Με 13 ηλεκτρικές διασυνδέσεις, επενδύσεις που αγγίζουν τα 5 δισ. ευρώ, η Ελλάδα θωρακίζεται ενεργειακά.
Πρόκειται για έργα του ΑΔΜΗΕ τα οποία υλοποιούνται και μέχρι το 2030 θα ενισχύσουτν τις αντοχές του συστήματος ηλεκτρισμού ενώ ταυτόχρονα θα καταστήσουν τη χώρα κόμβο μεταφοράς πράσινης ενέργειας προς την Ευρώπη.
Από τις 13 ηλεκτρικές διασυνδέσεις οι έξι αφορούν στην ασφάλεια κατά κύριο λόγο των νησιών και οι επτά στην αύξηση της χωρητικότητας των γραμμών μεταφοράς με γειτονικές χώρες. Στην τελευταία κατηγορία των έργων περιλαμβάνονται και νέες διασυνδέσεις όπως με την Αίγυπτο και την Κύπρο
Η πορεία των σημαντικών έργων που υλοποιεί ο Διαχειριστής έχει ως εξής:
Διασύνδεση Κρήτης-Αττικής Το μεγαλύτερο έργο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που υλοποιείται αυτή τη στιγμή στη χώρα, με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ, προχωρά στο θαλάσσιο και στο χερσαίο τμήμα του.
Οι εργασίες μελέτης – κατασκευής από τους αναδόχους βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Συγκεκριμένα, όσον αφορά στους Σταθμούς Μετατροπής, έχει ολοκληρωθεί η παραγωγή του μεγαλύτερου μέρους του εξοπλισμού τους ενώ έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί οι εργασίες θεμελίωσης των κτιρίων και έχει ξεκινήσει η ανέγερσή τους. Αναφορικά με την πρόοδο του καλωδιακού τμήματος, έχει ολοκληρωθεί η παραγωγή όλων των τμημάτων των καλωδίων (υποβρύχιων και υπόγειων). Επίσης, έχει ολοκληρωθεί η πόντιση των δύο πόλων (Ανατολικού και Δυτικού, 2 x 336χλμ) βάσει χρονοδιαγράμματος καθώς και η πόντιση των οπτικών ινών στο σύνολό της. Η προστασία των υποβρυχίων καλωδίων αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2ο τρίμηνο του 2023. Τέλος, βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή του υπόγειου τμήματος της όδευσης από το ΚΥΤ Κουμουνδούρου προς το σημείο προσαιγιάλωσης στην Αττική, όπου έχει ολοκληρωθεί περίπου το 80% της υποδομής καθώς και το 40% της τοποθέτησης καλωδίων. Στην περίπτωση της Κρήτης, οι εργασίες οδοποιίας βρίσκονται σε εξέλιξη και οι εργασίες υποδομής για την εγκατάσταση των καλωδίων αναμένονται να ξεκινήσουν.
Παράλληλα, αναφορικά με τη χρηματοδότηση μέσω επιχορήγησης, εντός του 2023 το έργο αναμένεται να ενταχθεί για συγχρηματοδότηση σε επιχειρησιακό πρόγραμμα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, αντλώντας έτσι σημαντικούς πόρους και μειώνοντας, κατά ένα πολύ μεγάλο βαθμό, το κόστος του έργου μείζονος σημασίας για τον Έλληνα καταναλωτή.
Ηλεκτρική διασύνδεση Κυκλάδων Η τέταρτη και τελευταία φάση της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων αφορά στη διασύνδεση της Σαντορίνης, της Φολεγάνδρου, της Μήλου και της Σερίφου και συγχρηματοδοτείται από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το πρώτο σκέλος της διασύνδεσης (Σαντορίνη-Νάξος) έχει εισέλθει πλέον σε φάση κατασκευής με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2023. Το καλοκαίρι του 2022 ποντίστηκε το ηλεκτρικό καλώδιο μεταξύ των δύο νησιών, ενώ εντατικά προχωρούν οι εργασίες για την ανέγερση του Υποσταθμού Υψηλής Τάσης στην υπό διασύνδεση Σαντορίνη. Τον Νοέμβριο του 2022 ολοκληρώθηκαν οι διαγωνισμοί και τον Φεβρουάριο του 2023 υπογράφηκαν οι συμβάσεις των καλωδιακών τμημάτων και για τα υπόλοιπα τρία νησιά των ΝΔ Κυκλάδων (Φολέγανδρος, Μήλος, Σέριφος) που θα ενσωματώσουν το σύνολο του νησιωτικού συμπλέγματος στο Σύστημα Υψηλής Τάσης έως το 2025.
Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των Κυκλάδων θα δώσει τη δυνατότητα ανάπτυξης μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 332MW στα νησιά , επιτυγχάνοντας ένα πιο σταθερό, πράσινο και οικονομικό ενεργειακό μείγμα για το νησιωτικό σύμπλεγμα.
Το έργο συγχρηματοδoτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Next Generation EU.
Δυτικός Διάδρομος Πελοποννήσου Το τελευταίο τμήμα της διασύνδεσης του ΚΥΤ Μεγαλόπολης με την υφιστάμενη Γραμμή Μεταφοράς 400 kV Αχελώου–Διστόμου προχωρά με την υλοποίηση εναλλακτικής όδευσης στην περιοχή των Καλαβρύτων, κατόπιν αντιδράσεων τοπικών παραγόντων και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2023. Η επέκταση του Συστήματος 400 kV προς τη Μεγαλόπολη θα αυξήσει δραστικά την ικανότητα μεταφοράς προς και από την Πελοπόννησο, ευνοώντας την περαιτέρω ανάπτυξη ΑΠΕ στην περιοχή και ενισχύοντας την ευστάθεια των τάσεων για το Νότιο Σύστημα συνολικά.
