Οι τριγμοί από το σχέδιο Σ. Αραβίας για νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας στη Μέση Ανατολή

Το τελευταίο διάστημα κινήσεις όπως αυτή της μεσολάβησης της Κίνας ώστε να αποκατασταθούν οι σχέσεις της Σ. Αραβίας με το Ιράν αλλά και η αιφνιδιαστική απόφαση του ΟΠΕΚ+ για περιορισμό της παραγωγής πετρελαίου καθώς και το άνοιγμα του Ριάντ στο καθεστώς Άσαντ έχουν σημάνει συναγερμό στην Ουάσιγκτον που απέστειλε μάλιστα σε μια μυστική αποστολή στη Σ. Αραβία τον διευθυντή της CIA Γ. Μπέρνς.

Το Ριάντ επιδιώκει να κερδίσει ασφάλεια, ώστε απερίσπαστα να μπορέσει να υλοποιήσει το σχέδιο του MbS με τον όνομα VISION2030 που προβλέπει τον πλήρη εκσυγχρονισμό και μεταμόρφωση της χώρας και έχει κόστος εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια.

Ο πρίγκηπας και ουσιαστικός κυβερνήτης της Σ. Αραβίας θεωρεί ότι οι ΗΠΑ με την αποστασιοποίηση τους τα τελευταία χρόνια από την περιοχή της Μ. Ανατολής και του Κόλπου και την απροθυμία εμπλοκής εκ νέου σε «περιπέτειες» σε αυτή την περιοχή, ουσιαστικά ακυρώνουν τις εγγυήσεις ασφαλείας που είχαν δοθεί από την ίδρυση ακόμη του Βασιλείου της Σ. Αραβίας και περιορίζονται απλώς στην πώληση αμυντικού υλικού. Η μη συμμετοχή των ΗΠΑ στο εμπάργκο των χωρών του Κόλπου εναντίον του Κατάρ, η απουσία ουσιαστικής αντίδρασης των ΗΠΑ στα πλήγματα που δέχθηκαν πετρελαιοπηγές της Aramco στο έδαφος της Σ. Αραβίας από τις δυνάμεις των Χούθι που υποστηρίζονται από την Τεχεράνη στην Υεμένη, η μη πρόσκληση του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου στις συνομιλίες για τα πυρηνικά του Ιράν, είναι μερικοί από τους λόγους που κινητοποίησαν τον MbS για αναζήτηση εναλλακτικών.

Η βασιλική δυναστεία παρατηρώντας το αδιέξοδο στις συνομιλίες με το Ιράν αλλά και την αυξανομένη πίεση του Ισραήλ για να υπάρξει επίθεση εναντίον ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, επιδιώκει να αποφύγει να βρεθεί εν μέσω διασταυρούμενων πυρών στην περιοχή και να σταθεί υποχρεωτικά στην πλευρά των Αμερικανών οι οποίοι έχουν δείξει αδυναμία ουσιαστικής εγγύησης της ασφάλειας του Βασιλείου.

Έτσι δόθηκε η ευκαιρία στην Κίνα να μεσολαβήσει μεταξύ Ριαντ και Τεχεράνης και η προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων προχωρά με εντυπωσιακούς ρυθμούς όπως έδειξε και η συνάντηση στο Πεκίνο την περασμένη εβδομάδα των υπουργών εξωτερικών των δυο χωρών. Μόλις την περασμένη Δευτέρα το Ιράν απηύθυνε πρόσκληση να επισκεφθεί την Τεχεράνη ο Σαουδάραβας Μονάρχης…

