Χαρτούμ: Πυρά λίγο πριν την συμφωνημένη κατάπαυση του πυρός [vid]

Πυροβολισμοί, εκρήξεις και μαχητικά αεροσκάφη ακούστηκαν την Τρίτη στην πρωτεύουσα του Σουδάν, το Χαρτούμ, καθώς ένοπλοι εισέβαλαν σε σπίτια ανθρώπων που εργάζονται για τα Ηνωμένα Έθνη και άλλους διεθνείς οργανισμούς, θραύοντας την 24ωρη κατάπαυση του πυρός, λίγη ώρα αφότου επρόκειτο να τεθεί σε εφαρμογή χθες το απόγευμα, κατόπιν πιέσεων των ΗΠΑ στις αντιμαχόμενες πλευρές.

Όμως τη συμφωνημένη ώρα (στις 19:00 ώρα Ελλάδας), εκρήξεις, στήλες καπνού, η οσμή του καμένου μπαρουτιού και ριπές όπλων ήταν ακόμα εκεί. «Δεν υπάρχει καμιά ένδειξη κατευνασμού στο Χαρτούμ και σε άλλες περιοχές», διαπίστωσε ο ΟΗΕ το βράδυ.

Στρατός και ΔΤΥ έσπευσαν να αλληλοκατηγορηθούν για την «παραβίαση της κατάπαυσης του πυρός». Νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, από την Ιαπωνία όπου βρίσκεται, είπε ότι μίλησε τηλεφωνικά τόσο με τον αρχηγό του στρατού, στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν όσο και με τον ηγέτη της παραστρατιωτικής οργάνωσης Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF), στρατηγό Χαμντάν Νταγκλό, και ζήτησε να σιγήσουν τα όπλα ώστε οι Σουδανοί «να επανενωθούν με ασφάλεια με τις οικογένειές τους» και να λάβουν ανθρωπιστική βοήθεια.

Οι μάχες μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων της χώρας και των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) μαίνονται για τέταρτη ημέρα στο Χαρτούμ, τόσο κοντά στη διοίκηση του στρατού και στο προεδρικό μέγαρο, όσο και σε δύο βάσεις των RSF στα βόρεια και δυτικά της πρωτεύουσας.

Η ιατρική φιλανθρωπική οργάνωση Médecins Sans Frontières (MSF) ανέφερε ότι η έλλειψη ιατρικών προμηθειών, αίματος και ηλεκτρισμού απειλούν τις σωτήριες θεραπείες στο Σουδάν, προσθέτοντας ότι 25 έχουν πεθάνει από τα τραύματά τους στο Βόρειο Νταρφούρ και το τελευταίο νοσοκομείο της δυτικής περιοχής έχει δεχθεί 183 τραυματίες τις τελευταίες 48 ώρες.

❗ Update from Sudan ❗

As of this morning our teams have received 183 wounded people and 25 deaths.

Providing healthcare continues to be difficult due to a lack of supplies. All parties of the conflict must ensure the protection of health personnel and facilities.

— MSF International (@MSF) April 18, 2023

Ένοπλο προσωπικό εισέβαλε σε σπίτια προσωπικού του ΟΗΕ και υπαλλήλων άλλων διεθνών οργανισμών στο κέντρο του Χαρτούμ, σύμφωνα με αναφορές σε εσωτερικό έγγραφο του ΟΗΕ. «Στο Χαρτούμ ένοπλοι ένστολοι, σύμφωνα με πληροφορίες από τις RSF, εισέρχονται στις κατοικίες των ομογενών, χωρίζουν άνδρες και γυναίκες και τους παίρνουν μακριά», αναφέρεται στην έκθεση.

Οι εκκλήσεις της G7, του ΟΗΕ, των ΗΠΑ και άλλων να τερματιστεί η σύγκρουση έπεσαν στο κενό: άνδρες με στολές παραλλαγής, κάποιοι με τουρμπάνια όπως αυτά που φορούν νομάδες στο Νταρφούρ, εξακολουθούν να σκορπούν τρόμο στο Χαρτούμ, ενώ γίνονται αεροπορικά πλήγματα του στρατού σε πυκνοκατοικημένους τομείς.