Ο συνολικός προϋπολογισμός των παραπάνω έργων ανέρχεται σε 108 εκατ. ευρώ.
Ανατολικός Διάδρομος Πελοποννήσου Το υποέργο της Γραμμής Μεταφοράς 400 kV που θα συνδέσει το υφιστάμενο ΚΥΤ Μεγαλόπολης με το νέο ΚΥΤ Κορίνθου, βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης. Στη παρούσα φάση ολοκληρώνεται η διαδικασία υποβολής προσφορών (Μάρτιος 2023), με στόχο την ανάδειξη Αναδόχου και υπογραφή σύμβασης έως το τέλος Αυγούστου 2023. Η ολοκλήρωση του υπόψη υποέργου αναμένεται εντός του 1ου εξαμήνου του 2026.
Το έργο συγχρηματοδoτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Next Generation EU και με το ΦΕΚ τ΄Δ 494 04-08-2022 χαρακτηρίστηκε ως έργο γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας.
Αναβάθμιση του ΚΥΤ Κουμουνδούρου Οι εργασίες κατασκευής του νέου ΚΥΤ Κουμουνδούρου, τεχνολογίας κλειστού τύπου (GIS), που θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο ΚΥΤ υπαίθριου τύπου, βρίσκονται σε εξέλιξη. Η υλοποίηση του νέου ΚΥΤ Κουμουνδούρου θα εξυπηρετήσει τη σύνδεση του Ανατολικού Διαδρόμου 400 kV Πελοποννήσου, θα αποτελέσει το τερματικό της διασύνδεσης Αττικής-Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα και θα ενισχύσει την αξιοπιστία τροφοδότησης των φορτίων στην (Δυτική κυρίως) Αττική. Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 46 εκατ. ευρώ και η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του αναμένεται εντός του 2023. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με 30 εκατ. ευρώ, ως τμήμα της Γραμμής Μεταφοράς Μεγαλόπολη-Κόρινθος-ΚΥΤ Κουμουνδούρου. Η πλήρης ολοκλήρωση του αναβαθμισμένου ΚΥΤ Κουμουνδούρου αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Το έργο συγχρηματοδoτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Next Generation EU.
Διασύνδεση Σκιάθου Τον Ιούλιο του 2022 η διασύνδεση Σκιάθου-Εύβοιας τέθηκε σε λειτουργία ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια για το σύνολο των βορείων Σποράδων (Σκιάθος, Σκόπελος, Αλόννησος). Το σύνθετο τεχνικό έργο με συνολικό προϋπολογισμό 56,3 εκατ. ευρώ ολοκληρώθηκε σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, παρά το γεγονός ότι συμβασιοποιήθηκε και κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Διεθνείς διασυνδέσεις Ο ΑΔΜΗΕ προτεραιοποιεί τα έργα διεθνών διασυνδέσεων, με στόχο την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα της Ενέργειας και την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού. Στο πλαίσιο αυτό, ο Διαχειριστής:
· Κατασκευάζει το εγχώριο τμήμα της δεύτερης διασύνδεσης Ελλάδας-Βουλγαρίας (Νέα Σάντα-Maritsa), η οποία θα υπετριπλασιάσει τη μεταφερόμενη ενέργεια ανάμεσα στις δύο χώρες
· Εκπονεί μελέτες σκοπιμότητας για τη δεύτερη ενισχυτική διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας ισχύος έως 1 GW, από κοινού με τον Διαχειριστή της γειτονικής χώρας, Terna
· Έχει υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας για την κατασκευή ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Ο ΑΔΜΗΕ συνεργάζεται στενά με τον Διαχειριστή της Αιγύπτου (EETC – Egyptian Electricity Transmission Company) και τον φορέα υλοποίησης ELICA SA ενώ προτίθεται να συμμετάσχει στο έργο και σε επενδυτικό επίπεδο.
Παράλληλα, ο ΑΔΜΗΕ:
· Συμβάλλει στην ωρίμανση και κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Κρήτης, με φορέα υλοποίησης τον EuroAsia Interconnector, διασφαλίζοντας με την τεχνογνωσία που διαθέτει την επιχειρησιακή επάρκεια του έργου. Το καλοκαίρι, ο ΑΔΜΗΕ κατέθεσε Δήλωση Προθέσεων (Letter of Intent) στη διοίκηση του EuroAsia Interconnector για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό 25%, το οποίο θα επιτρέψει στον Διαχειριστή να εμπλακεί πιο ενεργά στην κατασκευή της διασύνδεσης, εισφέροντας ακόμη περισσότερο σε τεχνογνωσία και γενικότερα σε ό,τι αφορά την υλοποίηση του μεγάλου ενεργειακού έργου.
· Επιταχύνει τις διαδικασίες για τη μελέτη της νέας διασύνδεσης Ελλάδας-Αλβανίας, με τη συγκρότηση ομάδας εργασίας, μαζί με τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς της Αλβανίας.
· Ωριμάζει τα σχέδια για την αναβάθμιση της διασύνδεσης Ελλάδας-Τουρκίας, η οποία θα ενισχύσει τη διασύνδεση του Ευρωπαϊκού με το Τουρκικό Σύστημα Μεταφοράς.
· Προωθεί την αναβάθμιση της υφιστάμενης διασύνδεσης με τη Βόρεια Μακεδονία.
Χρήστος Κολώνας/ot.gt