Die Zeit: Τι είναι οι μάχες στο Σουδάν;

Ποιος πολεμάει ποιον στο Σουδάν;

Αυτό που κάποιοι φοβόντουσαν, αλλά οι περισσότεροι δεν ήθελαν να πιστέψουν μέχρι το τέλος, ξεκίνησε στο Σουδάν προχθές Σάββατο ανάμεσα στον σουδανικό στρατό και την παραστρατιωτική οργάνωση Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF), αν και δεν είναι σαφές ποιος έριξε τους πρώτους πυροβολισμούς. Πίσω από τον επικείμενο εμφύλιο πόλεμο  κρύβεται μια μάχη εξουσίας μεταξύ του αρχηγού του στρατού Αμπντέλ Φατάχ αλ – Μπουρχάν και του επικεφαλής της RSF Μοχάμεντ Χμαντά Νταγλο, γνωστού στο Σουδάν με το προσωνύμιο «Χεμέντι». Το καλά εξοπλισμένο RSF , που υπολογίζεται σε 100.000, αναπτύχθηκε από τους Janjaweed, τις πολιτοφυλακές του ιππικού που κάποτε δούλευαν μαζί με τον στρατό για την κατάπνιξη εξεγέρσεων στην περιοχή του δυτικού Νταρφούρ, διαπράττοντας πολλά εγκλήματα κατά αμάχων.

Τόσο ο αλ Μπουρχάν όσο και ο Χεμέντι ήταν κάποτε στενοί έμπιστοι του δικτάτορα Ομάρ – αλ – Μπασίρ., μέχρι που τον καθαίρεσαν το 2019 υπό την πίεση ενός ευρέος κινήματος διαμαρτυρίας. Και οι δύο συνήψαν μια κυβερνητική συμμαχία με τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, αλλά πραγματοποίησαν ένα άλλο πραξικόπημα το 2021, λίγο πριν η εξουσία έπρεπε να περάσει σε μια καθαρά πολιτική κυβέρνηση. Και οι δύο είναι σκληροί ανταγωνιστές.

Τι πυροδότησε τις μάχες στο Σουδάν;

Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο αλ Μπουρχάν, ο Χεμέντι και ένας συνασπισμός δυνάμεων της αντιπολίτευσης συμφώνησαν και πάλι να μεταβούν στην πολιτική κυβέρνηση, δηλαδή σε πολιτική λύση. Η συμφωνία υποστηρίχθηκε επίσης από την αποστολή του ΟΗΕ στο Σουδάν με επικεφαλής τον Γερμανό Volker Perthes. Όμως οι λεπτομέρειες παρέμειναν αμφιλεγόμενες. Ο Χεμένττι αντιτάχθηκε στην ένταξη των παραστρατιωτικών του στον τακτικό στρατό. Οι εντάσεις μεταξύ του Αλ – Μπουρχάν και του αρχηγού των RSF έχουν κλιμακωθεί τις τελευταίες εβδομάδες μετά την ανάπτυξη μονάδων του Χεμέντι στο Merowe, στα βόρεια του Χαρτούμ. Τόσο ο στρατός όσο και οι παραστρατιωτικοί ελέγχουν μεγάλα τμήματα των φυσικών πόρων και της οικονομίας της χώρας, τα οποία πολλοί βλέπουν ως το μεγαλύτερο εμπόδιο για τον πραγματικό εκδημοκρατισμό. Ο Hemedti θεωρείται ο νονός του λαθρεμπορίου χρυσού και έχει επίσης τεράστια κέρδη στέλνοντας μισθοφόρους σε μέρη όπως η Υεμένη και η Λιβύη.

Πού ακριβώς γίνονται μάχες στο Σουδάν;

Οι μονάδες των RSF και ο στρατός βρίσκονται σε πόλεμο σε αρκετές περιοχές της χώρας: στην περιοχή του Νταρφούρ, στο Al-Ubayyid, στο οικονομικά σημαντικό λιμάνι του Μπουρ Σουδάν και σε άλλες πόλεις στα ανατολικά της χώρας και στο Χαρτούμ. Ακριβώς επειδή οι μάχες διεξάγονται σε αστικές περιοχές, ο άμαχος πληθυσμός πλήττεται μαζικά. Και οι δύο πλευρές χρησιμοποιούν βαρύ πυροβολικό, ο στρατός χρησιμοποιεί επίσης μαχητικά βομβαρδιστικά.

Υπάρχουν πιθανότητες κατάπαυσης του πυρός στο Σουδάν;

Για μια φορά, η διεθνής κοινότητα αντέδρασε με μία φωνή και απαίτησε από τον Αλ – Μπουρχάν και τον Χεμέντι να προβούν άμεσα σε κατάπαυση του πυρός. Όχι μόνο ο άμαχος πληθυσμός του Σουδάν, αλλά και οι γειτονικές χώρες φοβούνται έναν εμφύλιο πόλεμο που θα πυροδοτήσει μετακίνηση προσφύγων. Μεταξύ άλλων, οι αρχηγοί κρατών της Κένυας και του Νοτίου Σουδάν, Γουίλιαμ Ρούτο και Σάλβα Κίρ, θέλουν τώρα να μεσολαβήσουν στο Χαρτούμ. Το πότε είναι ασαφές. Το αεροδρόμιο βρίσκεται υπό πυρά μέχρι νεωτέρας. Ο Αλ – Μπουρχάν έχει ανακηρύξει έκτοτε την RSF ομάδα ανταρτών και διέταξε τη διάλυσή της, η οποία μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μια στρατιωτική νίκη.  Οι συνομιλίες ή ακόμα και η κατάπαυση του πυρός φαίνονται πολύ μακριά για την ώρα.