Τσαβούσογλου: Να καθοριστεί η κυριαρχία ορισμένων νησιών του Αιγαίου

Στο πώς αντιλαμβάνεται στο πιο κρίσιμο επίπεδο – σε αυτό της πράξης – την αξιοποίηση της θετικής ατμόσφαιρας αναφέρθηκε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε συνέντευξη που παραχώρησε στο δίκτυο Haber.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας επιχειρηματολόγησε υπέρ μια λύσης  – πακέτο ανάμεσα στις δύο χώρες, στην οποία περιλαμβάνονται όμως ζητήματα αποκλειστικά τουρκικού – επεκτατικού ενδιαφέροντος, με αιχμή του δόρατος νησιά του Αιγαίου πελάγους.

Ορισμένα από αυτά τα νησιά έχουν αμφισβητούμενο νομικό καθεστώς και πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο απευθείας συνομιλιών, όπως είχε προναγγείλλει ο Ιμπραήμ Καλίν και είχε εμμέσως αφήσει να εννοηθεί ο Νίκος Δένδιας. Το ενδεχόμενο της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο δεν αποκλείεται αλλά τίθεται ως δευτερεύουσα προοπτική.

Μετά τις εκλογές, οι Τούρκοι καλούν λοιπόν την Ελλάδα σε διάλογο με αντικείμενο νησιά του Αιγαίου, με διαδικαστική μέθοδο τις συνομιλίες (άτυπες, διερευνητικές, συμβουλευτικές) και με προϋπόθεση τη μείωση της παρουσίας της πολεμικής αεροπορίας από τους Ελληνικούς αιθέρες.

Αναλυτικά, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας έκανε τις ακόλουθες δηλώσεις:

«Για να είναι διαρκής αυτή η θετική ατμόσφαιρα χρειάζεται να γίνουν βήματα για την επίλυση ζητημάτων που έμειναν επί χρόνια άλυτα. Κατ’ αρχάς για να γίνουν αυτά τα βήματα θα πρέπει να διατηρήσουμε αυτή τη θετική ατμόσφαιρα. Δηλαδή, τα δύο συνδέονται στην πραγματικότητα μεταξύ τους. Για να διατηρηθεί η θετική ατμόσφαιρα θα πρέπει κατ’ αρχάς να αποφεύγονται οι εντάσεις στο Αιγαίο. Θα πρέπει να σταματήσουν οι παραβιάσεις.

Επίσης, στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να προωθήσουμε τη συνεργασία. Δεν επιβουλευόμαστε τα δικαιώματα κανενός, αλλά πάντα θα προστατεύουμε τα δικαιώματα τα δικά μας και της “Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου”. Αλλά στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν η Ελλάδα, η Κύπρος (και λέω Κύπρος αναφερόμενος και στις δύο πλευρές), το Ισραήλ – υπάρχουν πολλές χώρες, όχι μόνο εμείς – η Αίγυπτος, ο Λίβανος, η Συρία (όταν υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες), η Λιβύη, η Παλαιστίνη. Τελικά, πρέπει να προσανατολιστούμε προς τη συνεργασία.

Όσον αφορά στα θέματα του Αιγαίου, υπάρχουν τα νησιά που είναι αμφισβητούμενου καθεστώτος, υπάρχουν οι παραβιάσεις στις οποίες αναφέρθηκα προηγουμένως, υπάρχει το ζήτημα του εναέριου χώρου – έχουν διεκδικήσεις για πάνω από 6 μίλια, στα 10 μίλια. Επιπλέον, υπάρχουν κάποιες δηλώσεις για επέκταση των χωρικών υδάτων από τα 6 στα 12 μίλια. Όλα αυτά είναι αντικείμενα διαφωνιών. Θέματα που δεν επιλύθηκαν επί χρόνια.

Τώρα, με αυτή τη θετική ατμόσφαιρα πρέπει αυτά να τα διαπραγματευτούμε και να αποφασίσουμε το πώς θα τα λύσουμε. Θα τα λύσουμε με διαπραγματεύσεις; Θα τα πιάσουμε ένα-ένα; Κατά την άποψή μου πρέπει να λυθούν ως πακέτο. Γιατί αν λύσεις το ένα και δεν λύνεις το άλλο και ένταση θα συνεχιστεί. Είναι μεταξύ τους συνδεδεμένα. Ως εκ τούτου δεν αρκεί να λυθεί μόνο το ένα (πρόβλημα).

Είτε “εμείς δεν μπορούμε να αναλάβουμε το πολιτικό κόστος”… Πιθανώς… Και στο παρελθόν έγινε. Από την ελληνική πλευρά. Είναι και για την Τουρκία ευαίσθητο θέμα, αλλά στην ελληνική πλευρά η πίεση είναι μεγαλύτερη. Θα προσφύγουμε στο Διεθνές Δικαστήριο;

Αλλά και για να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο Τουρκία και Ελλάδα πρέπει να συμφωνήσουν. Και σε αυτό το σημείο δεν πρέπει να συμπεριφερθούμε επιλεκτικά. Πρέπει να προσφύγουμε για το σύνολο των ζητημάτων, αν θα γίνει κάτι τέτοιο. Είτε… μήπως θα επιλεγεί μια εναλλακτική οδός; Άλλωστε δεν υπάρχει λόγος να συζητάμε για σύγκρουση ή άλλες εναλλακτικές.

Εν τέλει, για να έχει διάρκεια αυτή η θετική ατμόσφαιρα πρέπει να κάνουμε βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Οι συνομιλίες, που αρχικά τις ονομάσαμε διερευνητικές και μετά συμβουλευτικές, δυστυχώς άρχισαν πριν από εμάς, συνεχίστηκαν και στη δική μας περίοδο, έγιναν αμοιβαίες προτάσεις γίνονται συναντήσεις, αλλά δεν υπήρξαν συγκεκριμένα βήματα.

Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε προεκλογικό κλίμα. Τόσο εμείς, όσο στην Ελλάδα. Κατά την άποψή μου, μετά τις εκλογές τόσο για το Κυπριακό όσο και για τα άλλα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, να κάνουμε άτυπες συνομιλίες και στη συνέχεια να κάνουμε βήματα για το πώς θα τα επιλύσουμε.

Όσο δεν επιλύονται αυτά το προβλήματα, δημιουργείται για κάποιο διάστημα μία θετική ατμόσφαιρα και στη συνέχεια γίνεται μία παραβίαση, δημιουργούνται εντάσεις στον αέρα, από εκείνες που κάποτε λέγαμε αερομαχίες (dogfights). Θεός φυλάξει μπορεί να έχουμε κάποιο ατύχημα. Τελικά όλα μπορούν να συμβούν και αυτή η θετική ατμόσφαιρα να χαθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα».