Η συνταξιοδοτική δαπάνη υποχωρεί παρότι η Ελλάδα «γερνάει» – Πληθυσμιακή βουτιά έως το 2070

Σύμφωνα με το Ελληνικό Πρόγραμμα Σταθερότητας για τα έτη 2023-2026 που υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν κατά τα προηγούμενα έτη στο συνταξιοδοτικό σύστημα μπορεί να εξασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του ακόμη και σε ένα πλαίσιο δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων».

Πιο συγκεκριμένα, οι δαπάνες που σχετίζονται με την γήρανση του πληθυσμού παρουσιάζουν πτώση 4,3 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ, στο διάστημα 2021- 2070, που απορρέει κυρίως από τη φθίνουσα πορεία της συνταξιοδοτικής δαπάνης, παρά την αύξηση των συντάξεων κάθε έτος με βάση το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό.

Η δαπάνη του κρατικού προϋπολογισμού που κατευθύνεται στις συντάξεις από 15,9% του ΑΕΠ που αντιστοιχούσε το 2021, υποχωρεί στο 13,8% του ΑΕΠ το 2030 και εντέλει στο 11,6% του ΑΕΠ στο τέλος του ορίζοντα προβολής (το 2070).

Μικρό ποσό αυτής της πτώσης (0,3%) οφείλεται στο γεγονός ότι ένα μέρος της δαπάνης για τις επικουρικές συντάξεις εκτρέπεται στο νέο σύστημα επικουρικής συνταξιοδότησης (ΤΕΚΑ) που δεν ανήκει στις δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης.

Στον αντίποδα οι δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη αυξάνονται από 4,6% σε 5,2% του ΑΕΠ στο τέλος της περιόδου προβολής, ενώ σταθερή στο 0,2% παραμένει η δαπάνη μακροχρόνιας περίθαλψης.

Αύξηση ποσοστού γονιμότητας – Μείωση του πληθυσμού

Σύμφωνα με την Eurostat, οι δημογραφικές προβλέψεις δείχνουν μια αργή άνοδο του ποσοστού γονιμότητας στη χώρα μας, που φτάνει σε τιμή 1,5 το 2070 από 1,3 το 2021.

Ωστόσο, το γεγονός ότι το ποσοστό γονιμότητας παραμένει κάτω από το επίπεδο που απαιτείται για τη διατήρηση του συνολικού πληθυσμού (2,1 για τις ανεπτυγμένες χώρες), οδηγεί σε μείωση του πληθυσμού της Ελλάδας κάτω από τα 10 εκατομμύρια έως το 2040 και κάτω από τα 8,6 εκατομμύρια μέχρι το τέλος του 2070, παρά την ευνοική επίδραση της μετανάστευσης.

Ως εκ τούτου, ο λόγος εξάρτησης των ηλικιωμένων αυξάνεται από 39,2 το 2021 σε 68,2 το 2050 και στη συνέχεια μειώνεται σε 65,2 το 2070.

Το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση αυξάνεται από 79,3 το 2021 σε 86,4 το 2070 για τους άνδρες και από 84,5 το 2021 σε 90,3 το 2070 για τις γυναίκες.

Αύξηση απασχόλησης

Η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό προβλέπεται να αυξηθεί για εργαζόμενους ηλικίας 20-64 ετών (από 74,5% το 2021 σε 82,2% το 2070) καθώς και για εργαζόμενους ηλικίας 20-74 ετών (από 63,8% το 2021 σε 71,4% το 2070).

Η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας προβλέπεται να ακολουθήσει ανοδική πορεία έως το 2040, φθάνοντας στο ανώτατο όριο του 2,2% και στη συνέχεια σταδιακά θα πέσει στο 1,5% το 2070.

Η συνολική απασχόληση προβλέπεται να αυξηθεί κατά 1,0% το 2024 και κατά 0,9% το 2025, προτού παραμείνει σχεδόν αμετάβλητο το 2026, λόγω των σταθεροποιημένων οικονομικών συνθηκών και των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν εντωμεταξύ. Επιπλέον, η ανεργία προβλέπεται να μειώνεται σταθερά καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου έως το 2070.