόλου των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγνωρίζει ως κράτος μόνο τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και, ως εκ τούτου, δεν διατηρεί διπλωματικές σχέσεις με την Ταϊβάν/Κινεζική Ταϊπέι.

Η κινεζική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η Ταιβάν είναι επαρχία της Κίνας και δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να την πάρει με τη βία.

Ιστορικά, στο τέλος του κινεζικού εμφυλίου πολέμου το 1949, η ηττημένη κυβέρνηση Κουομιντάνγκ κατέφυγε στο νησί της Ταιβάν, εγκαθιδρύοντας την κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Κίνας (ROC) στην εξορία. Στην ηπειρωτική χώρα το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) ίδρυσε τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Από τη δεκαετία του 1970 και μετά, πολλά έθνη άρχισαν να αλλάζουν τους επίσημους δεσμούς τους από το ROC στο Πεκίνο, και σήμερα λιγότερες από 15 παγκόσμιες κυβερνήσεις αναγνωρίζουν το ROC (Ταιβάν) ως χώρα.

Το ΚΚΚ δεν κυβέρνησε ποτέ την Ταιβάν και από το τέλος του εμφυλίου πολέμου η Ταιβάν απολάμβανε de facto ανεξαρτησία. Από τη δεκαετία του 1980 που έληξε η μακρόχρονη περίοδος του στρατιωτικού νόμου, η Ταιβάν έχει επίσης εξελιχθεί σε μια ζωντανή δημοκρατία με ελεύθερες εκλογές και μέσα ενημέρωσης.

Όμως η ενοποίηση είναι βασικός στόχος του Κινέζου ηγέτη, Σι Τζινπίνγκ. Η πρόεδρος του νησιού, Τσάι Ινγκ – γουέν, τόνισε πως η Ταιβάν είναι ήδη μια κυρίαρχη χώρα που δεν χρειάζεται να κηρύξει ανεξαρτησία, αλλά το Πεκίνο θεωρεί τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της Ταιβάν ως αυτονομιστική.

Υπό την κυριαρχία του Σι, η επιθετικότητα προς την Ταιβάν έχει αυξηθεί και οι αναλυτές πιστεύουν ότι η απειλή εισβολής βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών. Τα τελευταία χρόνια, ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός έχει στείλει εκατοντάδες πολεμικά αεροσκάφη στη ζώνη αναγνώρισης αεράμυνας της Ταιβάν, ως μέρος των πολύ αυξημένων δραστηριοτήτων της «γκρίζας ζώνης», οι οποίες είναι γειτονικές με τη μάχη αλλά δεν ανταποκρίνονται στο κατώφλι του πολέμου. Η Ταιβάν εργάζεται για τον εκσυγχρονισμό του στρατού της και αγοράζει μεγάλο αριθμό στρατιωτικών μέσων και όπλων από τις ΗΠΑ με την ελπίδα ότι μπορεί να αποτρέψει τον Σι και το ΚΚΚ από το να κάνουν μια κίνηση.