«Η ασφάλεια παραμένει το δυνατό χαρτί του Ερντογάν»

Η οικονομική κρίση, οι ανεπάρκειες του διοικητικού μηχανισμού του κράτους και το ζήτημα της διαφθοράς έχουν την κυρίαρχη θέση στη θεματολογία της προεκλογικής Τουρκίας, αλλά το ζήτημα της ασφάλειας παραμένει το «δυνατό χαρτί» στα χέρια του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Αυτήν την άποψη εκφέρει ο Γερμανός εμπειρογνώμονας Γκίντερ Ζόιφερτ, ειδικός για την Τουρκία στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας (SWP) και μέλος της ερευνητικής ομάδας Εξωτερικών Σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κατά τον Γ. Ζόιφερντ, είναι πραγματικά κομβικής σημασίας η κάθοδος των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης και με έναν κοινό υποψήφιο. «Είναι εξαιρετική εξέλιξη στην τουρκική πολιτική σκηνή το ότι η αντιπολίτευση, που αποτελείται από τόσο διαφορετικά πολιτικά κόμματα, έχει καταφέρει να είναι ενωμένη και να ανακοινώσει κοινό υποψήφιο. Επίσης είναι αξιοπρόσεκτο ότι ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου έχει εξελιχθεί σε πραγματικό πολιτικό, ο οποίος κατάφερε να μην προκαλέσει την αντίδραση και τη σκληρή κριτική των εθνικιστικών κομμάτων της αντιπολιτευτικής συμμαχίας, που θα ανάγκαζε το φιλοκουρδικό κόμμα να μη στηρίξει την συμμαχία τους. Οι Κούρδοι δεν έχουν ανακοινώσει υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές και αυτό σημαίνει ότι θα ζητήσουν από τους ψηφοφόρους τους να ψηφίσουν τον Κιλιτσντάρογλου. Πρόκειται για απίστευτες εξελίξεις στην τουρκική πολιτική, αν σκεφτούμε ότι επί σειρά ετών δεν υπήρχε συνεργασία μεταξύ διαφορετικών πολιτικών ομάδων».

Το κουρδικό ζήτημα τίθεται από τα έξι αντιπολιτευτικά κόμματα, αλλά με τους ίδιους, τους κυρίαρχους συντηρητικούς όρους και όχι με μια περισσότερο φιλελεύθερη οπτική.

Ο Γερμανός εμπειρογνώμονας διευκρινίζει επ’ αυτού ότι «δεν γνωρίζουμε αν αρκεί η κουρδική στήριξη για να διασφαλίσει νίκη ο Κιλιτσντάρογλου, αλλά είναι απαραίτητη. Είναι αποφασιστικής σημασίας λόγω της μικρής διαφοράς μεταξύ Ερντογάν και Κιλιτσντάρογλου. Βέβαια ο Ερντογάν δεν έχει ακόμη προτάξει μια στρατηγική για να κερδίσει την ψήφο των Κούρδων, κάτι που μπορεί να κάνει συνομιλώντας με τον Αμπντουλά Οτζαλάν, τον ηγέτη του PKK».

Σχετικά με το εάν πρέπει να περιμένουμε μια αύξηση της διαφοράς υπέρ του Κιλιτσντάρογλου, ο Γκίντερ Ζόιφερτ απαντά ότι αυτό δεν είναι το πιθανότερο ενδεχόμενο: «Δεν νομίζω ότι θα αυξήσει τη διαφορά. Θα παραμείνει αυτή που έχει με επιπλέον τις ψήφους των Κούρδων. Κάνει έξυπνη εκστρατεία, είναι η πρώτη φορά που δεν αμύνεται, αλλά επιτίθεται στον Ερντογάν και είναι αυτός που θέτει τον τόνο και την ατζέντα. Αν καταφέρει να διατηρήσει το προβάδισμα που έχει και την υποστήριξη των Κούρδων, έχει πιθανότητα να νικήσει. Οι αφοσιωμένοι ψηφοφόροι του κόμματος του Ερντογάν, του ΑΚΡ, δεν άλλαξαν προθέσεις και ακόμη και σε περιοχές που επλήγησαν από τον σεισμό δεν υπήρξε σημαντική μετατόπιση. Το ποσοστό του στις δημοσκοπήσεις προέρχεται από τους αδιάλλακτους και αφοσιωμένους ψηφοφόρους του».

Ο Ζόιφερτ προσθέτει από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών πως «η οικονομική κρίση, οι ανεπαρκείς ικανότητες του κράτους, η διαφθορά κυριαρχούν στην προεκλογική ατζέντα της Τουρκίας, αλλά αν υπάρξουν εξελίξεις και τεθεί ζήτημα ασφάλειας μπορεί να δοθεί η δυνατότητα στον Ερντογάν να αλλάξει προς όφελός του τη διάθεση των ψηφοφόρων. Κάνει ό,τι μπορεί για να ενισχύσει τα ποσοστά του, όπως τις ανακοινώσεις για την εκμετάλλευση φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά δεν θα έχουν επιρροή στην πραγματικότητα. Ο Ερντογάν προσπαθεί ακόμα να προσεγγίσει μικρά, κυρίως ισλαμικά κόμματα για περισσότερες ψήφους, αλλά μάλλον προκαλεί το αντίθετο, καθώς οι κινήσεις αυτές ωθούν πιο μετριοπαθείς ψηφοφόρους του ΑΚΡ να απομακρυνθούν. Δύο από τα μικρά κόμματα που προσεγγίζει ζητούν την κατάργηση τουρκικής νομοθεσίας που προστατεύει τις γυναίκες έναντι βίας και ενδοοικογενειακής βίας, προκαλώντας αντίδραση από μέλη και κυρίως γυναίκες του ΑΚΡ».

Η ασφάλεια ήταν και παραμένει το ισχυρό πλεονέκτημα στην διάθεση του Ερντογάν και ο Γερμανός ειδικός αποσαφηνίζει πώς θα μπορούσε ο Τούρκος πρόεδρος να εμπλέξει την ασφάλεια στο προεκλογικό παιχνίδι. «Το 2015 το ΑΚΡ έχασε την απόλυτη πλειοψηφία στις εκλογές και ο Ερντογάν σταμάτησε τις ειρηνευτικές διαδικασίες με το ΡΚΚ, κάτι που οδήγησε σε ξέσπασμα βίας, ενώ επανήλθε η κρατική καταστολή, αλλάζοντας τις προτεραιότητες για τους ψηφοφόρους. Ηταν ο λόγος που το ΑΚΡ κέρδισε τις επαναληπτικές εκλογές μερικούς μήνες αργότερα. Σε κρίσιμες στιγμές το ξέσπασμα βίας μπορεί να αλλάζει το πολιτικό κλίμα στην Τουρκία. Πάντως, η αλλαγή κλίματος με την Ελλάδα έχει αφαιρέσει από τον Ερντογάν τη δυνατότητα να αυξήσει τις εντάσεις με την Ελλάδα και να συντάξει τους εθνικιστές ψηφοφόρους υπέρ του, κάτι που αποτελεί θετική εξέλιξη για την αντιπολίτευση. Ένας δημοσιογράφος έγραψε ότι ο Ερντογάν έμεινε χωρίς εχθρούς και είναι κάτι που δεν του αρέσει ενόψει των εκλογών».