Αλεβισμός: Τι είναι η θρησκεία του Κιλιτσντάρογλου;

Ο κύριος αντίπαλος του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έσπασε ένα ταμπού, ομολογώντας ότι ανήκει σε αυτήν την από καιρό διωκόμενη κοινότητα, που αντιπροσωπεύει το 10 έως 15% του τουρκικού πληθυσμού. 

Με λεζάντα με την λέξη «Αλεβή» το βίντεο του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στο Twitter έχει συγκεντρώσει περίπου 30 εκατομμύρια προβολές, εδώ και πέντε ημέρες που αναρτήθηκε από τον κοινό υποψήφιο της αντιπολίτευσης. από τις 19 Απριλίου. Μπροστά στην κάμερα, ο υποψήφιος πρόεδρος της Τουρκίας, που βρίσκεται στην κορυφή των δημοσκοπήσεων, ισχυρίζεται ότι ανήκει στο θρήσκευμα του αλεβισμού. «Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να συζητήσουμε μαζί σας ένα πολύ συγκεκριμένο, πολύ ευαίσθητο θέμα », ξεκινάει ο Κιλιτσντάργολου.  « Είμαι Αλεβίτης, είμαι ειλικρινής μουσουλμάνος ».

Αυτές οι παρατηρήσεις είχαν αποτέλεσμα βόμβας, στο απόγειο του ταμπού που εκπροσωπεί αυτή η κοινότητα στην Τουρκία. Θρησκεία για κάποιους, μουσουλμανική αίρεση για άλλους, φιλοσοφία ή αίρεση για άλλους, οι Αλεβίτες είναι ωστόσο η μεγαλύτερη θρησκευτική μειονότητα στη χώρα, με περίπου 10 έως 15% του πληθυσμού.

Ο αλεβισμός έχει ορισμένες ομοιότητες με το σιιτικό Ισλάμ, αλλά θεωρείται μία ανεξάρτητη μουσουλμανική θρησκεία, με επιρροές από τη φιλοσοφία των Σούφι.

Κοινοτικός τρόπος ζωής

Ενώ ο αλεβισμός διεκδικεί μια πρωτότυπη παράδοση του Ισλάμ, πιο συγκεκριμένα των Σιιτών του Ιράν μέσω του σεβασμού του Αλί (γαμπρού του προφήτη Μωάμεθ). Ο αλεβισμός είναι, επίσης, μια συγκριτική θρησκεία με πολλαπλές εμπνεύσεις. Οι Αλεβίτες, για παράδειγμα, κρατούν από τη χριστιανική θρησκεία την ιδέα μιας τριάδας, δηλαδή « Αλλάχ-Μοχάμεντ-Αλί ». Θεωρούν επίσης ιερά τα βιβλία της παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, καθώς και τα απόκρυφα συγγράμματα, ενώ αντλούν μερικές από τις τελετές τους από θρησκευτικότητες της Ανατολίας και της Κεντρικής Ασίας. Σχηματισμένη μακριά από αστικά κέντρα όπου διδάσκεται ένα εγγράμματο Ισλάμ, αυτή η δημοφιλής θρησκεία ανήκει περισσότερο στις παραδόσεις των Σούφι, με φιλελεύθερη ή και προοδευτική τάση.

Προερχόμενος από θρησκευτικό σχίσμα, ο αλεβισμός έγινε τρόπος ζωής. « Ο όρος αίρεση δεν είναι κατάλληλος ως προς τον αριθμό και το εύρος. Είναι όμως ένας ιδιαίτερος και πολύ κοινοτικός τρόπος ζωής, που ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους Τούρκους,  αναλύει ο Samim Akgönül, ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας. «Οι αλεβίτες δεν έχουν τζαμιά, ούτε καλυμμένες γυναίκες, τρώνε χοιρινό και παντρεύονται συχνά. Τα μικτά συνδικάτα μεταξύ των εκκοσμικευμένων Σουνιτών είναι πολύ υψηλότερα από ό,τι μεταξύ των εκκοσμικευμένων Αλεβιτών ».

Αίρεση για τους συντηρητικούς Σουνίτες

Στην Τουρκία, ωστόσο, ο αλεβισμός δεν έχει ιδιαίτερο νομικό και θεσμικό καθεστώς. Δεν συγκαταλέγεται καν στις επίσημα αναγνωρισμένες μειονότητες. Κατά τη μακρά περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι Αλεβίτες, που θεωρούνταν η πέμπτη στήλη του ιρανικού σιισμού, διώχθηκαν από την κεντρική εξουσία. Αυτό τους ωθεί να έρθουν πιο κοντά με τον Ατατούρκ όταν έκανε την Τουρκία κοσμική δημοκρατία το 1923. Ειδικά αφού πάντα υποστήριζαν τον διαχωρισμό μεταξύ πνευματικής και υλικής εξουσίας.

Αλλά στην Τουρκία του Μουσταφά Κεμάλ, το να είσαι σουνίτης μουσουλμάνος είναι συστατικό της εθνικής ακεραιότητας. Το 1937 και το 1938, η κυβέρνηση κατέστειλε μια εξέγερση στην περιοχή του Ντερσίμ, σκοτώνοντας μεταξύ 70.000 και 90.000 Αλεβίτες Κούρδους. Από αυτήν ακριβώς την περιοχή κατάγεται ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Ως εκ τούτου, η «αλεβιότητά» του ήταν μάλλον αναμενόμενη.