Πολλοί κάτοικοι έχουν κλειστεί στα σπίτια τους, χωρίς ηλεκτρισμό, ούτε τρεχούμενο νερό, και βλέπουν τα στοκ των τροφίμων τους, αν είχαν, να εξανεμίζονται αφότου η πολιτική σύγκρουση ανάμεσα στους δυο στρατηγούς εκτραχύνθηκε, μεταμορφώθηκε σε πόλεμο το Σάββατο.

Πολιτικοί και διπλωμάτες τους πίεζαν να συμφωνήσουν στο χρονοδιάγραμμα και στους όρους ένταξης των ΔΤΥ στον τακτικό στρατό και την επανέναρξη της διαδικασίας μετάβασης της χώρας στη δημοκρατία. Συμφωνία δεν υπήρξε· οι στρατηγοί έβγαλαν τα όπλα.

Την τέταρτη ημέρα των μαχών, στα ελάχιστα μπακάλικα που απέμεναν ανοιχτά οι καταστηματάρχες παραδέχονταν πως δεν θα αντέξουν πολύ ακόμα, ελλείψει εφοδιασμού. Οι κάτοικοι αρχίζουν να φεύγουν προς την επαρχία, προς νότο, όπου δεν γίνονται μάχες.

Κάτω από έναν ουρανό στον οποίο υψώνονται στήλες μαύρου πυκνού καπνού από τα αρχηγεία του στρατού και των παραστρατιωτικών, άλλοι έψαχναν τρόφιμα, ή μια γεννήτρια.

Στο Χαρτούμ «πάνε τέσσερις μέρες που δεν έχουμε κοιμηθεί», είπε η Ντάλια, 37 ετών.

Τη Δευτέρα, αμερικανική διπλωματική οχηματοπομπή έγινε στόχος πυρών και ο πρεσβευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέστη «επίθεση μέσα στην κατοικία του» στο Χαρτούμ. Η σουδανική διπλωματία –πιστή στον στρατηγό Μπουρχάν– κατηγόρησε τις ΔΤΥ.

Στα νοσοκομεία, απόγνωση

Στο Νταρφούρ, οχυρό του στρατηγού Νταγκλό και των χιλιάδων ανδρών του, που διέπραξαν απερίγραπτες ωμότητες στον πόλεμο στην πολιτεία το 2003, η οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα (Médecins sans Frontières, MSF) ανέφερε πως μέσα σε τρεις ημέρες εισήγαγε 183 τραυματίες, «ανάμεσά τους πολλά παιδιά», στο τελευταίο νοσοκομείο της που συνεχίζει να λειτουργεί.

Είναι αδύνατο να εκτιμηθεί ποιος ελέγχει τι. Οι αντίπαλες πλευρές επιδίδονται σε πόλεμο αντιφατικών ανακοινώσεων, λένε πως έχουν στα χέρια τους το αεροδρόμιο, το προεδρικό παλάτι, το αρχηγείο του γενικού επιτελείου…

Ο στρατός καταγγέλλει «πραξικόπημα» από πλευράς «ανταρτών υποστηριζόμενων από το εξωτερικό», ο «Χαμέτι» μιλά περί αγώνα για «λευτεριά, δικαιοσύνη και δημοκρατία».

Χρησιμοποιεί δηλαδή το σύνθημα της «επανάστασης» του 2019, που ακουγόταν ως πολύ πρόσφατα στις διαδηλώσεις του δημοκρατικού κινήματος, που θέλει η χώρα να τελειώνει με τις στρατιωτικές χούντες, οι οποίες άσκησαν την εξουσία το μεγαλύτερο μέρος της σύγχρονης ιστορίας του μετά την ανεξαρτησία το 1956.

Για τον αιγύπτιο πολιτολόγο Αμρ Σομπάκι, «η τρέχουσα κατάσταση είναι αποτέλεσμα λαθών του καθεστώτος του (Όμαρ ελ) Μπασίρ και της περιόδου μετάβασης στην οποία επρόκειτο, μετά την πτώση του Μπασίρ (το 2019), να υπάρξει ενοποίηση των ένοπλων δυνάμεων».

«Οι πολίτες ήθελαν να κατεδαφίσουν το ancien regime (το παλιό καθεστώς), αλλά αυτό που κατεδαφίστηκε ήταν οι πολιτικές δυνάμεις και ο στρατός», κρίνει.