Με αυτό τον τρόπο το Ριάντ επιδιώκει να κλείσει ένα μεγάλο απειλητικό μέτωπο, καθώς μια τέτοια συμφωνία ουσιαστικά παροπλίζει τους αντάρτες της Υεμένης που απειλούν την ασφάλεια της Σ. Αραβίας και των πετρελαϊκών υποδομών, ενώ υπό προϋποθέσεις οδηγεί και σε μια πιο ασφαλή ναυσιπλοΐα στον Περσικό Κόλπο. Ο MbS μάλιστα επιχειρεί να κλείσει ένα ακόμη μέτωπο, αυτό της Συρίας και όπως έχει γίνει γνωστό θα καλέσει για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία αποκλεισμού τον πρόεδρο Άσαντ να εκπροσωπήσει τη χώρα του στη Σύνοδο του Αραβικού Συνδέσμου στο Ριάντ τον Μάϊο και ένα πρώτο σημαντικό βήμα έγινε με την επίσκεψη του Σαουδάραβα ΥΠΕΞ την Τρίτη στη Δαμασκό.Τα δυο ανοίγματα σε περιφερειακούς «εχθρούς» των ΗΠΑ δημιουργούν προβληματισμό στην Ουάσιγκτον γι αυτή την πιο «αδέσμευτη» πλέον πορεία της Σ. Αραβίας.

Το Βασίλειο μάλιστα ανακοίνωσε την απόφαση του να ζητήσει να ενταχθεί στην κινεζική πρωτοβουλία «Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης» (Shanghai Cooperation Organization) ένα ακόμη βήμα απογαλακτισμου από τις ΗΠΑ.

Ήδη από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, το Ριάντ είχε κρατήσει ουδέτερη στάση και μάλιστα δεν ψήφιζε υπέρ των καταδικαστικών για τη Ρωσία αποφάσεων στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ενώ διατηρεί πλήρως τις σχέσεις και τις επαφές με τη Μόσχα. Και αυτό είναι ένα δείγμα γραφής για το πως αντιλαμβάνεται τη θέση της η Σ. Αραβία ως περιφερειακή δύναμη και σημαντικού παράγοντα για την παγκόσμια οικονομία θέλοντας να αποφύγει να βρεθεί στη μέση του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων.

Οι ΗΠΑ που μόλις τον τελευταίο χρόνο διαμόρφωσαν στρατηγική ανάσχεσης της κινεζικής επιρροής στην Αφρικανική Ήπειρο, είδαν έναν στενό εταίρο τη Σ. Αραβία, να δίνει την ευκαιρία στο Πεκίνο να αναβαθμίσει τον στρατηγικό ρόλο του στην περιοχή του Κόλπου και της Μ.Ανατολής. Και χώρες όπως η Σ. Αραβία να κινούνται αυτόνομα για τη διασφάλιση της περιφερειακής Ασφάλειας με τη συνδρομή της Κίνας.

Δεν λείπουν στην Ουάσιγκτον όμως και οι εκτιμήσεις ότι είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ ο περιορισμός της πιθανότητας ενός πολέμου στην περιοχή όπου θα υποχρέωνε τις αμερικανικές δυνάμεις να παρέμβουν υπέρ της Σ. Αραβίας και έτσι μπορούν να δουν με μεγαλύτερη ανοχή αυτή την παρέμβαση της Κίνας. Σε ένα μήνυμα όμως ότι οι ΗΠΑ δεν παραμένουν αδιάφορες για την κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή, την Παρασκευή έγινε γνωστό ότι πέρασε από τα στενά του Σουέζ με κατεύθυνση τον Κόλπο αμερικανικό πυρηνοκίνητο υποβρύχιο που φέρει 154 πυραύλους Tomahawk και θα παραμείνει στην περιοχή…

Είναι πάντως γεγονός ότι και οι ΗΠΑ και η Κίνα έχουν σχεδόν ταυτόσημο συμφέρον για την απρόσκοπτη συνέχιση της παραγωγής πετρελαίου και διασφάλιση συνθηκών ομαλής εξαγωγής του από τον Κόλπο και αυτό είναι κάτι που το Ριάντ εκμεταλλεύεται πατώντας και στις «δυο βάρκες».