Κοινωνική Κατοικία: Τα προγράμματα που «τρέχουν» και αυτά που έρχονται

Πρόγραμμα «Σπίτι μου»

Κορωνίδα των προγραμμάτων, το πρόγραμμα «Σπίτι μου» που χορηγεί χαμηλότοκα ή άτοκα δάνεια για την απόκτηση πρώτης κατοικίας. Μέσω του προγράμματος, περισσότεροι από 10.000 ωφελούμενοι και προβλέπεται και διπλασιασμός των ωφελουμένων  εντός του έτους να αποκτήσουν ιδιόκτητη κατοικία με μηνιαία δόση σημαντικά χαμηλότερη από εκείνη που αντιστοιχεί στα στεγαστικά δάνεια της αγοράς, καθώς το 75 % του κεφαλαίου που χορηγείται από τη ΔΥΠΑ είναι άτοκο ενώ για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους (και όσους αποκτήσουν αυτή την ιδιότητα κατά τη διάρκεια αποπληρωμής) το δάνειο χορηγείται στο σύνολό του άτοκα. Έτσι οι δανειολήπτες θα έχουν σημαντικά χαμηλότερη δόση σε σχέση με τα στεγαστικά δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες.

Ενδεικτικά, για δάνειο ύψους 100.000 ευρώ με διάρκεια αποπληρωμής 30 χρόνια και επιτόκιο 5,8 %, η μηνιαία δόση διαμορφώνεται στα 587,52 ευρώ. Με την επιδότηση του προγράμματος η δόση μειώνεται στα 342,87 ευρώ, που σημαίνει ότι το όφελος του δανειολήπτη είναι 244,65 ευρώ το μήνα ή 2.935 ευρώ το χρόνο.

Πρόγραμμα κοινωνικής αντιπαροχής

Στο πλαίσιο του προγράμματος  αυτού αναμένεται να αξιοποιηθούν ακίνητα του Δημοσίου, μέσω συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα, για την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών. Στόχος είναι η στέγαση των δικαιούχων του προγράμματος «κοινωνική αντιπαροχή» σε ποιοτικά ακίνητα. Μεγάλο μέρος των ακινήτων θα παραχωρήσει η ΔΥΠΑ. Άμεσα, μέσα  στο 2023, θα «βγουν στην αγορά», 11 στρέμματα στη Κηφισιά, 20 στην Παιανία, 40 στη Λάρισα, 28 στρέμματα στη Ξάνθη και 74 στρέμματα στο Βόλο, όπου και θα ανεγερθούν κοινωνικές κατοικίες.

Η ΔΥΠΑ θα παραχωρεί το αδόμητο οικόπεδο, για το οποίο θα επιλέγεται ο ανάδοχος μετά από διαγωνισμό, ενώ θα αναλαμβάνει να κατασκευάσει σύγχρονα κτίρια κατοικιών και εμπορικών χρήσεων, με βάση τις προδιαγραφές που προβλέπει η προκήρυξη. Ο δημόσιος φορέας  θα διατηρεί την κυριότητα των ακινήτων, ενώ ο ανάδοχος θα λαμβάνει ως αντάλλαγμα την παραχώρηση της εκμετάλλευσης μέχρι την κάλυψη του κόστους και με την προϋπόθεση ότι ποσοστό των κατοικιών θα διατίθεται με μειωμένο ενοίκιο στους δικαιούχους του προγράμματος κοινωνικής αντιπαροχής.

Η διάρκεια της παραχώρησης θα ορίζεται στην προκήρυξη κάθε διαγωνισμού καθώς δεν μπορεί να είναι ενιαία για όλες τις περιοχές και τις αξίες της γης, ενώ το ποσοστό εκμετάλλευσης του αναδόχου θα κυμαίνεται μεταξύ 30 και 60%, με σκοπό να διασφαλίζεται δημόσιο συμφέρον, αλλά και να είναι το πρόγραμμα ελκυστικό, ώστε οι ιδιώτες κατασκευαστές να χτίσουν σύγχρονες ποιοτικές κοινωνικές κατοικίες.

Έως και το τέλος θα τρέξουν οι διαγωνισμοί και θα επιλεχθούν οι ανάδοχοι βάσει των τεχνικών προδιαγραφών που θα οριστούν από τη ΔΥΠΑ. 

Από τις αρχές του 2025 έως και το τέλος του έτους αναμένεται η μίσθωση σταδιακά του 50% των κατοικιών για λογαριασμό του Δημοσίου, με χαμηλό ενοίκιο, σε νέους βάσει κριτηρίων ενώ θα υπάρχει ειδική ποσόστωση για τρίτεκνους και πολύτεκνους.

Πρόγραμμα «Κάλυψη» 

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που προβλέπει τη μίσθωση ιδιωτικών κατοικιών και την διάθεσή σε ωφελούμενους νέους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Ήδη στο νέο της σπίτι εγκαταστάθηκε η πρώτη οικογένεια που εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Κάλυψη»

Το πρόγραμμα «Κάλυψη» απευθύνεται σε νέους ηλικίας 25-39 ετών που είναι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία. Στόχος σε αυτή τη φάση είναι να στεγαστούν 3.000 ωφελούμενοι με την αξιοποίηση τουλάχιστον 1.000 κατοικιών.

Μέσω του προγράμματος το Δημόσιο καλύπτει για τρία χρόνια το κόστος μίσθωσης ιδιωτικών κατοικιών που διατέθηκαν για τη φιλοξενία αιτούντων άσυλο στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΣΤΙΑ», το οποίο ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο. Οι ωφελούμενοι του προγράμματος λαμβάνουν επιπλέον τις δαπάνες μετακόμισης του νοικοκυριού και μεταφοράς της οικοσκευής τους, ενώ από την άλλη πλευρά οι ιδιοκτήτες εκτός από το εγγυημένο μίσθωμα, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει το ενοίκιο που εισέπρατταν μέσω του «ΕΣΤΙΑ» συν τον πληθωρισμό του 2022, καλύπτονται και για τυχόν φθορές που διαπιστώνονται στα ακίνητα κατά τη διάρκεια της μίσθωσης.

Δράση «Ανακαινίζω – Νοικιάζω»

Μέσω του προγράμματος αυτού επιδοτείται η ανακαίνιση ιδιωτικών κατοικιών προκειμένου να διατεθούν στη συνέχεια για μίσθωση Αποσκοπεί δηλαδή στην αύξηση της προσφοράς κατοικίας με την παροχή κινήτρων προκειμένου κενά ακίνητα να χρησιμοποιηθούν ξανά, αφού επανέλθουν σε κατάσταση που να μπορούν να αξιοποιηθούν.

Μέσω του προγράμματος «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» παρέχονται επιδοτήσεις έως 40 % (με όριο τις 10.000 ευρώ) για ανακαίνιση κατοικιών (εργασίες και υλικά), εμβαδού έως 100 τ.μ. σε αστικά κέντρα προκειμένου αυτές να διατεθούν για μίσθωση. Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού πρέπει να έχει οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 40.000€ και ακίνητη περιουσία έως 300.000€ ενώ το σπίτι πρέπει να είναι δηλωμένο ως κενό στο έντυπο Ε2.

Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω» τέλος, προβλέπει συνδυασμό επιδότησης και άτοκου ή χαμηλότοκου δανεισμού σε νέους για την ανακαίνιση και την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών που ιδιοκατοικούν.