Έλληνες μετανάστες στο Σουδάν

Σε 4.500 φθάνει ο σημερινός αριθμός των μελών της ελληνικής παροικίας στο Σουδάν. Οι ρίζες της ελληνικής παρουσίας στην φιλόξενη αφρικανική χώρα ανατρέχουν στο δεύτερο μισό του προπερασμένου αιώνα, ενώ, στις ημέρες μας, οι «Έλληνες του Σουδάν» περιγράφονται ως ιδιαίτερα ενεργοί στην εμπορική και κοινωνική ζωή του Χαρτούμ.

Στα τέλη του 1880 βρίσκονται εγκατεστημένοι στο Σουδάν περί τους 135 Έλληνες, που συγκροτούν από τις πρώτες παροικίες στην αφρικανική χώρα. Στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, ωστόσο, είναι που καταγράφεται η πρώτη μαζική παρουσία Ελλήνων. Πρόκειται κυρίως για εμπόρους, οι οποίοι κινούνται δυναμικά και προς τα δυτικά της χώρας, στην Αίγυπτο.

Στη συνέχεια συγκροτείται η ελληνική κοινότητα του Χαρτούμ, ενώ τα αμέσως επόμενα χρόνια συστάθηκαν διάφορα Σωματεία (Καρπαθιανός Σύλλογος, Ηπειρωτική Αδελφότητα, Προσκοπικός Σύνδεσμος), η Φιλόπτωχος, η Ελληνική Λέσχη, ο Αθλητικός Σύλλογος, η Τράμπειος Σχολή (1923) και η Κοντομιχάλειος Σχολή, όπως αναφέρεται από έναν Έλληνα από το Σουδάν, τον Κώστα Μητσάκη.

Σχεδόν ταυτόχρονα ιδρύθηκαν κοινότητες, σχολεία και εκκλησίες και σε άλλες πόλεις του Σουδάν (Atbara, Port Sudan, Wad Medani, Gedaref, Juba, Wadi Halfa).

Στη δεκαετία του 1960, ο συνολικός αριθμός των Ελλήνων του Σουδάν έφτασε τους 10.000, από τους οποίους οι 6.000 διέμεναν στο Χαρτούμ.

Οι μεγαλύτερες εμπορικές εταιρείες και εργοστάσια του Σουδάν ανήκαν την εποχή εκείνη σε Έλληνες. Όμως, τέλη της δεκαετίας του 1960, αρχίζει η συρρίκνωση των ομογενών μας, με κυριότερη αιτία την επιβολή ποικίλων περιορισμών από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, με αποκορύφωμα την εθνικιστική εκστρατεία του προέδρου Γκααφάρ Νιμέιρι, στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Σήμερα, το ελληνικό στοιχείο του Σουδάν έχει πλέον συρρικνωθεί σε 200 άτομα (όλοι σχεδόν κάτοικοι Χαρτούμ), οι οποίοι προσπαθούν να διατηρήσουν την ελληνικότητά τους, τα σχολεία, τα θρησκευτικά μνημεία και τα ελάχιστα ιδρύματα που έχουν απομείνει.

Στον χώρο της Ελληνικής κοινότητας του Χαρτούμ βρίσκονται τα εκπαιδευτικά ιδρύματα Τράμπειος και Κοντομιχάλειος Σχολή, ενώ δίπλα ακριβώς ορθώνεται και η ορθόδοξη εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, που χτίστηκε το 1908.

Στον ελλαδικό χώρο δεσπόζει η παρουσία του Σωματείου «Ένωση των εκ Σουδάν Ελλήνων». Συγκεκριμένα, το 1966, οι επαναπατρισθέντες Έλληνες του Σουδάν αποφάσισαν να συγκροτήσουν σωματείο, με βασικό σκοπό την διατήρηση των άρρηκτων δεσμών φιλίας και αισθημάτων, που αναπτύχθηκαν στην χώρα του Σουδάν.