Η Αίγυπτος, ο γείτονας με επιρροή στο Σουδάν, πολλαπλασιάζει τις επαφές στην περιοχή επιδιώκοντας «την επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

Από την πλευρά του, ο Αμπντέλ Φατάχ Αλ Μπουρχάν βλέπει τον Ντάγκλο ως «καταζητούμενο» και ο αρχηγός της παραστρατιωτικής RSF ξεκαθαρίζει ότι ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων του Σουδάν «θα πεθάνει» εάν δεν οδηγηθεί ενώπιον της Δικαιοσύνης. Και οι δύο έχουν συμμάχους στη φαρέτρα τους.

Ο ντε φάκτο ηγέτης του Σουδάν, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Μπουρχάν απολαμβάνει τη στήριξη της, συνορεύουσας με το Σουδάν, Αιγύπτου εδώ και καιρό ενώ, ο επικεφαλής της RSF υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και έχει ισχυρούς δεσμούς με τη ρωσική μισθοφορική ομάδα Βάγκνερ που θέλει να επεκτείνει κι άλλο την επιρροή της. Συμφέροντα στο Σουδάν όμως έχει και η Σαουδική Αραβία.

Εάν οι συγκρούσεις συνεχίσουν τότε ο κίνδυνος να μπουν στο παιχνίδι κι άλλοι παίκτες σε αυτή την εν εξελίξει αυτή παρτίδα τρόμου, αυξάνει. Πρόκειται για ένα σενάριο που θα φέρει περισσότερα προβλήματα παρά, λύσεις καθώς οι φόβοι για διάχυση της κρίσης στο Τσαντ, στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και σε άλλες περιοχές σε αυτό το σημείο του χάρτη παραμένουν.

Η Ουάσιγκτον επιθυμεί την σταθερότητα στο Σουδάν και προσπαθεί να βάλει φρένο στις προσπάθειες της Κίνας για επιρροή και να περιορίσει τη «δράση» της Ρωσίας στη χώρα.

Καλωσόρισε την ανατροπή του δικτάτορα Ομέρ Αλ Μπασίρ το 2019 αλλά επικρίθηκε για την ήπια στάση της απέναντι στους Μπουρχάν και Ντάγκλο όταν αυτοί ανέλαβαν την εξουσία.

Η Ρωσία φαίνεται πως στηρίζει τον Ντάγκλο και την RSF καθώς οι δύο αυτές πλευρές συνδέονται μεταξύ τους εξαιτίας (και) του χρυσού, η εκμετάλλευση της εξόρυξης του οποίου έχει στηρίξει την πολεμική μηχανή της Μόσχας στην Ουκρανία. Πέρα από τους πόρους από χρυσάφι του Σουδάν, οι δεσμοί της Ρωσίας με το Σουδάν μετρούν δεκαετίες και την έχουν επιβραβεύσει με την προώθηση συμφωνίας για απόκτηση ναυτικής βάσης σε αυτή προσφέροντάς την διέξοδο στον Ινδικό Ωκεανό.

Από την πλευρά του, το Πεκίνο αναζητεί νέους φίλους στην ανατολική Αφρική και προσπαθεί να επιτύχει αυτόν τον σκοπό μέσω επενδύσεων και δανείων. Η στάση του είναι ουδέτερη και αυτό ίσως λύσει τα χέρια της Κίνας την επόμενη ημέρα καθώς όπως σημειώνεται θα έχει την ευκαιρία να οικοδομήσει από το μηδέν μία σχέση με τον «νικητή» αυτής της σύγκρουσης.

Το νέο κεφάλαιο στις σελίδες ιστορίας του Σουδάν γράφεται αυτές τις ημέρες. Ο αριθμός των νεκρών ανεβαίνει και το αίμα που χύνεται γεννά, πέρα από ανείπωτο πόνο, οργή και απόγνωση σε μία χώρα στην οποία υποτίθεται ότι οι βάσεις για να μεταβεί σε δημοκρατική διακυβέρνηση είχαν οριστεί. Ο λαός του περιμένει και όπως αναφέρουν αναλυτές δύσκολα θα εγκαταλείψει αυτό το «όνειρο» για μία καλύτερη, δημοκρατικότερη ζωή.