BBC: Γιατί η στέψη του βασιλιά είναι τόσο μεγαλοπρεπής;

Η μεγαλοπρεπής τελετή της βασιλικής στέψης είναι κάτι πολύ περισσότερο από επιχρυσωμένες άμαξες και φανταχτερά ενδύματα. Φέρνει ευρύτερα οφέλη για την κοινωνική λειτουργία και κρίνεται συχνά ως πιο σημαντική από το ίδιο το γεγονός της στέψης.

Στις 6 Μαΐου, θα πραγματοποιηθεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά τελετουργικά στον κόσμο: η στέψη του βασιλιά Καρόλου Γ’ και της συζύγου τους ως βασίλισσας.  Οι εορταστικές εκδηλώσεις θα διαρκέσουν ολόκληρο το Σαββατοκύριακο και, μάλιστα, ένα μεγάλο Σαββατοκύριακο, καθώς η Δευτέρα έχει ανακηρυχθεί επίσημη αργία σε όλη τη χώρα. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν πολύχρωμες παρελάσεις, δημόσιες συναυλίες, θεαματικά σόου και χιλιάδες πάρτι στο δρόμο σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κοινοπολιτεία.

Το μέγεθος αυτού του εγχειρήματος μπορεί να φαίνεται πληθωρικό. Σε τελική ανάλυση, ο βασιλιάς Κάρολος μπορεί να έχει κυριαρχία σε όλους τους κύκνους, τα δελφίνια και τις φάλαινες στα νερά του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά θα έχει μικρή πολιτική δύναμη πέρα από έναν σε μεγάλο βαθμό τελετουργικό ρόλο. Επιπλέον, η στέψη δεν είναι καν απαραίτητη για να γίνει βασιλιάς. Στην πραγματικότητα, ο Εδουάρδος Η βασίλεψε ως κυρίαρχος χωρίς ποτέ να στεφθεί. Ως προφανής διάδοχος, η άνοδος του βασιλιά Καρόλου Γ στο θρόνο έγινε αυτομάτως τη στιγμή που πέθανε η βασίλισσα Ελισάβετ Β στις 8 Σεπτεμβρίου 2022.

Ωστόσο, η μεγαλοπρέπεια της Στέψης έχει έναν άλλο σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει. Σε όλους τους πολιτισμούς, οι τελετές έχουν σημασία. Μελέτες δείχνουν ότι οι τελετουργικές ενέργειες μπορούν να ενεργοποιήσουν βαθιά ριζωμένες διαισθήσεις σχετικά με την αιτιότητα στο μυαλό των ανθρώπων. Για παράδειγμα, τα μικρά παιδιά φαίνεται να πιστεύουν ότι τα πάρτι γενεθλίων μπορεί να είναι η αιτία του γεγονότος ότι μεγαλώνουν.  Και ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιούν, οι ενήλικες έχουν παρόμοιες τάσεις και συμπεριφορές. Σε πείραμα που διεξήχθη στις ΗΠΑ, οι κοινωνικοί ανθρωπολόγοι έδειξαν στους ανθρώπους βίντεο με μπασκετμπολίστες να εκτοξεύουν ελεύθερες βολές, να παγώνουν κάθε καρέ και να τους ζητούν να προβλέψουν ποιες βολές θα πετύχουν τον στόχο τους. Οι συμμετέχοντες ήταν πιο πιθανό να περιμένουν ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα όταν έβλεπαν τον παίκτη να εκτελεί ένα τελετουργικό πριν από το σουτ, όπως το γύρισμα ή το τρίψιμο της μπάλας.

Και άλλωστε, οι ανθρωπολόγοι έχουν συναντήσει πολλούς ανθρώπους στην Ελλάδα που πιστεύουν ότι δεν θα μπορούσε κανείς να πάρει πιστοποιητικό γέννησης αν δεν βαφτιστεί ως παιδιά ή ότι ένας γάμος δεν θα ήταν νομικά έγκυρος αν δεν τελεστεί στην εκκλησία. Στην πραγματικότητα, το μόνο που χρειάζεται σε κάθε περίπτωση είναι η υπογραφή ενός νομικού εγγράφου. Αλλά ο συμβολισμός και η φανταχτερότητα της τελετής είναι αυτό που κάνει την πράξη να φαίνεται επίσημη – τόσο πολύ που μπορεί να δημιουργήσει την εντύπωση ότι σημασία έχει το τελετουργικό και όχι η γραφειοκρατία.